Turystyka i aktywny wypoczynek jako element stylu życia seniorów
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.291.14Słowa kluczowe:
starzenie, aktywność seniorów, styl życia, turystyka społecznaAbstrakt
W artykule wskazano relacje między stylem życia, a zdrowiem i jakością życia seniorów w kontekście uwarunkowań i konsekwencji procesu starzenia. Uwzględniając cały złożony i dynamicznie zmieniający się system uwarunkowań decydujących o stylu życia jednostki, stwierdzono, iż "wycofywanie się z życia" osób starszych jest w wielu przypadkach przedwczesne i zbyt zaawansowane. To niepokojące spostrzeżenie skłoniło do refleksji nad możliwościami wykorzystania aktywnego wypoczynku jako narzędzia pozwalającego dłużej zachować dobrą kondycję fizyczną, zdrowie psychiczne i aktywność społeczną, tym samym mogącego skutecznie odsuwać w czasie najdotkliwsze skutki starzenia. Prezentację potencjału, jaki w tym zakresie posiada aktywność turystyczna, poprzedzono rozważaniami nad społecznymi konsekwencjami procesu starzenia oraz specyfiką grupy społecznej "seniorów" z punktu widzenia możliwości i ograniczeń wykorzystania czasu wolnego. Na tym tle pokazano wybrane funkcje turystyki jako zjawiska posiadającego dobroczynny wpływ nie tylko na zdrowie fizyczne i psychiczne, ale również aktywność społeczną osób starszych. Aktywny wypoczynek pozwala skutecznie rekompensować straty związane z dezaktywacją zawodową i zaprzestaniem pełnienia określonych ról społecznych poprzez budowanie różnych relacji społecznych (również międzypokoleniowych) i przełamywanie izolacji. Ponadto inicjuje proces uczenia się poprzez nowe doświadczenia i kontakty, rozwija zainteresowania i umiejętności przyczyniające się do wzrostu niezależności, pewności siebie i poczucia własnej wartości. Aktywność turystyczna, dostosowana do potrzeb i możliwości osób starszych może w wymierny sposób przyczynić się do poprawy jakości ich życia.
Pobrania
Bibliografia
Chmielowski, 1999, Samoocena sytuacji materialnej osób starszych, [w:] Seniorzy w społeczeństwie polskim, GUS, Warszawa.
Google Scholar
Czapliński J., Panek T (red.), 2011, Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków. Raport,Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego (raport dostępny na stronie internetowej www.diagnoza.com/pliki/raporty/Diagnoza_raport_2011.pdf)
Google Scholar
Grzelak-Kostulska, E., Hołowiecka B., Michniewicz-Ankiersztajn H., 2010, Profil aktywności turystycznej seniorów [w:] Kałuża D., Szukalski P. (red.), Jakość życia seniorów w XXI wieku. Ku aktywności, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 71-85.
Google Scholar
Grzelak-Kostulska, E., Hołowiecka B., Kwiatkowski G.,2011, Problem aktywności turystycznej seniorów, [w:] Stasiak A. (red.), Perspektywy i kierunki rozwoju turystyki społecznej w Polsce, Wydawnictwo WSTH w Łodzi, s.265-279.
Google Scholar
Gołembski G. (red.), 2002, Kompendium wiedzy o turystyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań.
Google Scholar
Instytut Turystyki, 2007, Analiza rozwoju turystyki społecznej w Polsce: Stan, szanse, zagrożenia, Warszawa, s.58. (dokument dostępny na stronie internetowej www.turystycznebadania.pl/_var/files/139-Turystyka_spoleczna_XII_2007A[1].pdf)
Google Scholar
Ministerstwo Sportu i Turystyki, 2010, Działania na rzecz rozwoju turystyki społecznej w Polsce, Warszawa, s.39.
Google Scholar
Minnaert L., Maitland R., Milleret G., 2009, Tourism and social policy. The value of social tourism, Annals of Tourism Research, 36.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2009.01.002
Narodowy Program Zdrowia 2007-2015, Załącznik do Uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007r. (dokument dostępny na stronie internetowej www.mz.gov.pl/ wwwfiles/ma_struktura/docs/zal_urm_npz_90_15052007p.pdf)
Google Scholar
Nowak M., 2011, Korzyści i bariery turystyki społecznej, [w:] Stasiak A. (red.) Perspektywy i kierunki rozwoju turystyki społecznej w Polsce, Wydawnictwo WSTH w Łodzi, s. 363-376.
