Obiekty militarne jako element krajobrazu kulturowego Półwyspu Helskiego

Aneta Marek; Łukasz Marszałek

doi:10.18778/2300-0562.07.09

Autor

Aneta Marek Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław
Łukasz Marszałek Akademia Pomorska w Słupsku, Instytut Geografii i Studiów Regionalnych

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-0562.07.09

Słowa kluczowe:

Półwysep Helski, krajobraz militarny, bunkry, fortyfikacje

Abstrakt

Celem artykułu jest zaprezentowanie militarnych obiektów Półwyspu Helskiego, które odegrały kluczową rolę podczas obrony we wrzeniu 1939 r. Badaniem objęto dwa rejony Półwyspu Helskiego – Ośrodek Oporu Jastarnia i Rejon Umocniony Hel, w których krajobrazie zachowało się wiele fortyfikacji. W artykule wskazano lokalizację poszczególnych elementów umocnień obu obszarów oraz podano ich charakterystykę militarną i przeznaczenie. Obiekty te w późniejszym okresie były rozbudowywane na potrzeby wojska, natomiast w momencie rozformowania jednostki wojskowej straciły swoją rangę. Stały się miejscami zainteresowania miłośników militariów, co przyczyniło się do rewitalizacji obiektów i udostępnienia ich do celów kulturowych.

Bibliografia

Bernaciak A., Wiśniewska R., 2015, Możliwości turystycznego wykorzystania dawnych obiektów militarnych północnego odcinka Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, „Studia Periegetica”, 2, s. 123–135.
Google Scholar

Chylińska D., 2006, Formy ekspozycji i udostępnienia turystycznego obiektów militarno-wojskowych z czasów II wojny światowej rozwiązania polskie a praktyka europejska, „Folia Turistica”, 17, s. 77–97.
Google Scholar

Cudny W., Rouba R., 2012, Hotelarstwo jako sposób na rewitalizację zabytkowych obiektów militarnych pochodzących z XIX i XX wieku, „Ochrona Zabytków”, 3–4, s. 107–122.
Google Scholar

Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 sierpnia 1936 r. O uznaniu Półwyspu Helskiego za rejon umocniony, DzU z 1936 r., nr 71, poz. 512.
Google Scholar

Godlewski P., 2013, Rozwój regionalnej turystyki militarnej (na przykładzie obiektów militarnych z okresu II wojny światowej w województwie lubuskim), „Handel Wewnętrzny: Turystyka i rekreacja czynnikami rozwoju społeczno-gospodarczego regionu”, 5, II, s. 113–120.
Google Scholar

Janeczko E., Heise M., 2013, Możliwości rozwoju turystyki militarnej w lasach na przykładzie Nadleśnictwa Wejherowo, „Studia i Materiały CEPL w Rogowie”, 15, 37 (4), s. 137–143.
Google Scholar

Kardas M., 2009, Gdyńskie zaślubiny Polski z morzem w 1920 roku, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych”, I, s. 109–116.
Google Scholar

Kardas M., 2011, Okupacja hitlerowska Helu. Wybrane aspekty, „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”, LII, 2, s. 165–186.
Google Scholar

Mikos von Rohrscheidt A., 2009, Polska: największe muzeum fortyfikacji na wolnym powietrzu w aspekcie rozwoju turystyki kulturowej, „Turystka Kulturowa”, 2, s. 20–48.
Google Scholar

Miniewicz J., 1983, Konstrukcja unikalnych polskich schronów bojowych, zbudowanych w 1939 r. w Jastarni na Półwyspie Helskim, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 28, 1, s. 121–143.
Google Scholar

Poczta J., 2009, Krajobraz kulturowy powojskowy Bornego Sulinowa i jego wpływ na kształtowanie polityki władz miejscowych, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, XXV, s. 117–123.
Google Scholar

Pszenny D., Janeczko E., 2015, Zielony Pierścień Warszawy jako obszar rozwoju turystyki militarnej, „Studia i Materiały CEPL w Rogowie”, 17, 45 (4), s. 180–186.
Google Scholar

Sołkiewicz-Kos, Zadworny M., 2010, Rekultywacja zdegradowanych terenów powojskowych i sposoby ich zagospodarowania na przykładach krajowych, „Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym”, 7, s. 271–278.
Google Scholar

Stach E., 2013, Aktualne wykorzystanie obiektów i miejsc militarnych w Polsce w aspekcie militarnej turystyki kulturowej, [w:] Narębski L. (red.), Fortyfikacje nowożytne w Polsce: badania, realizacje, projekty i zagospodarowanie do współczesnych funkcji, Toruń, s. 213–223.
Google Scholar

Szarski W., 2007, Hel – nasz samotny półwysep, „Wojsko w Społeczeństwie”, 2, s. 125–130.
Google Scholar

Wojciechowski Z., 2010, Obiekty militarne Półwyspu Helskiego w latach 1920–2006, „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”, LI, 4, s. 247–271.
Google Scholar

Zgłobicki W., Smyk J., Kabała A., 2016, Ocena oferty wybranych obiektów militarnych na obszarze Polski dla potrzeb turystyki dzieci i młodzieży, „Turystyka Kulturowa”, 2, s. 116–134.
Google Scholar

http://www.gohel.pl/strona-2525-fortyfikacje_cypla_helskiego.html (29.11.2017).
Google Scholar

http://www.old.helmuzeum.pl/muzeum/historia-mow#mow (28.11.2017).
Google Scholar