Contemporary medicine – horizons of disenchantment and factors of disappoiment
DOI:
https://doi.org/10.18778/2300-1690.16.09Keywords:
medicine, medicalization, disenchantment, secularization, social knowledgeAbstract
The modern world has become the domain of the rationalization of life. Medicine took part in this process as an instrument of the rationalization of health protection. The process of rationalization stimulated technological progress but at the same time brought some cultural issues. A higher level of health and wellbeing was accompanied by medicalization of life. Hence, medicine went through its own disenchantment and came under the criticism of public opinion. However, the reason for criticism goes beyond the latest ambivalent outcomes of medical progress, such as medicalization. What is even more significant, the criticism highlights the very social and cultural essence of many current issues regarding medical practice. Medicine can be considered as an object of its own disenchantment as long as it shows some functional similarities to the domain of culture, for example religion. The article is a small contribution to reflection regarding the issue of social criticism of contemporary medicine in its modern scientific form.
References
Afeltowicz Ł., Urbanowicz P. (2018). Zalew irracjonalności? Niekoniecznie. O zaufaniu do nauki i jej autorytecie rozmawiają Łukasz Afeltowicz i Piotr Urbanowicz, Przegląd Kulturoznawczy, 2/2018, 214–233.
View in Google Scholar
Bacon F. (1825). In Praise of Knowledge. Miscellaneous Tracts Upon Human Philosophy. The Works of Francis Bacon, T. I, London
View in Google Scholar
Beck U., Giddens A., Lash S. (2009). Modernizacja refleksyjna. Polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
View in Google Scholar
Bell D. (1983). Powrót sacrum? Tezy na temat przyszłości religii, Aneks 29–30/1983, 51–66
View in Google Scholar
Berger P. L. (1998). Sekularyzm w odwrocie, Res Publica Nowa, 1/1998, 67–74.
View in Google Scholar
Berger P., Zijderveld A. (2015). Pochwała wątpliwości. Jak mieć przekonania i nie stać się fanatykiem. Warszawa: Wydawnictwo vis-à-vis/Etiuda.
View in Google Scholar
Blendon R. J., Benson J. M., Hero J. O. (2014). Public Trust in Phisician – U.S. Medicine in International Perspective, The New England Journal of Medicine, 17/2014
View in Google Scholar
Bruce S. (2006). Fundamentalizm. Warszawa: Wydawnictwo Sic! S.C.
View in Google Scholar
Bull M. (1988). The Medicalization of Adventism, Spectrum, 3/1988, 12–21.
View in Google Scholar
Bull M. (1990). Secularization and Medicalization, The British Journal of Sociology, 2/1990, 245–261.
View in Google Scholar
Carlson, R. J. (1975). The end of medicine. New York: John Wiley & Sons Inc
View in Google Scholar
Conrad P. (1992). Medicalization and Social Control, Annual Review of Sociology, 18/1992
View in Google Scholar
Conrad P. (2005). The shifting Engines of Medicalization, Journal of Health and Social Behavior, 46/2005, 3–14
View in Google Scholar
Cybulska A., Pankowski K. (oprac.). (2018). Korzystanie ze świadczeń i ubezpieczeń zdrowotnych. Komunikat z badań Nr 97/2018. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
View in Google Scholar
Czarnowski S. (1948). Opory kultury. W: idem, Kultura, (s.248–276). Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Książka.
View in Google Scholar
Dobbeleare K. (2008). Sekularyzacja. Trzy poziomy analizy. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”
View in Google Scholar
Fleck L. (1986). Powstanie i rozwój faktu naukowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie
View in Google Scholar
Fleck L. (2007). Style myślowe i fakty. Artykuły i świadectwa. Sylwia Werner, Claus Zittl, Florian Schmaltz (red.). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
View in Google Scholar
Freidson E. (1970). Profession of Medicine. A Study of the Sociology of Applied Knowledge. New York: Dodd, Mead & Company
View in Google Scholar
Gadamer H. G. (2011). Teoria, technika, praktyka. W: idem, O skrytości zdrowia (s.11–46). Poznań: Media Rodzina
View in Google Scholar
Habermas J. (1983). Postęp techniczny i społeczny świat życia. W: idem, Teoria i praktyka. Wybór pism. Warszawa: PIW.
View in Google Scholar
Horkheimer M., Adorno T. W. (1994). Dialektyka Oświecenia. Fragmenty filozoficzne. Warszawa: IFiS PAN.
View in Google Scholar
Illich I. (1975). Medical Nemessis. Expropriation of Health. London: Calder & Boyars
View in Google Scholar
Kautsch M. (2013). Migracje personelu medycznego i ich skutki dla funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w Polsce, Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, 2/2013, 169–179
View in Google Scholar
Kisielewski S. (1996). Dzienniki, Warszawa: Wydawnictwo „Iskry”
View in Google Scholar
Lalonde M. (1974). A new perspective on the health of Canadians. A Working Document, Ottawa, Minister of Supply and Services Canada
View in Google Scholar
Leder A. (2014). Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki politycznej
View in Google Scholar
Leszczyński A. (2013). Skok w nowoczesność. Polityka wzrostu w krajach peryferyjnych 1943–1980. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo Krytyki Politycznej
View in Google Scholar
Luckmann T. (1996). Niewidzialna religia. Problem religii w nowoczesnym społeczeństwie. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”
View in Google Scholar
Mannheim K. (1986). Myśl konserwatywna, Warszawa: Kolegium Otryckie
View in Google Scholar
Omyła-Rudzka M. (oprac.). (2014). Komunikat z badań. Opinie o błędach medycznych i zaufaniu do lekarzy, Nr 165/2014.
View in Google Scholar
Omyła-Rudzka M. (oprac.). (2018) Opinie na temat funkcjonowania opieki zdrowotnej. Komunikat z badań Nr 89/2018, Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2018
View in Google Scholar
Pixa W. (1904). O krzyczącej niedorzeczności i strasznej szkodliwości szczepienia ospy. Przyczynek do historii kultury europejskiej. Berlin: Wydawnictwo „Przewodnik Zdrowia”
View in Google Scholar
Rouseau J. J. (1956). Czy odrodzenie nauk i sztuk przyczyniło się do naprawy obyczajów. W: idem, Trzy rozprawy filozofii społecznej. Henryk Elzenberg (oprac.), (s.9–44). Warszawa: PWN.
View in Google Scholar
Sasińska-Klas T. (2015). Zdrowie i opieka zdrowotna w odbiorze społecznym (w świetle badań opinii publicznej w Polsce w latach 2009–2014), Zeszyty Prasoznawcze, 2/2015, 301–318.
View in Google Scholar
The Ottawa Charter for Health Promotion (1986)
View in Google Scholar
Turner B. S. (1995). Medical Power and Social Knowledge, SAGE Publications
View in Google Scholar
Turner B. S. (2008). The Body & Society. Explorations in Social Theory. SAGE Publications
View in Google Scholar
Weber M. (2002). Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej. Warszawa: PWN.
View in Google Scholar
Wieczorkowska M. (2012). Medykalizacja społeczeństwa w socjologii amerykańskiej, Przegląd Socjologiczny, 2/2012
View in Google Scholar
Wójta-Kempa M. (2017). Samoleczenie: medykalizacja czy demedykalizacja? Granice władzy medycyny, Przegląd Socjologiczny, 1/2017, 83–105
View in Google Scholar
Zielińska K. (2009). Spory wokół teorii sekularyzacji. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
