Osoby starsze i ich potrzeby jako wyzwanie dla edukacji i rynku pracy
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.346.08Słowa kluczowe:
starość, polityka senioralna, aktywne starzenie się, edukacja, rynek pracyAbstrakt
Polityka senioralna wydaje się jednym z priorytetowych obszarów działania wielu państw stojących w obliczu starzenia się społeczeństw, w tym także dla Polski. Zapewnienie wsparcia oraz włączanie seniorów do głównego nurtu życia społecznego to od kilkunastu lat sztandarowe hasła strategii działań na poziomie międzynarodowym, regionalnym, krajowym i lokalnym. Celem artykułu jest pokazanie relacji, jakie zachodzą między seniorami a rynkiem edukacyjnym oraz rynkiem pracy. Wybrane obszary, są – obok ochrony zdrowia – kluczowe, jeśli chodzi o aktywne starzenie się i działania włączające. Artykuł oparty jest na badaniach typu desk research, a jego podstawą była analiza dokumentów zastanych. Główne tezy artykułu głoszą, iż, po pierwsze, istnieje niedopasowanie między realnymi potrzebami seniorów a ich zaspokajaniem oraz, po drugie, zaspokajanie potrzeb seniorów napotyka na przeszkody wynikające z braku wykwalifikowanej kadry, która mogłaby dostarczać optymalnych rozwiązań. W pierwszej części zaprezentowane zostanie zagadnienie polityki senioralnej jako strategii na różnych szczeblach polityki społecznej. W drugiej części przedstawiona będzie analiza rynku edukacyjnego oraz rynku pracy jako dwóch kluczowych obszarów dla aktywnego starzenia się. Seniorzy są bowiem aktywnymi uczestnikami obu tych sfer, ale także beneficjentami świadczeń dostarczanych przez wykształcone i wykwalifikowane kadry usług senioralnych. Celem analiz jest pokazanie tych wzajemnych relacji oraz rekomendacje w zakresie poprawy sytuacji w obu obszarach.
Pobrania
Bibliografia
Aging in Place versus Assisted Living (b.d.), https://www.seniorliving.com/article/aging-place-versus-assisted-living [dostęp: 12.10.2018].
Google Scholar
Basińska M. A., Lewandowska P. N., Kasprzak A. (2013), Wsparcie społeczne a zmęczenie życiem codziennym u opiekunów osób chorych na Alzheimera, „Psychogeriatria Polska” 2013, t. 10(2), s. 49–58.
Google Scholar
Bożewicz M. (2016), Jakiej pomocy potrzebują osoby starsze i kto jej im udziela?, raport CBOS, nr 162.
Google Scholar
Breza M. (2013), Działania na rzecz aktywnego starzenia się w zdrowiu podejmowane w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, prezentacja Senatu RP Warszawa, 17 grudnia 2013, https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k8/agenda/seminaria/2013/131217/17_12_2013_prezentacja_senat.pdf [dostęp: 10.10.2018].
Google Scholar
Connected and coordinated: Personalised service delivery for the elderly (2015), PriceWaterhouseCoopers, https://www.pwc.com/gx/en/healthcare/pdf/pwc-elderly-care-report.pdf [dostęp: 3.09.2018].
Google Scholar
Czapiński J., Błędowski P. (2014), Aktywność społeczna osób starszych w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza Społeczna 2013. Raport tematyczny, Warszawa, http://www.diagnoza.com/pliki/raporty_tematyczne/Aktywnosc_spoleczna_osob_starszych.pdf [dostęp: 3.09.3018].
Google Scholar
Designing the Age Friendly Workplace, http://www.agefriendlyworkplace.org/ [dostęp: 3.09.2018].
Google Scholar
Doligalski T. (2009), Możliwości zastosowania masowej kastomizacji jako usługi internetowej, [w:] A. Dąbrowska, I. Ozimek (red.), Konsument w przestrzeni europejskiej, Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur, Warszawa, https://www.doligalski.net/masowa-kastomizacja/ [dostęp: 10.10.2018].
Google Scholar
Drury E. (2001), A European Code of Good Practice on Age and Employment (for Older Workers), „The Geneva Papers on Risk and Insurance”, t. 26, nr 4, s. 611–622.
Google Scholar
Emerytury i renty w 2017 r. (2018), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar
Gołdys A., Krzyżanowska Ł., Stec M., Ostrowski Ł. (2012), Zoom na UTW. Raport z badania, Warszawa, http://www.mazowieckieobserwatorium.pl/media/_mik/files/2395/zoomnautwraportcalosciowywww.pdf [dostęp: 11.10.2018].
Google Scholar
Hannon K. (2011), An Aging Population Means New Jobs, https://www.forbes.com/sites/kerryhannon/2011/09/26/an-aging-population-means-new-jobs/#4a08b1645766 [dostęp: 10.11.2018].
Google Scholar
http://senior.gov.pl [dostęp: 12.10.2018].
Google Scholar
Illmarinen J. (b.d.), Wspieranie aktywnego starzenia się w miejscu pracy, https://osha.europa.eu/pl/publications/articles/promoting‑active‑ageing‑in‑the‑workplace [dostęp: 11.11.2018].
