Ksenologia i ksenotopografia Bernharda Waldenfelsa wobec podstawowych założeń światotwórczych literatury fantastycznej (Orson Scott Card, Neil Gaiman, George R. R. Martin)
DOI:
https://doi.org/10.18778/1689-4286.27.05Abstrakt
The paper strives to adapt Bernhard Waldenfels’ xenology and so called ‘xenotopography’ for the philosophico-literary studies in fantastic world-building with a special concern of the ‘portal-quest’ model of fantasy and SF. Following Waldenfel’s remarks on the nature of post-Husserlian diastasis of our world [Heimwelt] and otherworld [Fremdwelt] and acknowledging the consequences of allocating one’s attitude towards the otherness in the symbolical borderland [‘sphere of intermonde’] in between, it is examined whether such a model can occur in the fantastic literature and what may be the consequence of xenotopographic reconsideration of its basic ontological premises. Additionally, the article offers an original xenotopograpfic model of world-building which addresses three carefully chosen case studies of fantastic worlds from Orson Scott Card’s Ender’s Game tetralogy, Neil Gaiman’s Stardust and George R. R. Martin’s The Song of Ice and Fire. In the end, it is suggested that hitherto presented xenotopography gravely inspired a postmodern shift in the genres of fantasy and SF which results in more ethically conscious representations of the otherness and even more concise and alien comprehensive world-building.
Bibliografia
Augé, Marc, 1989, L’autre proche, w: L’autre et le semblable: regards sur l’ethnologie des sociétés contemporaines, Martine Segalen (red.), Maurice Agulhon, Paris.
Zobacz w Google Scholar
Brown, Paula, 2010, „Stardust” as Allegorical Bildungsroman: an Apology for Platonic Idealism, w: “Extrapolation: A Journal for Science Fiction and Fantasy”, t. 51, nr 2.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3828/extr.2010.51.2.3
Czerniak, Stanisław, 2002, Założenia i historyczne aplikacje Bernharda Waldenfelsa fenomenologii obcego, w: Bernhard Waldenfels, Topografia obcego, przeł. J. Sidorek, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Zobacz w Google Scholar
Dąbrowski, Mieczysław, 2007, Swój/Obcy/Inny. Gdzie jesteśmy?, w: „Przegląd Humanistyczny”, nr 3.
Zobacz w Google Scholar
Eco, Umberto 2013, Światy science fiction, w: Po drugiej stronie lustra i inne eseje. Znak, reprezentacja, iluzja, obraz, przeł. J. Wajs, Warszawa: WAB.
Zobacz w Google Scholar
Fitting, Peter, 2000, Estranged Invaders: The War of the Worlds, w: Learning From Other Worlds: Estrangement, Cognition, and the Politics of Science Fiction and Utopia, Patrick Parrinder (red.), Durham: Duke University Press.
Zobacz w Google Scholar
Gadamer, Hans-Georg, 1979, Estetyka i hermeneutyka, w: tegoż, Rozum, słowo, dzieje, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Heidkamp, Bernie, 1996, Responses to the Alien Mother in Post-Maternal Cultures: C. J. Cherryh and Orson Scott Card, w: “Science Fiction Studies”, t. 23, nr 3.
Zobacz w Google Scholar
Heise, Ursula K., 2012, Reduced Ecologies. Science Fiction and the Meanings of Biological Scarcity, w: “European Journal of English Studies”, t. 15, nr 2.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13825577.2012.703814
Herman, David, 2008, Storyworld, w: Routledge Encyclopedia of Narra-tive Theory, D. Herman, M. Jahn, M.-L. Ryan (red.), New York: Routledge.
Zobacz w Google Scholar
Huizinga, Johann, 2007, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa: Aletheia
Zobacz w Google Scholar
Krynicka, Anna, 2006, „Miejsce podmiotu jako miejsce obce”. Paul Ricoeur i Bernhard Waldenfels o odpowiedzialności, w: „Er(r)go”, nr 1.
Zobacz w Google Scholar
Landow, George, 1997, Hypertext 2.0: The Convergence of Contemporary Critical Theory and Technology, Baltimore: John Hopkins UP.
Zobacz w Google Scholar
Lem, Stanisław, 1997, Fantastyka i futurologia, t. 1, Warszawa: Interart.
Zobacz w Google Scholar
Maj, Krzysztof M., 2012, Ksenotopografia fikcji, w: „Polisemia” 2012, nr 2 (9), online: http://www.polisemia.com.pl/numery-czasopisma/numer-2-2012-9/ksenotopografia-fikcji
Zobacz w Google Scholar
Malmgren, Carl D., 1993, Self and Other in SF: Alien Encounters, w: “Science Fiction Studies”, t. 20, nr 1, ss. 15–33.
Zobacz w Google Scholar
Mannheim, Karl, 2008, Świadomość utopijna w: tegoż, Ideologia i utopia, przeł. Jan Miziński, Warszawa: Aletheia.
Zobacz w Google Scholar
Mendlesohn, Farah, 2008, The Rhetorics of Fantasy, Middletown: Wesleyan UP.
Zobacz w Google Scholar
Oziębłowski, Mariusz, 2006, Granica czy most? O funkcjach rozumienia w hermeneutyce Hansa-Georga Gadamera, w: „Diametros”, nr 10.
Zobacz w Google Scholar
Suvin, Darko, 1972, On the Poetics of Science Fiction Genre, w: “College English” 1972, t. 34, nr 3.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/375141
Tatranský, Tomáš, 2006, Obcość innego i możliwość jego przyswajania, w: online, http://me-dia1.webgarden.cz/files/media1:5105979b70c20.pdf.upl/Obcy%20i%20jego%20przyswajanie.PDF [dostęp: 20 sierpnia 2013].
Zobacz w Google Scholar
Waldenfels, Bernhard, 1992, Doświadczenie Innego. między zawłaszczeniem a wywłaszczeniem, przeł. T. Szawiel, w: Racjonalność współczesności. Między filozofią a socjologią, Edmund Mokrzycki, Marek Siemek, H. Kozakiewicz (red.), Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar
Waldenfels, Bernhard, 2011, In place of the Other w: “Continental Philosophy Review”, nr 44.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/s11007-011-9180-y
Waldenfels, Bernhard, 1999, Odpowiedź na to, co obce. Główne rysy fenomenologii responsywnej, przeł. J. Spychała, S. Czerniak, w: Studia z fenomenologii niemieckiej, t. III, S. Czerniak, J. Rolewski (red.), Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Zobacz w Google Scholar
Waldenfels, Bernhard, 2009, Podstawowe motywy fenomenologii obcego, przeł. J. Sidorek, Warszawa: Oficyna naukowa.
Zobacz w Google Scholar
Waldenfels, Bernhard, 2002, Topografia obcego, przeł. J. Sidorek, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Zobacz w Google Scholar
Wieczorek, Krzysztof, 2007, Śmierć — kraina obcości: Bernhard Waldenfels versus Emmanuel Levinas, w: „Edukacja Humanistyczna”, nr 1.
Zobacz w Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.