Konflikt pamięci na pograniczu polsko-białoruskim na przykładzie działalności Romualda Rajsa ps. „Bury”

Abstrakt

Artykuł ten jest poświęcony przedstawieniu różnych narracji związanych z postacią Romualda Rajsa – członka zbrojnego podziemia znajdującego się obecnie w panteonie Żołnierzy Wyklętych, któremu zarzuca się jednocześnie udział w zabójstwie furmanów oraz pacyfikację kilku białoruskich wsi, w czasie której śmierć poniosły m.in. kobiety i dzieci. Istnienie dwóch odmiennych „legend” o tej postaci, z którymi spotykamy się na pograniczu polsko-białoruskim, jest głównym powodem napięć – związanych z pamięcią o wojnie i czasów zaraz po niej – między Białorusinami i Polakami oraz szerzej, prawosławnymi i katolikami. Postać „Burego” leży u podstaw konfliktu pamięci między wyżej wymienionymi grupami i można przypuszczać, że przekłada się to również na pogorszenie stosunków polsko-białoruskich na Podlasiu. W artykule oprócz wyjaśnienia, czym jest pamięć zbiorowa i konflikt pamięci, autorka przybliża również postać Rajsa – najważniejsze fakty z jego życia, zwłaszcza te będące istotą sporu przez wzgląd na odmienną ich interpretację.