Nierówności i problem wykluczenia społecznego we współczesnych państwach bałtyckich
DOI:
https://doi.org/10.18778/2300-1690.20.08Słowa kluczowe:
wykluczenie społeczne, państwa bałtyckie, ubóstwo, mniejszość, społeczeństwoAbstrakt
Mimo dynamicznego wzrostu gospodarczego i istotnych przemian politycznych, do jakich doszło w ciągu ostatnich trzydziestu lat, mieszkańcy państw bałtyckich w dalszym ciągu narażeni są na ryzyko ubóstwa i wykluczenia społecznego w większym stopniu niż obywatele innych państw europejskich. Celem pracy jest dokonanie analizy stanu społecznego i oceny polityk wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego Litwy, Łotwy i Estonii. Jak wynika z badań diagnostycznych przeprowadzonych w oparciu o metody statystyczne i wskaźniki społeczne, w tych państwach najbardziej zagrożone są osoby starsze, kobiety i dzieci. Z powodu szczególnych polityk narodowych i upolitycznienia problematyki etnicznej, również przedstawiciele mniejszości narodowych i grup etnicznych są podatni na zagrożenie ubóstwem i wykluczeniem. Wnioski płynące z niniejszych badań wskazują, że problem jest w dalszym ciągu istotny, a zagrożenie ubóstwem może wzrosnąć w sytuacjach kryzysowych.Bibliografia
Aasland, A., & Fløtten, T. (2001). Ethnicity and Social Exclusion in Estonia and Latvia. EuropeAsia Studies, 53(7), 1023–1049. https://doi.org/10.1080/09668130120085029
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/09668130120085029
Agarin, T. (2016). Extending the Concept of Ethnocracy: Exploring the Debate in the Baltic Context. Cosmopolitan Civil Societies Journal, 8(3), 81–92. https://doi.org/10.5130/ccs.v8i3.5144. Pobrane z: https://epress.lib.uts.edu.au/journals/index.php/mcs/article/view/5144/5719
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5130/ccs.v8i3.5144
Bal, I. (2012). Marginalizacja i wykluczenie społeczne jako bariera rozwoju regionalnego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 28, 252–262.
Zobacz w Google Scholar
Becker-Pestka, D., Kubiński, G., & Łojko, M. (2017). Różne obszary wykluczenia społecznego w Polsce. Wybrane zagadnienia. Wrocław: Wydawnictwo Exante.
Zobacz w Google Scholar
Balcer, A. (2013). Zbędni, odtrąceni i niechciani – wykluczeni! W: M. Pokrzywa, S. Wilk (red.), Wykluczenie społeczne. Diagnoza, wymiary i kierunki badań (s. 9–24). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Zobacz w Google Scholar
Danecka, M. (2014). Partycypacja wykluczonych. Wyzwanie dla polityki społecznej. Warszawa: Oficyna Naukowa, Instytut Studiów Politycznych PAN.
Zobacz w Google Scholar
Fenton, S. (2007). Etniczność (E. Chomicka, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Zobacz w Google Scholar
Fidelus, A. (2011). Oblicza wykluczenia i marginalizacji społecznej. Warszawa: Wydawnictwo UKSW
Zobacz w Google Scholar
Golinowska, S., & Broda-Wysocki, P. (2005). Kategorie ubóstwa i wykluczenia społecznego. Przegląd ujęć. W: S. Golinowska, E. Tarkowska, I. Topińska (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania. Metody. Wyniki (s. 17–54). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych
Zobacz w Google Scholar
Gore, C., & Figueiredo, J. B. (2003). Wykluczenie społeczne i polityka przeciwdziałania ubóstwu. Problemy Polityki Społecznej, 5, 9–35. http://rszarf.ips.uw.edu.pl/problemyps/iils.pdf
Zobacz w Google Scholar
Jasińska-Kania, A., & Łodziński, S. (2009). Wprowadzenie. Obszary i formy wykluczenia etnicznego w Polsce. Koncepcje teoretyczne i badania empiryczne. W: A. Jasińska-Kania, S. Łodziński (red.), Obszary i formy wykluczenia etnicznego w Polsce (s. 7–36). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Zobacz w Google Scholar
Kuczyńska-Zonik, A. (2017). Integration of Russianspeakers in the Baltic states. Myśl Ekonomiczna i Polityczna, 3, 228–250.
