Ciało kontrolowane, ciało wyzwolone – o społecznych oczekiwania wobec kobiet na podstawie Siostrzeństwa świętej sauny
DOI:
https://doi.org/10.18778/2300-1690.27.03Słowa kluczowe:
kobiety, gender, ciało, seksualność, film, badania jakościoweAbstrakt
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o „kinowe odzwierciedlenia” wpływu kultury patriarchalnej na doświadczanie kobiecości, w tym cielesności i seksualności. Tekst prezentuje wyniki jakościowej analizy wybranego obrazu filmowego pt. Siostrzeństwo świętej sauny w reżyserii Anny Hints. Jego twórczyni podjęła kwestię intymnych doświadczeń i zwierzeń grupy estońskich kobiet, które opowiadają o formatujących je wydarzeniach, w których ich ciała grały główną rolę. Podstawę teoretyczną zrealizowanego badania stanowiło podejście genderowe w badaniach społecznych oraz wybrane koncepcje cielesności.
Bibliografia
Banaszak E., Czajkowski P., Florkowski R. (red.) (2012). Fenomeny kontroli ciała, Warszawa: Difin.
Zobacz w Google Scholar
Baudrillard J. (2006). Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Zobacz w Google Scholar
Bartky S. Lee (2007). Foucault, kobiecość i unowocześnienie władzy patriarchalnej, [w:] Hryciuk R. E., Kościańska A. (red.), Gender. Perspektywa antropologiczna, t. 2: Kobiecość, męskość, seksualność, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Zobacz w Google Scholar
Bourdieu P. (2004). Męska dominacja, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Zobacz w Google Scholar
Bradley H. (2008). Płeć, Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Zobacz w Google Scholar
Breczko S. (2013). Polityzacja ciała. Między dyskursem publicznym a teorią socjologiczną, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Zobacz w Google Scholar
Connell R. (2013). Socjologia płci. Płeć w ujęciu globalnym, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar
Denys M. (2018). Estonia chce do Skandynawii, pobrane z: https://obserwatormiedzynarodowy.pl/2018/01/23/estonia-chce-skandynawii/ (dostęp: 1.09.2024)
Zobacz w Google Scholar
Dzwonkowska-Godula K. (2015). Tradycyjnie czy nowocześnie? Wzory macierzyństwa i ojcostwa w Polsce, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-834-9
Dzwonkowska-Godula K., Garncarek E., Czernecka J. (2023). Ciało i płeć [w:] Byczkowska-Owczarek D. (red.) Ciało i społeczeństwo. Socjologia ciała w badaniach i koncepcjach teoretycznych, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8331-297-2.06
Foucault M. (1998). Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Aletheia.
Zobacz w Google Scholar
Gibas M. (2014). Pomiędzy sacrum i profanum – dychotomiczny charakter kobiecego ciała i jego wpływ na konstruowanie tożsamości rodzących, [w:] Wódz K., Klimczak J. (red.), O współczesnych praktykach genderyzacji ciała, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zobacz w Google Scholar
Giddens A. (2010). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar
Grosz E. (1994). Volatile Bodies. Toward a Corporeal Feminism, Bloomington: Indiana University Press.
Zobacz w Google Scholar
Grosz E. (1995). Space, time and perversion, New York and London: Routledge.
Zobacz w Google Scholar
Harvey S. (2020). Is Estonia Nordic? Where is Estonia, anyway?, pobrane z: https://scandification.com/where-is-estonia-and-is-estonia-nordic/ (dostęp: 2.09.2024).
Zobacz w Google Scholar
Hearn J. (2003). „Surprise, Surprise, Men Are Gendered Too”: Critical Studies on Men and the Politics of Representation, [w:] Oleksy E. (ed.), Representing Gender in Cultures, Frankfurt: Peter Lang.
Zobacz w Google Scholar
Howson A. (2005). Embodying Gender, London–Thousand Oaks–New Delhi: Sage Publications.
