Human Dignity, Life And Health And Access To Medically Assisted Procreation (Selected Comments)
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.S.2023.28Keywords:
infertility treatment, medically assisted procreation procedures, access to medically assisted procreationAbstract
The subject of the analysis in this study is access to medically assisted procreation, in other words the right to treat infertility with the use of medically assisted procreation procedures, the principles, conditions and limits of which have been shaped out of concern for human dignity, life and health. The constitutional principles of dignity, protection of life and the right to protection of health, through the prism of which the analysis is carried out, are considered fundamental for determining access to medically assisted procreation procedures and, in connection with this, for determining the permitted scope of operations on reproductive cells and embryos.
Downloads
References
Bach-Golecka, Dobrochna. Bosek, Leszek. Sobolewski, Przemysław. Śliwka, Marcin. 2018. „Rozdział 11. Prawa pacjenta”. W Instytucje Prawa Medycznego. System Prawa Medycznego. Tom 1. Red. Marek Safjan, Leszek Bosek. 700–865. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Banaszak, Bogusław. 2009. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Bartoszewicz, Michał. 2014. W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Red. Monika Haczkowska. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis.
Google Scholar
Bączyk-Rozwadowska, Kinga. 2018. Prokreacja medycznie wspomagana. Studium z dziedziny prawa. Toruń: TNOIK – Dom Organizatora.
Google Scholar
Bidziński, Mariusz. Zalewski, Kamil. 2011. „Zachowanie zdolności prokreacyjnych w aspekcie choroby nowotworowej”. W Niepłodność i rozród wspomagany. Red. Jerzy Radwan, Sławomir Wołoszyński. 259–276. Poznań: Wydawnictwo Termedia.
Google Scholar
Bojanowski, Eugeniusz. 2019. „Postępowanie administracyjne a niektóre jego uwarunkowania organizacyjne. Kilka refleksji”. W Jednostka wobec władczej ingerencji organów administracji publicznej: Księga jubileuszowa dedykowana profesor Barbarze Adamiak. Red. Jerzy Korczak, Krzysztof Sobieralski. 41–46. Wrocław: Prescom.
Google Scholar
Borysiak, Witold. Bosek, Leszek. Gałązka, Małgorzata. 2018. „Rozdział 9. Status pacjenta”. W Instytucje Prawa Medycznego. System Prawa Medycznego. Tom 1. Red. Marek Safjan, Leszek Bosek. Wyd. 1. 509–625. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Bosek, Leszek. 2010. „Modele regulacyjne wspomaganej prokreacji w świetle standardów konstytucyjnych”. W Współczesne wyzwania bioetyczne. Red. Leszek Bosek, Michał Królikowski, Krzysztof Szczucki. 155–175. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Bosek, Leszek. 2016. „Art. 30”. W Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86. Red. Marek Safjan, Leszek Bosek. LEX/el.
Google Scholar
Bosek, Leszek. Janiszewska, Beata. 2018. „Rozdział 1. Pojęcie i podstawy prawne szczególnych świadczeń zdrowotnych”. W Szczególne świadczenia zdrowotne. System Prawa Medycznego. Tom 2. Red. Leszek Bosek, Agata Wnukiewicz-Kozłowska. Wyd. 1. 1–43. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Chauvin, Tatiana. Stawecki, Tomasz. Winczorek, Piotr. 2014. Wstęp do prawoznawstwa. Wyd. 9. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Dercz, Maciej. Rek, Tomasz. 2010. Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz. Wyd. 2. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Florczak-Wątor, Monika. 2021. „Art. 68”. W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Wyd. II. Red. Piotr Tuleja. LEX/el.
Google Scholar
Gałązka, Małgorzata. 2005. Prawo karne wobec prokreacji pozaustrojowej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar
Garlicki, Leszek. 2016. „Art. 30”. W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 2. Red. Leszek Garlicki, Marek Zubik. Wyd. 2. LEX/el.
Google Scholar
Gawinek, Joanna. Noworska, Beata. 2014. „Zapłodnienie in vitro jedną z metod leczenia niepłodności”. Problemy Pielęgniarstwa 22(1): 99–106.
Google Scholar
Grabowski, Radosław. 2006. Prawo do ochrony życia w polskim prawie konstytucyjnym. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Google Scholar
Grzesiewski, Paweł. 2021. „Art. 20”. W Prawa pacjenta i Rzecznik Praw Pacjenta. Komentarz. Red. Dorota Karkowska. LEX/el.
Google Scholar
Haberko, Joanna. 2015. Ustawa o leczeniu niepłodności. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Haberko, Joanna. Sztandera, Filina. 2017. „Niebezpieczeństwo małżeństwa z bratem. Uwagi na tle ustawy o leczeniu niepłodności i prawie do poznania genetycznego pochodzenia dziecka”. W Dobro pojemne jak krzywda. Prawna ochrona dziecka. Deklaracje a rzeczywistość. Red. Jacek Mazurkiewicz, Piotr Mysiak. 118–135. Wrocław: Jacek Mazurkiewicz.