Zobacz w Google Scholar
Kurcz, Z. (2005). Mniejszość polska na Wileńszczyźnie. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Zobacz w Google Scholar
Kuzborska, E. (2014). Reforma oświaty mniejszości narodowych na Litwie w 2011 r. w świetle międzynarodowych standardów ochrony. Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy, 13–14, 68–81.
Zobacz w Google Scholar
Kwaśniewski, K. (2000). Marginalność etniczna i narodowa. Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa, 16–17.
Zobacz w Google Scholar
Loury, G. C. (2000). Social Exclusion and Ethnic Group: The Challenge to Economics. W: Annual World Bank Conference on Development Economics 1999 (s. 225–252). Washington: The World Bank.
Zobacz w Google Scholar
Malicka, A. (2004). Ochrona mniejszości narodowych – standardy międzynarodowe i rozwiązania polskie. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
Zobacz w Google Scholar
Mežs, I., Bunkśe, E., & Rasa, K. (1994). The EthnoDemographic Status of the Baltic States. GeoJournal, 33(1), 9–25. DOI: 10.1007/BF00810131
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00810131
Palomino, J. C., Rodríguez, J. G., & Sebastian, R. (2020). Wage inequality and poverty effects of lockdown and social distancing in Europe. European Economic Review, 129, https://doi.org/10.1016/j.euroecorev.2020.103564
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.euroecorev.2020.103564
Panek, T. (2011). Ubóstwo, wykluczenie społeczne i nierówności. Teoria i praktyka pomiaru. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Zobacz w Google Scholar
Panek, T. (2014). Ubóstwo i wykluczenie społeczne. W: T. Panek (red.), Statystyka społeczna (s. 210–257). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zobacz w Google Scholar
Posern-Zieliński, A. (2005). Etniczność. Kategorie. Procesy etniczne. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Zobacz w Google Scholar
Steen, A. (2000). Ethnic relations, elites and democracy in the Baltic States. Journal of Communist Studies and Transition Politics, 16(4), 68–87. https://doi.org/10.1080/13523270008415449
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13523270008415449
Szarfenberg, R. (2018). Ubóstwo, marginalność i wykluczenie społeczne. W: G. Firlit-Fesnak, J. Męcina (red.), Polityka społeczna (s. 174–192). Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar
Szatur-Jaworska, B. (2018). Diagnoza, diagnozowanie, badania diagnostyczne w polityce społecznej. W: G. Firlit-Fesnak, J. Męcina (red.), Polityka społeczna (s. 130–145). Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar
Szukiełojć-Bieńkuńska, A. (2005). Miary ubóstwa i wykluczenia społecznego w praktyce i propozycjach Eurostatu. W: S. Golinowska, E. Tarkowska, I. Topińska (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania. Metody. Wyniki (s. 148–156). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.
Zobacz w Google Scholar
Świętochowska, U. (2001). Patologie cywilizacji współczesnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Zobacz w Google Scholar
Wasiak, M. (2013). Gospodarka oparta na wiedzy a wykluczenie cyfrowe. Analiza porównawcza nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej. W: M. Pokrzywa, S. Wilk (red.), Wykluczenie społeczne. Diagnoza, wymiary i kierunki badań (s. 277– 295). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Zobacz w Google Scholar
Żołędowski, C. (2005). Sytuacja mniejszości narodowych we współczesnej Polsce w świetle teorii marginalizacji. Problemy Polityki Społecznej, 8, 97–109.