Zobacz w Google Scholar
Jagusiak A., (2023). W kierunku ciała, czyli podmiot ucieleśniony według Elizabeth Grosz i Rosi Braidotti, „Machina myśli”, pobrane z: https://machinamysli.org/podmiot-ucielesniony-wedlug-grosz-oraz-braidotti/#easy-footnote-28-1980 (dostęp: 7.09.2024).
Zobacz w Google Scholar
Jakubowska H. (2009). Socjologia ciała, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Zobacz w Google Scholar
Kimmel M. (2004). The Gendered Society, New York: Oxford University Press.
Zobacz w Google Scholar
Kimmel M. (2015). Społeczeństwo genderowe, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Zobacz w Google Scholar
Korolczuk E. (2009). Kobiecość jako źródło cierpień. Matki i córki w polskim kinie, [w:] Ciało i seksualność w kinie polskim, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zobacz w Google Scholar
Kuldkepp M. (2017). Eesti põhjamaise identiteedi ajaloost, pobrane z: https://www.academia.edu/35133734/Eesti_p%C3%B5hjamaise_identiteedi_ajaloost (dostęp: 3.09.2024).
Zobacz w Google Scholar
Lorber J., Moore L. J. (2010). Gendered Bodies: Feminist Perspectives, ed. 2, New York: Oxford University Press.
Zobacz w Google Scholar
Mason K. (2018). Gendered Embodiment, [w:] Risman B. J., Froyum C. M., Scarborough W. J. (eds.), Handbook of the Sociology of Gender, Cham: Springer.
Zobacz w Google Scholar
Menstruacja. Raport z badania jakościowo-ilościowego przygotowany dla Kulczyk Foundation, pobrane z: https://kulczykfoundation.org.pl/uploads/media/default/0001/05/0fbe618f4aa748170c8b3f096367e2c607888eb8.pdf
Zobacz w Google Scholar
Okrój-Kowalska A. (2019). Kobiecość odebrana? Zjawisko anty-body shamingu wobec kobiet szczupłych – analiza socjologiczna, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 70, pobrane z: http://dx.doi.org/10.18778/0208-600X.70.07 (dostęp: 30.09.2024).
Zobacz w Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.70.07
O’Reilly A. (2004). Mother Matters: Motherhood as Discourse and Practice, Bradford, Ontario: Demeter Press.
Zobacz w Google Scholar
O’Reilly A. (2009). Maternal Thinking: Philosophy, Politics, Practice, Bradford, Ontario: Demeter Press.
Zobacz w Google Scholar
O’Reilly A. (2016). We Need to Talk about Patriarchal Motherhood: Essentialization, Naturalization and Idealization in Lionel Shriver’s „We Need to Talk about Kevin”, Journal of the Motherhood Initiative for Research and Community Involvement, 7(1).
Zobacz w Google Scholar
Radkiewicz M. (2006). „Młode wilki” polskiego kina. Kategoria gender a debiuty lat 90., Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zobacz w Google Scholar
Rybski J. (2023). W tym kraju sauna to świętość. To mistyczny rytuał i jeden z ważniejszych elementów kultury, „National Geographic”, pobrane z: https://www.national-geographic.pl/ludzie/w-tym-kraju-sauna-to-swietosc-to-mistyczny-rytual-ktory-hipnotyzuje-230428030252/#sauna-jako-mistyczna-przestrzen-do-refleksji (dostęp: 6.09.2024).
Zobacz w Google Scholar
Szczepaniak K. (2012). Zastosowanie analizy treści w badaniach artykułów prasowych – refleksje metodologiczne, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, vol. 42 (dostęp: 10.08.2024).
Zobacz w Google Scholar
Wejbert-Wąsiewicz E. (2017). Bez retuszu czy po liftingu? Obrazy starości i aborcji w filmie, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobacz w Google Scholar
Wharton S. A. (2005). The Sociology of Gender. An Introduction to Theory and Research, Malden: Blackwell Publishing.
Zobacz w Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