Google Scholar
Machinek, Marian. 2007. Spór o status ludzkiego embrionu. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Google Scholar
Malczewska, Mirosława. 2022. „Art. 36”. W Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz. Wyd. III. Red. Eleonora Zielińska. LEX/el.
Google Scholar
Nawrot, Oktawian. 2014. „Biorąc konstytucję poważnie. Konstytucyjne ramy regulacji medycznie wspomaganej prokreacji (uwagi na marginesie oceny zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej poselskich projektów ustawy o zmianie ustawy o pobieraniu, przechowywaniu, przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów, druk 607 i 608)”. Gdańskie Studia Prawnicze1: 647–662.
Google Scholar
Niżnik-Mucha, Agata. 2016. Prawna regulacja medycznie wspomaganej prokreacji w Polsce i wybranych państwach europejskich. Wybrane problemy. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Google Scholar
Pawelczyk, Leszek. Sokalska, Anna. 2003. „Medyczne aspekty niepłodności oraz technik wspomaganego rozrodu”. W Dawanie życia. Problemy wspomagania rozrodu człowieka. Red. Janusz Gadzinowski, Leszek Pawelczyk, Janusz Wiśniewski. 11–23. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Google Scholar
Piechowiak, Marek. 1999. Filozofia praw człowieka – Prawa człowieka w świetle ich międzynarodowej ochrony. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar
Safjan, Marek. 2007. Wyzwania dla państwa prawa. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Sarnecki, Paweł. 2016. „Art. 38”. W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 2. Red. Leszek Garlicki, Marek Zubik. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2016, LEX/el.
Google Scholar
Syska, Maciej. 2013. Medyczne oświadczenia pro futuro na tle prawnoporównawczym. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar
Szafrańska-Czajka, Zofia. 2015. „O «istocie ludzkiej» – status prawny i aksjologiczny życia ludzkiego w prenatalnej fazie rozwoju na przykładzie wybranych dokumentów prawnych Rady Europy na gruncie piśmiennictwa polskiego”. Studia Prawno-Ekonomiczne XCVII: 83–105.
Google Scholar
Szamatowicz, Marian. 2007. „Płodność, niepłodność i metody regulacji urodzeń”. W Raport: Zdrowie kobiet w wieku prokreacyjnym 15–49 lat. Polska 2006. Red. Tomasz Niemiec. 89–91. Warszawa: Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju.
Google Scholar
Szamatowicz, Marian. 2013. „Niepłodność”. W Położnictwo i ginekologia. Tom 2. Red. Grzegorz H. Bręborowicz. 141–164. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
Google Scholar
Winczorek, Piotr. 2008. Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Warszawa: Liber.
Google Scholar
Wojewoda, Ewelina. 2019. Prawnokarne i kryminologiczne aspekty medycznie wspomaganej prokreacji. Białystok: Temida2.
Google Scholar
Zajadło, Jerzy. 2012. „Godność, wolność i równość w Konstytucji RP (szkice encyklopedyczne)”. Gdańskie Studia Prawnicze XXVII: 423–436.
Google Scholar
Zegers-Hochschild, Fernando. Adamson, G. David. Dyer, Silke. Racowsky Catherine. de Mouzon, Jacques. Sokol, Rebecca. Rienzi, Laura. Sunde, Arne. Schmidt, Lone. Cooke, Ian D. Simpson, Joe Leigh. van der Poel, Sheryl. „The International Glossary on Infertility and Fertility Care, 2017”. Human Reproduction 32(9): 1786–1801.
Google Scholar
Zieliński, Sebastian. 2019. „Rozumienie godności człowieka i jej znaczenie w procesie stanowienia i stosowania prawa. Propozycja testu zgodności regulacji prawnych z zasadą godności człowieka”. Przegląd Sejmowy 4: 107–127.
Google Scholar
Ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1516 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2561 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1545 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 991 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o leczeniu niepłodności (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 442).
Google Scholar
Orzeczenie TK z dnia 28 maja 1997 r., K 26/96, OTK 1997, nr 2, poz. 19.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 23 marca 1999, K 2/98, OTK 1999, nr 3, poz. 38.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 7 stycznia 2004 r., K 14/03, OTK-A 2004, nr 1, poz. 1.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 28 lutego 2005 r., P 7/03, OTK-A 2005, nr 2, poz. 18.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 12 kwietnia 2006 r., Kp 2/04, OTK-A 2006, nr 4, poz. 44.
Google Scholar
Wyrok TK z dnia 22 października 2020 r., K 1/20 (Dz.U. z 2021 r., poz. 175).
Google Scholar
Postanowienie TK z dnia 23 czerwca 1998 r., K 32/97, OTK ZU 1998, nr 4, poz. 53.
Google Scholar
Downloads
Published
Versions
- 2024-02-26 (2)
- 2023-12-14 (1)
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
