An Evaluation of the Urban Fringe Landscape Ring: The Case of Łódź, Poland

Anna Aneta Tomczak; Robert Warsza

doi:10.18778/0208-6018.370.03

Autor

Anna Aneta Tomczak Lodz University of Technology, Institute of Architecture and Town Planning, Lodz, Poland https://orcid.org/0000-0001-7436-5027
Robert Warsza Lodz University of Technology, Institute of Architecture and Town Planning, Lodz, Poland https://orcid.org/0000-0001-9813-8232

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6018.370.03

Słowa kluczowe:

krajobraz otwarty, miasto Łódź, suburbanizacja, planowanie przestrzenne, studium uwarunkowań i kierunków rozwoju

Abstrakt

W artykule opisano politykę przestrzenną prowadzoną na obszarach podmiejskich jeszcze niepoddanych urbanizacji, w granicach administracyjnych miasta Łodzi oraz w strefach zlokalizowanych tuż za jego granicą administracyjną. Badaniom poddano tereny otwarte nazwane pierścieniem krajobrazowym. Przestrzeń pierścienia podzielono na podstrefy, na których prowadzono badania szczegółowe. Porównano obecne formy użytkowania gruntów z planowanymi kierunkami rozwoju przyjętymi w dokumentach planistycznych. Wykonano zestawienia obrazujące wzrost procentowy terenów przeznaczonych obecnie i w przyszłości pod zabudowę oraz terenów przewidzianych do zachowania w postaci przestrzeni otwartych. Przeanalizowano potrzeby zabudowywania nowych terenów w odniesieniu do uwarunkowań demograficznych oraz do chłonności terenowej. Wnioski z badań wykazały znaczną nadpodaż planowanych terenów inwestycyjnych, świadome zawłaszczanie krajobrazów otwartych oraz miejscowy brak spójności planistycznej.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Angel S., Parent J., Civco D. (2007), Urban sprawl metrics: An analysis of global urban expansion using GIS, [in:] Identifying Geospatial Solutions. Proceedings of the ASPRS 2007 Annual Conference, American Society for Photogrammetry and Remote Sensing, Tampa, pp. 7–11.
Google Scholar

Arribas-Bel D., Nijkamp P., Scholten H. (2011), Multidimensional urban sprawl in Europe: A self-organizing map approach, “Computers, Environment and Urban Systems”, vol. 35(4), pp. 263–275, https://doi.org/10.1016/j.compenvurbsys.2010.10.002
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.compenvurbsys.2010.10.002

Badełek D. (2016), Common zone of the city of Łódź and neighboring communes – protection and spatial creation, typescript, Łódź University of Technology, Faculty of Civil and Environmental Engineering and Architecture, Łódź.
Google Scholar

Bhatta B. (2010), Analysis of Urban Growth and Sprawl from Remote Sensing Data, Springer-Verlag, Berlin–Heidelberg 2010.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-05299-6

Bhatta B., Saraswati S., Bandyopadhyay D. (2010), Urban sprawl measurement from remote sensing data, “Applied Geography”, vol. 30(4), pp. 731–740, https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2010.02.002
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2010.02.002

Boone C.G., Fragkais M. (2013), Urbanization and Sustainability, Linking Urban Ecology, Environmental Justice and Global Environmental Change, Springer, New York.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-007-5666-3

Böhm A. (2008), Skuteczność istniejących w Polsce instrumentów prawnych, “Czasopismo Techniczne”, nr 1–A, pp. 137–146.
Google Scholar

Chmielewski T., Śleszyński P., Chmielewski Sz., Kułak A. (2018), Ekologiczne i fizjonomiczne koszty bezładu przestrzennego, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Google Scholar

Commission of the European Communities (2007), Fourth Report on Economic and Social Cohesion, COM (2007) 273 final, Brussels.
Google Scholar

Degórska B. (2012), Problemy planowania struktur przyrodniczych Obszaru Metropolitalnego Warszawy związane z żywiołową urbanizacją przestrzeni, “Mazowsze Studia Regionalne”, vol. 10, pp. 89–106.
Google Scholar

Dmochowska-Dudek K. (2010), Konflikty społeczne wokół inwestycji w Łódzkim Obszarze Metropolitalnym, [in:] Z. Suliborski, Z. Przygodzki (eds.), Problemy integracji społecznej i przestrzennej, “Space – Society – Economy”, vol. 10, pp. 29–56.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-3180.10.02

Galster G., Hanson R., Ratcliffe M.R., Wolman H., Coleman S., Freihage J. (2001), Wrestling Sprawl to the Ground: Defining and measuring an elusive concept, “Housing Policy Debate”, vol. 12(4), pp. 681–717, https://doi.org/10.1080/10511482.2001.9521426
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/10511482.2001.9521426

Główny Urząd Statystyczny (2017), Gospodarka mieszkaniowa w Polsce w 2016, https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5492/13/12/1/gospodarka_mieszkaniowa_w_2016.pdf [dostęp: 30.06.2018].
Google Scholar

Główny Urząd Statystyczny (2018), Rocznik Demograficzny 2018, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-demograficzny-2018,3,12.html [dostęp: 27.10.2022].
Google Scholar

