Społeczne wytwarzanie przestrzeni na przykładzie analizy szpitali psychiatrycznych w Łodzi
DOI:
https://doi.org/10.18778/2300-1690.27.04Słowa kluczowe:
psychiatria, szpital psychiatryczny, organizacja przestrzenna, piętnoAbstrakt
W artykule podjęto się szczegółowej analizy organizacji przestrzennej szpitali psychiatrycznych znajdujących się na terenie Łodzi. Jego podstawą jest badanie case study przeprowadzone z zastosowaniem metodologii jakościowej (analiza wizualna i obserwacja). Omawiane w artykule przypadki są prezentowane jako dwa charakterystyczne dla Polski rodzaje szpitali psychiatrycznych, których analiza służy zrozumieniu znaczenia sposobu ich organizacji dla społecznego postrzegania osób z chorobą psychiczną. W artykule znajdują się również odwołania do prac kluczowych dla zrozumienia problematyki chorób psychicznych, ich leczenia w instytucjach totalnych oraz roli społecznego wytwarzania przestrzeni. Zestawienie wyników analizy case study z wcześniej wspomnianymi koncepcjami pozwoliło na wskazanie możliwych sposobów oddziaływania organizacji przestrzennej szpitali psychiatrycznych na sposób ich postrzegania.
Bibliografia
Bil, J. S. (2016). Kształtowania środowiska zbudowanego szpitali psychiatrycznych, Przestrzeń i forma, ‘25_2016, 75–90.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.21005/pif.2016.25.B-01
Foucault, M. (2011). Narodziny biopolityki. Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar
Foucault, M. (1999). Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura. Warszawa: Aletheia.
Zobacz w Google Scholar
Gałecki, P., Kulik, A., (2022). Historia „Kochanówki”. Dzieje Szpitala im. dr. Józefa Babińskiego w Łodzi. Warszawa: Medical Tribune Polska.
Zobacz w Google Scholar
Goffman, E. (2023). Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych. Kraków: Vis-a-vis Eituda.
Zobacz w Google Scholar
Goffman, E. (2005). Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Zobacz w Google Scholar
Jałowiecki, B. (1988). Społeczne wytwarzanie przestrzeni. Warszawa: Książka i Wiedza.
Zobacz w Google Scholar
Jovanović, N., Campbell, J., Priebe, S. (2019). How to design psychiatric facilities to foster positive social interaction – A systematic review, European Psychiatry, 60 (2019), 49–62.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.eurpsy.2019.04.005
Kamalzadeh, L., de Filippis, R., El Hayek, S., Mokarar, M. H., Jatchavala, C., Boon Yau Koh, E., Larnaout, A., Multasam Noor, I., Ojeahere, M. I., Orsolini, L., Pinto da Costa, M., Ransing, R., Amin Sattari, M., Shalbafan, M. (2023). Impact of stigma on the placement of mental health facilities: insights from early psychiatrists worldwide, Fronties of Psychiatry, DOI: 10,3389/fpsyt.2023.1307277.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyt.2023.1307277
Kmiecik, Z. (2017). Losy wariata i głupka w państwie i społeczeństwie. Warszawa: Wolters Kluwer.
Zobacz w Google Scholar
Kołodziej, A. (2012). Choroba jako dewiacja i „profesjonalna” rola lekarza; relacja pacjent – lekarz w funkcjonalnej teorii Talcotta Parsonsa, Hygeia Public Health, 47(4), 398–402.
Zobacz w Google Scholar
Miller, A. (2013). Szpital psychiatryczny jako instytucja totalna. Socjologiczne studium przypadku. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323527589
Model, P. (2023). Szpital psychiatryczny – poza granicami miasta i wyobraźni, Kultura i Wartości, 36(2023), 101–122. DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2023.36.101–122
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17951/kw.2023.36.101-122
Nowakowski, A. (2013). Przymus czy miłosierdzie: architektura zakładów dla obłąkanych w XIX-wiecznej Anglii i Stanach Zjednoczonych. W: T. Ferenc, M. Domański (red.), Architektura przymusu. Łódź: Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi.
Zobacz w Google Scholar
Parsons, T. (1969). Struktura społeczna a osobowość. Warszawa: PWE.
Zobacz w Google Scholar
Rossen, G. (1969), Madness in Society: Chapters in the Historical Sociology of Mental Illness. New York-Evaston: Harper & Row.
Zobacz w Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 czerwca 2005 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej zał. 1 rozdział 12.
Zobacz w Google Scholar
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, zał. 1 rozdział 12.
Zobacz w Google Scholar
Staniewska, A. (2020). Obłędne ogrody. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Zobacz w Google Scholar
Strumińska-Kutra, M., Koładkiewicz, I. (2012). Studium przypadku. W: D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia. Tom 2. Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar
Szasz, T. (2011). Mit choroby psychicznej: 50 lat później, The Psychiatrist, 35, 179–182.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1192/pb.bp.110.031310
WHO, (2009). International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, ICD-10, Volume I.
Zobacz w Google Scholar
Google Maps, Trasa z Piotrkowskiej Centrum do szpitala psychiatrycznego im. J. Babińskiego w Łodzi, pobrane z: https://www.google.pl/maps/dir/Piotrkowska+Centrum,+aleja+Adama+Mickiewicza,+%C5%81%C3%B3d%C5%BA/Szpital+Psychiatryczny+im.+J.+Babi%C5%84skiego,+Aleksandrowska+159,+91-229+%C5%81%C3%B3d%C5%BA/@51.7811031,19.3706267,13z/data=!3m2!4b1!5s0x471bb51fa0945187:0xb71b7039a85bfee!4m14!4m13!1m5!1m1!1s0x471a3501f118374d:0x9d7262aa5b4ac85c!2m2!1d19.457116!2d51.7592535!1m5!1m1!1s0x471bb51fa5735705:0x5156608ca02d3632!2m2!1d19.3554541!2d51.8061301!3e3?entry=ttu (dostęp: 02.07.2024).
Zobacz w Google Scholar
MPK Łódź, Przystanki, pobrane z: https://www.mpk.lodz.pl/rozklady/przystanki.jsp, (dostęp: 02.07.2024).
Zobacz w Google Scholar
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Centralny Szpital Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Klinika Psychiatrii, pobrane z: https://csk.umed.pl/kliniki-i-oddzialy/klinika-psychiatrii/ (dostęp: 28.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Łodzi, Centrum Zdrowia Psychiacznego Łódź – Bałuty, pobrane z: https://babinski.home.pl/cms/nowa/index.php/czp-lodz-baluty (dostęp: 28.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Wikipedia, Centralny Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, pobrane z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Centralny_Szpital_Kliniczny_Uniwersytetu_Medycznego_w_%C5%81odzi (dostęp: 02.07.2024).
Zobacz w Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