Zobacz w Google Scholar
Active Ageing Index. Analytical Report. (2019). Geneva: United Nations. Pobrane z: https://unece.org/fileadmin/DAM/pau/age/Active_Ageing_Index/ECE-WG-33.pdf
Zobacz w Google Scholar
Ageing Europe – statistics on population developments. (2020). Eurostat. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Ageing_Europe_-_statistics_on_population_developments#Older_people_.E2.80.94_population_overview
Zobacz w Google Scholar
At risk of poverty or social exclusion in the EU27. (2019). Eurostat. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/cache/infographs/PovertyDay/PovertyDay_2019/index.html
Zobacz w Google Scholar
Bezdarba līmenis pēc tautības un dzimuma. (2021). Rïga: Centrālā statistikas pārvalde. Pobrane z: https://data.csb.gov.lv/pxweb/lv/sociala/sociala__nodarb__bezdarbs__ikgad/NBG022.px/
Zobacz w Google Scholar
Children at risk of poverty or social exclusion Statistics Explained Source: Statistics Explained. (2020). Eurostat. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/
Zobacz w Google Scholar
Estonia’s National Action Plan for Social Inclusion. (2004). European Commission. Pobrane z: https://ec.europa.eu/employment_social/soc-prot/soc-incl/nap_incl_2004_ee_en_version.pdf
Zobacz w Google Scholar
Europejski Semestr – Zestawienie Informacji Tematycznych. Włączenie Społeczne. (2017). European Commission. Pobrane z: https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/file_import/european-semester_thematic-factsheet_social_inclusion_pl.pdf
Zobacz w Google Scholar
Gender pay gap in unadjusted form. (2020). Eurostat. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/sdg_05_20/default/table?lang=en
Zobacz w Google Scholar
Inclusion Matters: The Foundation for Shared Prosperity. (2013). Washington: World Bank. Pobrane z: https://documents1.worldbank.org/curated/en/114561468154469371/pdf/Inclusion-mattersthe-foundation-for-shared-prosperity.pdf
Zobacz w Google Scholar
Income and living conditions of the population of Lithuania. (2020). Official Statistic Portal. Pobrane z: https://osp.stat.gov.lt/en/lietuvos-gyventoju-pajamos-ir-gyvenimo-salygos-2020/skurdo-rizika/asmenys-gyvenantys-skurdo-rizikoje-ar-socialineje-atskirtyje
Zobacz w Google Scholar
zmaksāto pensiju vidējais apmērs. (2021). Rïga: Centrālā statistikas pārvalde. Pobrane z: https://data.csb.gov.lv/pxweb/lv/sociala/sociala__socdr__pensijas__ikgad/SDG030.px/table/tableViewLayout1/
Zobacz w Google Scholar
Latest Human Development Index Ranking. (2020). United Nations Development Programme. Human Development Reports. Pobrane z: http://hdr.undp.org/en/content/latest-human-development-index-ranking
Zobacz w Google Scholar
Latvian National Action Plan for Reduction of Poverty and Social Exclusion (2004–2006). (2004). European Commission. Pobrane z: https://ec.europa.eu/employment_social/social_inclusion/docs/nap_incl_2004_lv_en_version.pdf
Zobacz w Google Scholar
Lietuvos tautinių mažumų švietimo būklės analizė. (2018). NMVA Švietimo politikos analizės skyrius. Pobrane z: http://www.nmva.smm.lt/wp-content/uploads/2019/02/Lietuvos-tautini%C5%B3-ma%C5%BEum%C5%B3-%C5%A1vietimob%C5%ABkl%C4%97s-analiz%C4%97–2018-m.1.pdf
Zobacz w Google Scholar
Minimum wages. (2021). Eurostat. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tps00155/default/table?lang=en
Zobacz w Google Scholar
People at risk of poverty or social exclusion by age and sex. (2021). Eurostat. Pobrane z: https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do
Zobacz w Google Scholar
Różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w służbach publicznych. (2013). Departament Badań Pracy. Pobrane z: https://www.epsu.org//sites/default/files/article/files/Gender_pay_gap_FINAL_DRAFT_report_Nov_2013_PL.pdf
Zobacz w Google Scholar
Why older women are much more exposed to the risk of poverty than older men. (2015). European Commission. Pobrane z: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=89&furtherNews=yes&newsId=2349&langId=en#navItem-2
Zobacz w Google Scholar
Zafonte, A. (2017). Causes of Poverty in Lithuania. The Borgen Project, October 4. Pobrane z: https://borgenproject.org/causes-of-poverty-in-lithuania/
Zobacz w Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