Google Scholar
Informacja o sytuacji osób starszych na podstawie badań Głównego Urzędu Statystycznego (2018), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar
Jakość życia osób starszych w Polsce na podstawie wyników badania spójności społecznej 2015 (2017), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar
Jurek Ł. (2015), Indeks aktywnego starzenia się jako narzędzie ewaluacji polityki senioralnej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 2015, t. 4(315), http://dx.doi.org/10.18778/0208-6018.315.04
Google Scholar
Karpińska K., Dykstra P. (2015), Wskaźnik aktywnego starzenia się i rozszerzenie go na szczebel regionalny. Sprawozdanie podsumowujące, Polska, 15–16 października 2014 r., Urząd Publikacji Unii Europejskiej, Luksemburg.
Google Scholar
Kijak R. J., Szarota Z. (2013), Starość. Między diagnozą a działaniem, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa.
Google Scholar
Krajewska‑Kułak E. (red.) (2007), Problemy terapeutyczno‑pielęgnacyjne od poczęcia do starości, t. I, Akademia Medyczna w Białymstoku, Wydział Pielęgniarstwa i Ochrony Zdrowia, Białystok.
Google Scholar
Litwiński J., Sztanderska U. (2010), Zarządzanie wiekiem w przedsiębiorstwie, publikacja powstała w ramach projektu „Z wiekiem na plus. Szkolenia dla przedsiębiorstw”, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Priorytetu II, Działania 2.1, Poddziałania 2.1.3 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Warszawa.
Google Scholar
Makowiec‑Dąbrowska T., Koszada‑Włodarczyk W., Bortkiewicz A., Gadzicka E., Siedlecka J., Jóźwiak Z., Pokorski J. (2008), Zawodowe i pozazawodowe determinanty zdolności do pracy, „Medycyna Pracy”, t. 59(1), s. 9–24.
Google Scholar
Malińska M. (2017), Ocena zdolności do pracy pracowników starszych wg WAI – wyniki wybranych polskich badań, „Bezpieczeństwo Pracy”, nr 5, s. 16–20.
Google Scholar
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (2018), W trosce o seniorów, https://www.gov.pl/web/rodzina/w-trosce-o-seniorow [dostęp: 3.09.2018].
Google Scholar
Mitchell J. M., Kemp B. J. (2000), Quality of Life in Assisted Living Homes: A Multidimensional Analysis, „The Journals of Gerontology: Series B”, t. 55, cz. 2, s. P117–P127, https://doi.org/10.1093/geronb/55.2.P117
Google Scholar
Moschis G. P. (1996), Life Stages of the Mature Market, „American Demographics”, nr 9, s. 44–50.
Google Scholar
Niewiadomska A., Sobolewska‑Poniedziałek E. (2015), Srebrna gospodarka – nowy paradygmat rozwoju starzejącej się Europy, „Ekonomia XXI wieku/Economics of the 21st century”, t. 3(7), s. 65–81.
Google Scholar
Omyła‑Rudzka M. (2012), Społeczna solidarność z osobami w starszym wieku, komunikat CBOS, nr BS/83/2012.
Google Scholar
Omyła‑Rudzka M. (2016), Sposoby spędzania czasu przez seniorów, komunikat CBOS nr BS/163/2016.
Google Scholar
Osoby powyżej 50. roku życia na rynku pracy w latach 2016–2017 (2017), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar
Perek‑Białas J., Zwierzchowski J. (2016), Wskaźnik aktywnego starzenia w ujęciu regionalnym – 2015. Opracowanie dla Departamentu Polityki Senioralnej, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Google Scholar
Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – uczestnictwo – solidarność (2018), załącznik do Uchwały nr 161 Rady Ministrów z dnia 26 października 2018 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – uczestnictwo – solidarność, Warszawa.
Google Scholar
Potrzeby osób w wieku 60+ z terenu województwa łódzkiego. Badanie naukowe zrealizowane przez Agencję badawczą „ARC Rynek i Opinia” na zlecenie Regionalnego Centrum Polityki Społecznej w Łodzi. Raport końcowy (2018), Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, Łódź.
Google Scholar
Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce (2012), Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Google Scholar
Stock R. D., Reece D., Cesario L. (2004), Developing a Comprehensive Interdisciplinary Senior Healthcare Practice, „Journal of the American Geriatrics Society”, nr 52, s. 2128–2133.
Google Scholar
Sytuacja materialna i dochodowa gospodarstw domowych emerytów i rencistów oraz gospodarstw domowych mających w swoim składzie osoby starsze w wieku 60 lat lub więcej w 2016 r. (w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych) (2017), Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar
Taipale‑Lehto U., Bergman T. (2015), Competences and Skills Needs in Services for the Elderly, Finnish National Board of Education, https://www.oph.fi/sites/default/files/documents/173507_competences_and_skills_needs_in_services_for_the_elderly.pdf [dostęp: 11.10.2018].
Google Scholar
Wiechoczek J. (2018), Koncepcja masowej kastomizacji w kreowaniu wartości dla nabywców produktów wybieralnych, „Handel Wewnętrzny”, t. 4(375), s. 116–126.
Google Scholar
Wolny R. (2016), Od konsumpcji do prosumpcji – zmiany w zachowaniach nabywców e‑usług, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 261, s. 32–40.
Google Scholar
Wortal Służb Zatrudnienia, https://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci [dostęp: 30.10.2018].
Google Scholar