Znaczenie konfesji katolickiej w utrzymaniu polskości na Kaszubach na przełomie XIX i XX wieku
DOI:
https://doi.org/10.18778/2300-0562.07.08Słowa kluczowe:
historia i granice Kaszub, Pomorze Zachodnie, Pomorze Wschodnie, język kaszubski, Kościół katolicki, kulturkampf, Florian Ceynowa, Hieronim Derdowski, Aleksander Majkowski, polskość na KaszubachAbstrakt
W studium zostały omówione zagadnienia dotyczące granic historycznych Kaszub i związków ich mieszkańców z Kościołem katolickim. Autorka podjęła próbę ustalenia, czy konfesja miała wpływ na utrzymanie polskości na tym specyficznym terenie. Kaszuby są bowiem regionem Polski, w którym tradycje kaszubskie i polskie (w tym również religijne) kultywuje się jako równoważne. Opierając się na opracowaniach historycznych i językoznawczych oraz wybranych tekstach literackich, można założyć, że naród kaszubski dzięki przynależności do Kościoła katolickiego nie uległ germanizacji, jak to miało miejsce na ziemi pomorskiej, zdominowanej w XIX w. przez protestantyzm.
Bibliografia
Borzyszkowski J., 2011, O historii literatury kaszubskiej i jej twórcach, Gdańsk.
Google Scholar
Borzyszkowski J., Mordawski J., Treder J., 1999, Historia, geografia i piśmiennictwo Kaszubów, Gdańsk.
Google Scholar
Bukowski A., 1950, Regionalizm kaszubski. Ruch naukowy, literacki i kulturalny. Zarys monografii historycznej, Poznań.
Google Scholar
Kalinowski D., 2009, Spiskowiec, folklorysta i samotnik – Florian Ceynowa a romantyzm, [w:] Kuik-Kalinowska A., Kalinowski D., Od Smętka do Stolema. Wokół literatury Kaszub, Gdańsk–Słupsk.
Google Scholar
Karnowski J., 1997, Dr Florian Ceynowa, oprac. i posł. J. Treder, Gdańsk.
Google Scholar
Klemp A., 1994, Protestanci w dobrach prywatnych w Prusach Królewskich od drugiej połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku, Gdańsk.
Google Scholar
Krawiec-Złotkowska K., 2008, Wstęp, [w:] Krawiec-Złotkowska K. (red.), Kalwaria wejherowska. Żywy pomnik kultury barokowej na Pomorzu, Wejherowo, s. 7–11.
Google Scholar
Krawiec-Złotkowska K., 2012, Mityczna wizja kościoła w wielkiej literaturze kaszubskiej, [w:] Krawiec-Złotkowska K. (red.), Rzeczpospolita domów III. Domy Boże, Słupsk, s. 108–128.
Google Scholar
Krawiec-Złotkowska K., 2017a, Opinie uczonych Lwowa, Krakowa, Torunia (?) i Warszawy o poemacie Hieronima Derdowskiego kamieniem węgielnym w emancypacji literatury kaszubskiej, [w:] Chojnowski Z., Rybicka E. (red.), Regionalizm literacki – historia i pamięć, Kraków, s. 538–559.
Google Scholar
Krawiec-Złotkowska K., 2017b, The reception of the first literary texts edited in Kashubian language in the context of the so-called „Kashubian issue”, [w:] Heffner K., Solga B. (red.), Borderlands of Nations, Nations of Borderlands. National, ethnic and religious minorities in the Polish space – selected issues. Region and Regionalism, nr 13, t. 2, Łódź–Opole, s. 91–109.
Google Scholar
Kroczyński H., 1979, Kołobrzeg – zarys dziejów, Poznań.
Google Scholar
Labuda G., 1996, Kaszubi i ich dzieje, Gdańsk.
Google Scholar
Labuda G., 2000, Kaszubi i ich dzieje. Pisma wybrane, Gdańsk.
Google Scholar
Linkner T., 2008, Aleksandra Majkowskiego „Pielgrzymka Wejherowska” z końca wieku XIX, [w:] Krawiec-Złotkowska K. (red.), Kalwaria Wejherowska. Żywy pomnik kultury barokowej na Pomorzu, Wejherowo.
Google Scholar
Mordawski J., 1999, Geografia współczesnych Kaszub, Gdańsk.
Google Scholar
Piskorski J.M., 2002, Pomorze plemienne. Historia – archeologia – językoznawstwo, Poznań.
Google Scholar
Ramułt S., 1893, Wstęp. Kilka słów o Kaszubach i ich mowie, [w:] Ramułt S. (red.), Słownik języka pomorskiego, czyli kaszubskiego, Kraków.
Google Scholar
Samp J., 2007, Oblicza pisarstwa poety z Wiela, [w:] Derdowski H.J., Ó panu Czôrlińsczim, co do Pùcka pò sécё jachôł, oprac. J. Samp, J. Treder, E. Gołąbek, Gdańsk.
Google Scholar
Słomczyński T., 2016, Skąd się wzięli Kaszubi? Rozmowa z prof. Cezarym Obrachtem-Prondzyńskim, „Magazyn Kaszuby”, 30 III, wydanie elektroniczne.
Google Scholar
Szultka Z., 1991, Język polski w Kościele ewangelicko-augsburskim na Pomorzu Zachodnim od XVI do XIX wieku, Wrocław.
Google Scholar
Szultka Z., 1994, Piśmiennictwo polskie i kaszubskie Pomorza Zachodniego od XVI do XIX wieku, Poznań.
Google Scholar
Treder J., 2005, Historia kaszubszczyzny literackiej. Studia, Gdańsk.
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, DzU 2005, nr 17, poz. 141.
Google Scholar
Derdowski H., 1880, O panu Czorlińscim co do Pucka po sece jachoł, zełgoł dlo swojech druchow kaszubściech Jarosz Derdowski, Toruń.
Google Scholar
Derdowski H., 1939, Pisma prozą, oprac. A. Bukowski, Kartuzy.
Google Scholar
Gliński H. (red.), 1882, „Gwiazda”. Kalendarz petersburski, premiowy, ilustrowany, literacki, społeczny i informacyjny, na rok zwyczajny 1882, Petersburg.
Google Scholar
Majkowski A., 1966, Życie i przygody Remusa, z gwary kaszubskiej przeł. L. Bądkowski, Gdynia.
Google Scholar
Majkowski A., 1973, Pomorzanie, z rękopisu do druku przygotowała i wstępem opatrzyła D. Majkowska, Gdańsk.
Google Scholar
Majkowski A., 1992, Pielgrzymka Wejherowska, poemat podał do druku i posłowiem opatrzył E. Puzdrowski, Gdynia.
Google Scholar
Gburczyk J., Historia Łeby. Kościół i reformacja: https://historialeby.pl.tl/Ko%26%23347%3Bci%F3%26%23322%3B-i-reformacja.htm (18.11.2017).
Google Scholar
http://odwiedzkaszuby.pl/granice-kaszub-na-przestrzeni-wiekow/ (18.11.2017).
Google Scholar
http://magazynkaszuby.pl/2016/03/skad-sie-wzieli-kaszubi-cezary-obracht-prondzynski/ (18.11.2017).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1055/s-0037-1607248
Ludność według narodowości, płci oraz miejsca zamieszkania w 2002 r., Główny Urząd Statystyczny, https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/narodowe-spisy-powszechne/narodowy-spis-powszechny-2002/wyniki-narodowego-spisu-powszechnego-2002-narodowosci-oraz-jezyka/ (18.11.2017).
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
