Pożegnanie radzieckiego człowieka. Rozważania o reportażu Czasy secondhand Swietłany Aleksijewicz
DOI:
https://doi.org/10.18778/1427-9681.16.13Słowa kluczowe:
reportaż, radziecki człowiek, homo sovieticus, sowietyzm, totalitaryzm, cierpienieAbstrakt
Przedmiotem analizy artykułu jest opis fenomenu radzieckiego człowieka – wytworu ery sowietyzmu, który jest postacią złożoną, niejednoznaczną, tragiczną. Człowiekowi radzieckiemu Swietłana Aleksijewicz poświęca piątą z cyklu książek Głosy utopii. Z jednej strony wychowankowie czerwonej cywilizacji (jak ich określa Aleksijewicz) są ukształtowani przez udział w przewrotach wojnach i przemoc, przez co są gotowi do jej zadawania. Z drugiej strony są fanatycznie przywiązani do komunistycznych ideałów, nawet wtedy, gdy spotyka ich z ich strony zawód. Z trudem odnajdują się w nowej rzeczywistości, nie potrafią korzystać z wolności, demokracji, dobrobytu. Obraz homo sovieticusa w reportażu Aleksijewicz jest przygnębiający i smutny – trudno zrozumieć kogoś, kto przeżył obozy, tortury, utratę bliskich i upadek imperium, kto cierpliwie znosi cierpienie w oczekiwaniu na szczęście, którego nigdy nie zaznał i kto tęskni za ZSRR z jego ułomnościami i zniewoleniem.
Pobrania
Bibliografia
Aleksijewicz, Swietłana. Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2014.
Google Scholar
Aleksijewicz, Swietłana. Urzeczeni śmiercią. Warszawa: Bertelsmann Media, 2001.
Google Scholar
Grzegorczykowa, Renata. „O sensie cierpienia”. Tygodnik Powszechny. Nr 37 (2014). [Dostępne online: https://www.tygodnikpowszechny.pl/o-sensie-cierpienia-24494]
Google Scholar
Heller, Michał. Maszyna i śrubki. Jak hartował się człowiek sowiecki. Paryż–Kraków: Stowarzyszenie Instytut Literacki „Kultura”, 2015: 86, 103.
Google Scholar
Kania, Eliza. „Homo sovieticus – ‘jednowymiarowy klient komunizmu’, czy ‘fenomen o wielu twarzach’”. Przegląd Politologiczny. Nr 3 (2012): 157.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2012.17.3.12
Lazari, Andrzej. Mentalność rosyjska. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1995: 51–52, 58.
Google Scholar
Suchanek, Lucjan. Homo sovieticus. Świetlana przyszłość gnijący zachód. Pisarstwo Aleksandra Zinowiewa. Kraków: Wydawnictwo Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1999: 64–65.
Google Scholar
Suchanek, Lucjan. „Kultura masowa w Rosji i radziecki eksperyment antropologiczny”. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU. Nr 12 (2016): 15.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4467/25439561KSR.16.001.6454
Zinowiew, Aleksandr. Homo sovieticus. Warszawa: Wydawnictwo Polonia, 1987: 168–169.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