Google Scholar
Niezgoda A., 1996, Psychologiczne i społeczne determinanty zachowań konsumentów usług turystycznych [w:] Rapacz A. (red.), Aktualne problemy ekonomiczne i prawno-organizacyjne gospodarki turystycznej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław.
Google Scholar
Niezgoda A., 1999, Rola motywacji w turystyce, Rynek Turystyczny, nr 13-14.
Google Scholar
Niezgoda A, Zmyślony P., 2006, Popyt turystyczny. Uwarunkowania i perspektywy rozwoju, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar
Oliwińska I. A., 2008, Style życia współczesnych Polaków, [w:] Szukalski P. (red.) To idzie starość - polityka społeczna a przygotowanie do starzenia się ludności Polski, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 47-71.
Google Scholar
Panek T., 2004, Zmiany w strukturze ubóstwa w Polsce w okresie transformacji gospodarczej, GUS, Warszawa.
Google Scholar
Proces starzenia się niepełnosprawność - nowe spojrzenie na aktywność fizyczną, integrację społeczną i całożyciowy dobrostan. Europejska ekspertyza i zalecenia dotyczące procesu starzenia się, niepełnosprawności i adaptowanej aktywności fizycznej: kształcenie i strategia postępowania Projekt THENAPA II (dokument dostępny na stronie internetowej www.thenapa2.org/publications/products/Recommendations/Polish_Recommendations.pdf)
Google Scholar
Stasiak A. (red.), 2011, Perspektywy i kierunki rozwoju turystyki społecznej w Polsce, Wydawnictwo WSTH w Łodzi, Łódź.
Google Scholar
Szatur-Jaworska B., 2010, Zmiany w sytuacji materialnej ludzi starych w Polsce - diagnoza 20 lat po przełomie, [w:] Kałuża D., Szukalski P. (red.), Jakość życia seniorów w XXI wieku z perspektywy polityki społecznej, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 28-51.
Google Scholar
Sztaudynger J.J.,2009, Rodzinny kapitał społeczny a wzrost gospodarczy w Polsce, Ekonomista 2, s. 189-210. (artykuł dostępny na stronie internetowej www.jjsztaudynger.yoyo.pl/e2009-2- sztaudynger.pdf)
Google Scholar
Szukalski P., 2006, Zagrożenie czy wyzwanie - proces starzenia się ludności, Polityka Społeczna 2006 (9), s. 6-10.
Google Scholar
Szukalski P. (red.), 2008, To idzie starość - polityka społeczna a przygotowanie do starzenia się ludności Polski, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 168.
Google Scholar
Szukalski P., 2010, Czym jest solidarność międzypokoleniowa? [w:] Kałuża D., Szukalski P. (red.), Jakość życia seniorów w XXI wieku z perspektywy polityki społecznej, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 74-91.
Google Scholar
GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2011, Ubóstwo w Polsce w 2010 r. (na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych) Departament Badań Społecznych i Warunków Życia
Google Scholar
GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2009, Sytuacja gospodarstw domowych w 2009 r. w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych, Departament Warunków Życia
Google Scholar
GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2007, Sytuacja gospodarstw domowych w 2007 r. w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych, Departament Pracy i Warunków Życia
Google Scholar
GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2005, Sytuacja gospodarstw domowych w 2005 r. w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych, Departament Statystyki Społecznej
Google Scholar
GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2003, Sytuacja bytowa gospodarstw domowych w 2003 r. (w świetle wyników ankietowego badania warunków życia ludności, Opracowanie: Wydział Warunków Życia Ludności
Google Scholar
Wysocki M.J., Miller M., 2003, Paradygmat Lalonde'a, Światowa Organizacja Zdrowia i nowe zdrowie publiczne, Przegląd Epidemiologiczny 2003;57(3), s. 505-512 (artykuł dostępny na stronie internetowej www.pzh.gov.pl/przeglad_epimed/57-3/573_14.pdf)
Google Scholar
Wysocińska-Miszczuk J.,1998, Problemy medyczne i społeczne ludzi starych, [w:] Jabłoński L. (red.) Sanologia. Nauka o zdrowiu społeczeństwa, Warszawa.
Google Scholar
WHO (World Health Organization), 1998, Evaluation of the implementation of the global strategy of Health for All by 2000; WHO, Geneva.
Google Scholar