Harvey R.O., Clark W. (1965), The nature and economics of urban sprawl, “Land Economics”, vol. 41(1), pp. 1–9.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/3144884

Janiak M. (2013), Strategia przestrzennego rozwoju Łodzi, Uchwała Rady Miejskiej w Łodzi Nr LV/1146/13 z dnia 16 stycznia 2013 roku, Urząd Miasta Łodzi, Łódź.
Google Scholar

Janiszewska A. (2015), Depopulacja ludności w województwie łódzkim, [in:] P. Szukalski (ed.), Procesy demograficzne w województwie łódzkim w XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, pp. 11–32.
Google Scholar

Kaczmarek T. (2020), Różne oblicza suburbanizacji. Od przedmieść w cieniu miasta do post-suburbiów, “Prace i Studia Geograficzne”, vol. 65, no. 3, pp. 103–113.
Google Scholar

Kajdanek K. (2012), Suburbanizacja po polsku, Zakład Wydawniczy Nomos. Kraków.
Google Scholar

Kowalewski A., Markowski T., Śleszyński P. (2019a), Studia nad chaosem przestrzennym. Koszty chaosu przestrzennego, “Studia KPZK PAN”, vol. 183(2).
Google Scholar

Kowalewski A., Markowski T., Śleszyński P. (2019b), Studia nad chaosem przestrzennym. Synteza, uwarunkowania, skutki i propozycje naprawy chaosu przestrzennego, “Studia KPZK PAN”, vol. 183(3).
Google Scholar

Lityński P. (2021), The Intensity of Urban Sprawl in Poland, “International Journal of Geo-Information”, vol. 10(2), 95, https://doi.org/10.3390/ijgi10020095
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/ijgi10020095

Lityński P., Hołuj A. (2017), Urban Sprawl Costs: The Valuation of Households’ Losses in Poland, “Journal of Settlements and Spatial Planning”, vol. 8(1), pp. 11–35, https://doi.org/10.24193/JSSP.2017.1.02
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24193/JSSP.2017.1.02

Lityński P., Hołuj A. (2020), Urban Sprawl Risk Delimitation: The Concept for Spatial Planning Policy in Poland, “Sustainability”, vol. 12(7), 2637, https://doi.org/10.3390/su12072637
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/su12072637

Lorens P. (ed.) (2005), Problemy suburbanizacji, “Biblioteka Urbanisty”, vol. 7, Urbanista, Warszawa.
Google Scholar

Lorens P. (ed.) (2018), Urbanistyczne aspekty transformacji miast, “Studia KPZK PAN”, vol. 192.
Google Scholar

Malisz B. (1963), Ekonomika kształtowania miast, “Studia KPZK PAN”, vol. 4.
Google Scholar

Markowski T. (2014), Ekonomiczny wymiar procesów urbanizacji, [in:] J. Sepioł (ed.), Przestrzeń życia Polaków, SARP, Warszawa, pp. 122–145.
Google Scholar

Markowski T. (ed.) (2015), Powrót do centrum miasta – wyzwanie dla krajowej polityki podmiejskiej, “Studia KPZK PAN”, vol. 168.
Google Scholar

Mumford L. (1961), The City in History, Penguin Book Group, London.
Google Scholar

Oswalt P. (2016), Shrinking Cities, vol. 2, Interventions, Hatje Cantz, Berlin.
Google Scholar

Salvati L., Morelli V.G. (2014), Unveiling Urban Sprawl in the Mediterranean Region: Towards a Latent Urban Transformation?, “International Journal of Urban and Regional Research”, vol. 38(6), pp. 1935–1953, https://doi.org/10.1111/1468-2427.12135
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1468-2427.12135

Simon D. (2008), Urban environments: Issues on the peri-urban fringe, “Annual Review of Environment and Resources”, vol. 33, pp. 167–185.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.energy.33.021407.093240

Solarek K. (2013), Struktura przestrzenna strefy podmiejskiej Warszawy. Determinanty współczesnych przekształceń, “Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Seria Architektura”, no. 13, pp. 7–283.
Google Scholar

Study of the Aleksandrów Łódzki Municipality (2014), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Aleksandrów Łódzki, https://mapa.inspire-hub.pl/#/gmina_aleksandrow_lodzki [dostęp: 27.10.2022].
Google Scholar

Study of the Andrespol Municipality (2015), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Andrespol, https://www.bip.andrespol.pl/87,plany-i-programy-lokalne [dostęp: 15.10.2022].
Google Scholar

Study of the Brójce Municipality (2011), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Brójce, https://bip.brojce.pl/articles/295/studium-uwarunkowan-i-kierunkow-zagospodarowania-przestrzennego-gminy-brojce?m=295 [dostęp: 12.04.2021].
Google Scholar

Study of the Brzeziny Municipality (2014), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Brzeziny, https://sip.gison.pl/brzezinybrzezinski [dostęp: 2.04.2024].
Google Scholar

Study of the City of Konstantynów Łódzki (2014), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Konstantynów Łódzki, https://bip.konstantynow.pl/indexb739.html?bip=2&cid=143&id=1200 [dostęp: 27.10.2022].
Google Scholar

