Cmentarze łódzkie na tle rozwoju ludnościowego i przestrzennego miasta

Anna Wiercińska

doi:10.18778/2300-0562.01.11

Authors

Anna Wiercińska Katedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, 90-142 Łódź, ul. Kopcińskiego 31

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-0562.01.11

Keywords:

cmentarze łódzkie, rozwój ludnościowy, rozwój przestrzenny, wielowyznaniowość

Abstract

The article discusses the impact of the spatial development of the city and the changes in population structure and size in Łódź on the number, location and religious structure of Łódź cemeteries. The study area was narrowed down to the cultural landscape, which is composed of the physical heritage elements, such as cemeteries. The spatial extent was limited to the area of modern Łódź. The time frame of the study includes the historical period from the first cemetery established within modern Łódź, to the present day.

The article includes all cemeteries that were located with the modern boundaries of Łódź. It presents a percentage share of the area occupied by the cemeteries in the overall surface area of the city in 1945 and now. These values were compared in order to discuss the changes in Łódź. The study also brings attention to the fact that the dynamic population and spatial development of Łódź from the end of the 19^th century to the end of the 1980s meant that the number of burial places in cemeteries was quickly exhausted, and the cemeteries initially located outside of the city found themselves surrounded by urban development, which prevented them from spreading.

Political changes that took place in Poland in 1989 and the collapse of the textile industry in Łódź meant that the city was no longer attractive to job seekers. The population of Łódź started to decline. The study tackles the issues that have not yet been presented in geographical literature. The synthesis is based on previous research and field studies conducted by the author.

References

Badziak K., Chylak K., Łapa M., 2010a, Chrześcijańskie wspólnoty wyznaniowe (bez Kościoła rzymskokatolickiego) w Łodzi do wybuchu I wojny światowej, [w:] Kulesza M., Łapa M., Walicki J. (red.), Rola wspólnot wyznaniowych w historii miasta Łodzi, Łódź, s. 11–66.
Google Scholar

Badziak K., Chylak K., Łapa M., 2010b, Łódzkie chrześcijańskie wspólnoty wyznaniowe (bez Kościoła rzymskokatolickiego) w latach 1914–1939, [w:] Kulesza M., Łapa M., Walicki J. (red.), Rola wspólnot wyznaniowych w historii miasta Łodzi, Łódź, s. 67–129.
Google Scholar

Ber K., 2008, 140 lat baptyzmu w Łodzi 1868–2008, Łódź, s. 67–129.
Google Scholar

Bonisławski R., Podolska J., 2008, Spacerownik Łódzki, Łódź.
Google Scholar

Brzeziński P., Żmijski J., 1995, Na dawnym Olechowie. Materiały Klubu Miłośników Historii przy XLIV liceum ogólnokształcącym w Łodzi, Łódź.
Google Scholar

Chojnacka M., 2008, Degradacja historycznych kompozycji i drzewostanów wybranych cmentarzy parafialnych w Wielkopolsce, [w:] Ogród sakralny – idea i rzeczywistość, Kielce, s. 119–129 .
Google Scholar

Długozima A., 2011, Cmentarze jako ogrody żywych i umarłych, Warszawa.
Google Scholar

Dominikowski J., 2004, Nekropolia Łodzi wielkoprzemysłowej. Cmentarz Stary przy ulicy Ogrodowej. Dzieje i sztuka 1854–1945, Łódź.
Google Scholar

Fijałkowski P., 1998, Rozwój społeczności ewangelickiej i powstanie sieci parafialnej w środkowej Polsce w II połowie XVIII w na początkach XIX wieku, [w:] Milerski B., Woźniak K. (red.), Przeszłość przyszłości. Z dziejów luteranizmu w Łodzi i regionie, Łódź.
Google Scholar

Flatt O., 1853, Opis miasta Łodzi pod względem historycznym, statystycznym i przemysłowym, Warszawa.
Google Scholar

Janczak J., 1982, Ludność Łodzi przemysłowej 1820-1914, tab. 1, Łódź.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6050.11

Koter M., 2002, Łódź i okolice w I połowie XIX w., [w:] Liszewski S. (red.), Atlas Miasta Łodzi, plansza IV, Łódź.
Google Scholar

Koter M., Kulesza M., 2005, Ślady wielonarodowej i wielowyznaniowej Łodzi we współczesnym krajobrazie kulturowym miasta, [w:] Kulesza M. (red.), Wpływ wielonarodowego dziedzictwa kulturowego Łodzi na współczesne oblicze miasta, Łódź, s. 137–300.
Google Scholar

Koter M., Liszewski S., Suliborski A., 1999, Łódź i region Polski środkowej. Podręcznik wiedzy o regionie dla licealistów, Łódź.
Google Scholar

Kowalczyński K.R., 2008, Łódź przełomu wieków XIX/XX, Łódź.
Google Scholar

Łódź: Dzieje miasta, t. 1: Do 1918 r., 1980, pod red. R. Rosina, B. Baranowskiego, J. Fijałka, Warszawa–Łódź.
Google Scholar

Meyer R.E. (red.), 1989, Cemeteries and gravemarkers, voices of American culture, Logan.
Google Scholar

Obraniak W., 2007, Ludność Łodzi i innych miast w Polsce w latach 1984–2006, Łódź.
Google Scholar

Podolska J., 2012, Spacerownik. Cmentarz Żydowski w Łodzi, Łódź.
Google Scholar

Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym, 2011, Warszawa.
Google Scholar

Puś W., 2005, Zmiany liczebności i struktury narodowościowej ludności Łodzi do roku 1939, [w:] Kulesza M. (red.), Wpływ wielonarodowego dziedzictwa kulturowego Łodzi na współczesne oblicze miasta, Łódź, s. 9–39.
Google Scholar

Rosin R. (red.), 1980, Łódź. Dzieje miasta, t. 1, Warszawa.
Google Scholar

Siciński J.T., 1982, Zieleń cmentarzy – aktualny problem ochrony i kształtowania środowiska, „Rocznik Dendrologiczny”, 34, s. 189–199.
Google Scholar

Stefański K., 2001, Jak zbudowano przemysłową Łódź. Architektura i urbanistyka w latach 1821–1914, Łódź.
Google Scholar

Stępniewski M., Szambelan Z., 2010, Rozwój terytorialny Łodzi, Łódź.
Google Scholar

Tanaś S., 2008, Przestrzeń turystyczna cmentarzy. Wstęp do tanatoturystyki, Łódź.
Google Scholar

Wojtkowiak S., 1997, Łódź wielonarodowa i wielowyznaniowa a idea tolerancji, [w:] Łódź wielonarodowa i wielowyznaniowa a idea tolerancji, Łódź.
Google Scholar

Archiwum Miasta Łodzi, Akta Miasta Łodzi, sygnatura 6740.
Google Scholar

Archiwum Miasta Łodzi, Akta Miasta Łodzi, sygnatura 6786.
Google Scholar

Archiwum Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Łodzi.
Google Scholar

Uchwała Nr 2594/299/2001 Zarządu Miasta Łodzi z dnia 28 czerwca 2001 r. w sprawie projektowanego cmentarza komunalnego przy ul. Brzezińskiej w Łodzi.
Google Scholar