Etyczne i polityczno-prawne dylematy samorządu terytorialnego w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.18778/1899-2226.12.2.13Słowa kluczowe:
Self-Government, reformAbstrakt
The reform of Polish self-government in the 90's has led to the restoration of local democracy. However, the self-governmental institutions soon fell into crisis, having nearly lost the social trust required for the realisation of their mission. The principal cause behind this phenomenon was the atrophy of moral, political and legal responsibility of the local authorities towards the communities that have elected them. There is a twofold source of weaknesses and dangers for Polish self-government: the erroneous way of introducing changes in the system of government, and the forthcoming sociopolitical phenomena that hampered or even made it impossible to achieve some of the goals of the reform. We support the radical revision of legal regulation to remove these weaknesses. The basis for such a change will be the principle of subsidiarity as a governing rule for the entire system of public authority. This will ensure that the communities of inhabitants are seen as primary subjects of self-governmental power, and their power is rooted in citizens' rights to self-government. It is also necessary to ensure a truly pluralistic character of territorial power. Thus the citizens and their associations will have an influence on the election and functioning of the selfgovernmental bodies. The Author warns against the risk of emergence of a class of local and regional 'mandarins' in Polish public life – a class of practically ineradicable and systematically deficient leadership, likely to emerge should the mechanisms of democratic responsibility fail to be restored into the governmental bodies. The article ends with suggestions of particular legal changes aiming at the correct formation of Polish self-governmental institutions in both morally and socially rightful sense.Bibliografia
Buczkowski P., Samorząd terytorialny u progu II kadencji [w:] Wartości podstawowe samorządu terytorialnego i demokracji lokalnej, red. P. Swianiewicz, wyd. MUNICIPIUM i Fundusz Współpracy, Warszawa 1997.
Google Scholar
Dębicki M., Urzędnik XXI wieku, [w:] Rozwój kadr administracji publicznej, red. B. Kudrycka, WSAP, Białystok 2001.
Google Scholar
Dębowska-Romanowska T., Odpowiedź na ankietę „Prawo obywatela do samorządu”, „Samorząd Terytorialny” 1994, nr 11.
Google Scholar
Dziubka K., Obywatelskość jako virtu`podmiotu demokracji, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2008.
Google Scholar
Geremek B., The Transformation of Central Europe [w:] Democracy after Communism, red. L. Diamond, M.F. Plattner, The Hopkins Univ. Press, Baltimore and London 2002.
Google Scholar
Izdebski H., Współczesne modele administracji publicznej, Urząd Rady Ministrów, Warszawa 1993.
Google Scholar
Jakubowska U., Przywództwo polityczne, [w:] Podstawy psychologii politycznej, red. K. Skarżyńska, Zysk i S-ka, Poznań 2002.
Google Scholar
Kasiński M., Monizm i pluralizm władzy lokalnej, Wyd. UŁ, Łódź 2009 (w druku).
Google Scholar
Lokalne wzory kultury politycznej, red. J. Kurczewski, TRIO, Warszawa 2007.
Google Scholar
NSZZ „Solidarność” Kierunki rozwoju samorządów terytorialnych w Polsce. Tezy programowe II 25.01.1989 r., [za:] S. Wójcik, Samorząd terytorialny w Polsce w XX wieku, Wyd. KUL, Lublin 1999.
Google Scholar
Piekara A., Samorząd terytorialny i inne formy aktywności społecznej dawniej i dzisiaj, Twigger, Warszawa 2005, s. 151.
Google Scholar
Regulski J., Samorząd III Rzeczypospolitej-koncepcja i realizacja, PWN, Warszawa 2000.
Google Scholar
Stahl M., System samorządu terytorialnego w ustawie lipcowej [w:] Problemy samorządu społecznego, red. M. Seweryński Wyd. UŁ, Łódź 1988.
Google Scholar
Staniszkis J., Ontologia socjalizmu, Plus, Warszawa 1989.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3817/0689080037
Śliwiński M., Analiza porównawcza systemów politycznych, t. 1, Drogi do współczesności, Wyd. UW, Warszawa 2005.
Google Scholar
Ujazdowski K., Opozycja demokratyczna i „Solidarność” wobec samorządu terytorialnego (1976–1989), „Samorząd Terytorialny” 1996, nr 5.
Google Scholar
Ustawa o samorządzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998 r., (Dz.U. 2001 Nr 143 poz. 1592 z późn. zm).
Google Scholar
Ustawa z 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz.U. Nr 113, poz. 984 z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z 20.07.1983 r. o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 41 poz. 185 z późn. zm.).
Google Scholar
Ustawa z 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. Nr 98 poz. 603 z późn. zm).
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz.U. Nr 91 poz. 577).
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. 2001 Nr 142 poz. 1590 z późn. zm).
Google Scholar
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. „Ustawa o samorządzie gminnym” Dz. U. 2001 Nr 142 poz. 1591 z późn. zm.
Google Scholar
Wnuk-Lipiński E., Granice liberalnej demokracji, „Znak” 2000, nr 256.
Google Scholar
Wójcik S., Samorząd terytorialny w Polsce w XX wieku, Wyd. KUL, Lublin 1999.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.