Study of the City of Łódź (2010), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Łodzi, https://mpu.lodz.pl/opracowania/studium/studium-uwarunkowan-i-kierunkow-zagospodarowania-przestrzennego-miasta-lodzi-z-roku-2010-250/ [dostęp: 10.04.2021].
Google Scholar

Study of the City of Łódź (2018), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Łodzi, https://mpu.lodz.pl/opracowania/studium/studium-uwarunkowan-i-kierunkow-zagospodarowania-przestrzennego-miasta-lodzi-2018-39/ [dostęp: 12.04.2021].
Google Scholar

Study of the City of Pabianice (2014), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Pabianice, https://bip.pabianice.gmina.pl/3812/uchwala-nr-xliii2902021-rady-gminy-pabianice-z-dnia-30-03-2021-w-sprawie-przyjecia-zmiany-studium-uwarunkowan-i-kierunkow-zagospodarowania-przestrzennego-gminy-pabianice.html [dostęp: 30.04.2021].
Google Scholar

Study of the Ksawerów Municipality (2010), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Ksawerów, https://mapa.inspire-hub.pl/#/gmina_ksawerow [dostęp: 12.04.2021].
Google Scholar

Study of the Nowosolna Municipality (2013), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Nowosolna, https://bip.gminanowosolna.pl/146/studium-uwarunkowan-i-kierunkow-zagospodarowania-przestrzennego-gminy-nowosolna.html?searchKey=studium [dostęp: 12.04.2021].
Google Scholar

Study of the Rzgów Municipality (2007), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Rzgów (zmiana: VIII/62/2024 z dnia 27.11.2024 r.), https://mapa.inspire-hub.pl/#/gmina_rzgow_powiat_lodzki_wschodni [dostęp: 15.12.2021].
Google Scholar

Study of the Stryków Municipality (2012), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Stryków, https://strykow.bip.net.pl/?a=14501 [dostęp: 2.04.2024].
Google Scholar

Study of the Zgierz Municipality (2012), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zgierz, https://bip.gminazgierz.pl/m,1853,obowiazujace-studium.html [dostęp: 27.10.2022].
Google Scholar

Study of the City of Zgierz (2015), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Zgierz, https://mapa.inspire-hub.pl/#/zgierz [dostęp: 27.10.2022].
Google Scholar

Śleszyński P. (2014), Distribution of population density in Polish towns and cities, “Geographia Polonica”, vol. 87(1), pp. 61–75, http://doi.org/10.7163/GPol.2014.4
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.2014.4

Śleszyński P., Nowak M., Legutko-Kobus P., Hołuj A., Lityński P., Jadach-Sepioło A., Mlaszke M. (2021), Suburbanizacja w Polsce jako wyzwanie dla polityki rozwoju, „Studia KPZK PAN”, vol. 11/203.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24425/140305

Tomczak A. (2011), Utopia ochrony krajobrazu codziennego w polskiej przestrzeni prawnej na poziomie lokalnym, [in:] M. Górski (ed.), Prawo ochrony przyrody a wolność gospodarcza, Wydawnictwo Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych, Łódź–Poznań, pp. 419–434.
Google Scholar

Tomczak A. (2018), Otwarty krajobraz kulturowy z zabytkiem w tle. Formy ochrony na przykładach z ziemi łódzkiej, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
Google Scholar

Tomczak A. (2019), Urban Food i Guerrila Gardens – czy miasto przyszłości nas wyżywi?, [in:] I. Mironowicz (ed.), VI Kongres Urbanistyki Polskiej, Wydawnictwo Biblioteka Urbanisty, TUP, Warszawa, pp. 149–154.
Google Scholar

Warsza R. (2012), Urbanizacja strefy podmiejskiej na przykładzie wybranych gmin Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego po roku 1990, typescript, Łódź University of Technology, Faculty of Civil and Environmental Engineering and Architecture, Łódź.
Google Scholar

Wiśniewska W. (2002), Krajobrazy codzienne, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
Google Scholar

Wiśniewski M. (1996), Wiedzieć, gdzie nie należy budować – czy to wystarczy?, „Międzyuczelniane Zeszyty Naukowe”, Białystok–Gdańsk–Kraków–Łódź–Szczecin–Warszawa 1996.
Google Scholar

Wiśniewski M. (2002), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Łodzi. Cele i zadania polityki przestrzennej, vol. 2, typescript, Urząd Miasta Łodzi, Łódź.
Google Scholar

Wiśniewski M. (2004), Zawartość studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego w świetle potrzeb planistycznych, [in:] K. Pawłowski (ed.), Gospodarka przestrzenna w gminach województwa łódzkiego, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź, pp. 33–45.
Google Scholar

Zuziak Z. (2005), Strefa podmiejska w architekturze miasta. W stronę nowej architektoniki regionu miejskiego, [in:] P. Lorens (ed.), Problem suburbanizacji, Biblioteka Urbanisty, vol. 7, Urbanista, Warszawa, pp. 17–32.
Google Scholar