Gry fotografią

Autor

  • Rafał Drozdowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-1690.22.02

Słowa kluczowe:

fotografia, propaganda, sprawstwo fotografii, fotografia i propaganda, fotografowania jako interakcja i gra, władza, autonomia

Abstrakt

Artykuł jest próbą porównania dwóch zdjęć: słynnego portretu Migrant Mother autorstwa Dorothei Lange i wykonanego (w 1977 roku) przez Zdzisława Pacholskiego portretu przodownicy pracy. Oba obrazy zostały potraktowane w artykule jako pretekst do przedstawienia fotografowania jako swoistej gry, którą fotograf toczy z fotografowanymi i którą odbiorcy fotografii toczą z oglądanymi zdjęciami. Gra ta opiera się zdaniem autora na nieufności. Jej rezultatem – wówczas, gdy udaje się wytropić rozmaite manipulacje i kwestie, które miały pozostać ukryte – jest z jednej strony satysfakcja poznawcza, z drugiej jednak sukcesywne deprecjonowanie fotografii.

Biogram autora

Rafał Drozdowski - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Rafał Drozdowski – ur. 1961, prof. zw. dr hab. na Wydziale Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zastępca Redaktora Naczelnego czasopisma „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, członek Komitetu Socjologicznego PAN. Zainteresowania naukowo-badawcze: socjologia codzienności, socjologia wizualna, socjologia kultury, przemiany współczesnego społeczeństwa polskiego, socjologia nauki. 9 Socjologowie od lat posługują terminem „uogólnione zaufanie społeczne”. CBOS pyta o nie od dwóch dziesięcioleci, prosząc respondentów, aby odpowiedzieli, czy w jakim stopniu zgadzają się oni lub nie zgadzają z opinią, że większości ludzi można ufać. Owo uogólnione zaufanie jest więc – w odróżnieniu od zaufania (bądź braku zaufania) do konkretnych osób bądź instytucji – względnie trwałą dyspozycją poznawczą i emocjonalną. Jest, jak to określa Piotr Sztompka (2007), zakładem, iż działania podejmowane przez naszych partnerów społecznych będą zgodne z ogólnie akceptowanymi zasadami porządku. Jeśli można mówić o uogólnionym zaufaniu społecznym, wydaje się, że można mówić także o jego odwrotności, którą jest uogólniona, czy też zgeneralizowana nieufność. Autor lub współautor około 160 publikacji naukowych – m.in. monografii Za fotografię! W stronę radykalnego programu socjologii wizualnej (wspólnie z Markiem Krajewskim), monografii Praktyki kulturalne Polaków (wspólnie z Barbarą Fatygą, Mirosławem Filiciakiem, Markiem Krajewskim i Tomaszem Szlendakiem), cyklu raportów pod wspólnym tytułem Życie codzienne w czasach pandemii prezentujących rezultaty projektu badawczego realizowanego od marca 2020 roku na Wydziale Socjologii UAM.

Bibliografia

Bazin, A. (1963). Film i rzeczywistość. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Zobacz w Google Scholar

Bogusławska, M., Grębecka, Z. (2010). Popkomunizm. Doświadczenie komunizmu a kultura popularna, Kraków: Wydawnictwo Libron.
Zobacz w Google Scholar

Carlebach, M. L. (1988). Documentary and Propaganda: The Photographs of the Farm Security Administration, „The Journal of Decorative and Propaganda Arts”, nr 8.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/1503967

Published By: Florida International University Board of Trustees on behalf of The Wolfsonian-FIU.
Zobacz w Google Scholar

Cross, G. (2015). Consumed Nostalgia. Memory in the Age of Fast Capitalism, Nowy Jork: Columbia University Press
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7312/cros16758

Estrin, J. (2018). Unraveling the Mysteries of Dorothea Lange’s ‘Migrant Mother’. Pobrane z: https://www.nytimes.com/2018/11/28/lens/dorothea-lange-migrant-mother.html
Zobacz w Google Scholar

Frąckowiak. M. (2017). Kruche medium. Rozmowy o fotografii 1. Poznań: Fundacja Pix.house.
Zobacz w Google Scholar

Krajewski, M. (2003). Kultury kultury popularnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Zobacz w Google Scholar

Lethen, H. (2016). Cień fotografa. Obrazy i ich rzeczywistość. Kraków: Wydawnictwo Universitas
Zobacz w Google Scholar

Meredith, R. (1946). Mr. Lincoln’s camera man, Mathew B. Brady. Nowy Jork: Scribner
Zobacz w Google Scholar

Modelski, Ł. (2013). Fotobiografia PRL. Opowieści reporterów. Kraków: Wydawnictwo Znak
Zobacz w Google Scholar

Pacholski, Z. (2020). Piętno wyróżnienia – Dylemat Marsjasza. Świnoujście: Miejska Galeria Sztuki Współczesnej ms44
Zobacz w Google Scholar

Pacholski, Z. (2021). Codigos fotograficos – Kody fotograficzne – Photographic codes. Leiria: Museu da Imagem em Movimento
Zobacz w Google Scholar

Pruitt, S. (2020). The Real Story Behind the ‘Migrant Mother’ in the Great Depression-Era Photo. Pobrane z: https://www.history.com/news/migrant-mother-new-deal-great-depression
Zobacz w Google Scholar

Reynolds,B. (2004). The Nostalgic Turn and the Politics of Ressentiment, „Georgia Educational Researcher”, nr 1, s. 1–11.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.20429/ger.2004.020101

Sztompka, P. (2007). Zaufanie. Fundament Społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Zobacz w Google Scholar

The Family of Man created by Edward Steichen for the Museum of Modern Art. (1955). New York: Museum of Modern Art.
Zobacz w Google Scholar

Wolak, U. (2013). Migrant Mother, czyli Matka Tułaczka. Analiza ikonograficzna, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny”, nr 2
Zobacz w Google Scholar

Wright, T. (1999). The Photography Handbook. London: Routledge.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203295243

Pobrania

Opublikowane

2022-01-01

Jak cytować

Drozdowski, R. (2022). Gry fotografią. Władza Sądzenia, (22), 44–55. https://doi.org/10.18778/2300-1690.22.02

Numer

Dział

Articles