Miejski backlash, czyli o (miejskich) ruchach wstecznych

Autor

  • Paweł Kubicki Uniwersytet Jagielloński, Instytut Studiów Europejskich, Katedra Społeczeństwa i Kulturowego Dziedzictwa Europy

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-1690.19.07

Słowa kluczowe:

ruchy wsteczne, backlash, ruchy miejskie, polityki miejskie, miasta, populizm

Abstrakt

W artykule poddaję analizie proces wyłaniania się specyficznego typu oddolnych ruchów społecznych w polskich miastach, które określam mianem (miejskich) ruchów wstecznych (backlash). Ruchy takie formują się w ramach reakcji na implementowanie progresywnych polityk miejskich. Zjawiska te możemy obserwować już od wielu lat w miastach globalnej północy, od niedawna stają się one widoczne także w Polsce. Artykuł podzielony jest na dwie części. W pierwszej analizuję globalny kontekst, który stwarza dogodne struktury możliwości dla formowania się ruchów wstecznych. W drugiej części natomiast, na podstawie badań własnych, analizowana jest kwestia miejskiego backlashu w polskich miastach.

Biogram autora

Paweł Kubicki - Uniwersytet Jagielloński, Instytut Studiów Europejskich, Katedra Społeczeństwa i Kulturowego Dziedzictwa Europy

Paweł Kubicki – dr hab., prof. UJ, socjolog i antropolog kultury, specjalizuje się w badaniu społeczno-kulturowych aspektów rozwoju miast. Autor kilkudziesięciu publikacji poświęconych tej problematyce, w tym pięciu książek, między innymi: Miasto w sieci znaczeń. Kraków i jego tożsamości (2010), Wynajdywanie miejskości. Polska kwestia z perspektywy długiego trwania (2016), The European Capital of Culture 2016 Effect: How the ECOC Competition Changed Polish Cities (2020), Ruchy miejskie w Polsce (2020).

Bibliografia

Bauman, Z. (2012). Times of interregnum. Ethics & Global Politics, 5(1), 49–56.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3402/egp.v5i1.17200

Bendyk, E. (2020). W Polsce, czyli wszędzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata. Warszawa: Wydawnictwo Polityka
Zobacz w Google Scholar

Broz, J. L., Frieden, J., Weymouth, S. (2019). Populism in Place: The Economic Geography of the Globalization Backlash. International Organization, September 1. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3501263
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3501263

Burski, J. (2017). Proces strukturyzacji i instytucjonalizacji świata społecznego kibiców piłkarskich i jego konsekwencje. Kultura i Społeczeństwo, 2, 29–41.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2017.61.2.2

Castells, M. (1982). Kwestia miejska (B. Jałowiecki, J. Piątkowski, tłum.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zobacz w Google Scholar

Chwedoruk, R. (2015). Protesty kibiców piłkarskich w Polsce w XXI wieku. Analiza ruchu społecznego. Przegląd Socjologii Jakościowej, 11(2), 84‒114.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.11.2.05

Czerwiński, M. (1975). Życie po miejsku. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Zobacz w Google Scholar

Domaradzka, A. (2018). Urban Social Movements and the Right to the City: An Introduction to the Special Issue on Urban Mobilization. VOLUNTAS: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 29, 607–620. https://doi.org/10.1007/s11266-018-0030-y
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s11266-018-0030-y

Eribon, D. (2019). Powrót do Remis (M. Ochab, tłum.). Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Zobacz w Google Scholar

Florida, R. (2017). The New Urban Crisis: How Our Cities are Increasing Inequality, Deepening Segregation, and Failing the Middle Class – and What we Can Do About It. New York: Basic Books.
Zobacz w Google Scholar

Florida, R. (2019). Ford Nation: How Populism Took Hold in Toronto. Citylab, January 17. https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-01-17/the-rise-of-urban-populism-in-rob-ford-s-toronto
Zobacz w Google Scholar

Fukuyama, F. (2019). Tożsamość. Współczesna polityka tożsamościowa i walka o uznanie (J. Pyka, tłum.). Poznań: Dom Wydawniczy REBIS
Zobacz w Google Scholar

Gądecki, J., Kubicki, P. (2014). Polityki miejskie. Politeja. Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ, 1(27), 135–156
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.11.2014.27.07

Harvey, D. (2012). Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana
Zobacz w Google Scholar

Jedlicki, J. (2000). Świat zwyrodniały. Lęki i wyroki krytyków nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Zobacz w Google Scholar

Jędraszko, A. (2007). Europeizacja gospodarki przestrzennej w Polsce: zarys propozycji założeń nowej ustawy. Problemy Rozwoju Miast, 1–2, 66–101
Zobacz w Google Scholar

Judt, T. (2011). Źle ma się kraj. Rozprawa o naszych współczesnych bolączkach (P. Lipszyc, tłum.). Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Zobacz w Google Scholar

Kowalewski, M. (2019). Niejednoznaczna odpowiedź miast na populizm i kryzys demokracji. Studia Socjologiczne, 3(234), 55–80. DOI: 10.24425/sts.2019.126154
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24425/sts.2019.126154

Kubicki, P. (2016). Wynajdywanie miejskości. Polska kwestia miejska z perspektywy długiego trwania. Kraków: Wydawnictwo NOMOS.
Zobacz w Google Scholar

Kubicki, P. (2019). Ruchy miejskie w Polsce. Dekada doświadczeń. Studia Socjologiczne, 3(234), 5–30. DOI: 10.24425/sts.2019.126150
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24425/sts.2019.126150

Kubicki, P. (2020a). Inventing Urbanity: Urban Movements in Poland. Society Register, 4(4), 87–104. https://doi.org/10.14746/sr.2020.4.4.04
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/sr.2020.4.4.04

Kubicki, P. (2020b). Ruchy miejskie w Polsce. Kraków: Wydawnictwo NOMOS.
Zobacz w Google Scholar

Lefebvre, H. (2012). Prawo do miasta. Praktyka Teoretyczna, 5, 183–197. https://doi.org/10.14746/prt.2012.5.14
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2012.5.14

Lyotard, J. F. (1997). Kondycja ponowoczesna (M. Kowalska, J. Migasiński, tłum.). Warszawa: Aletheia
Zobacz w Google Scholar

Mayer, M. (2011). The “right to the city” in urban social movements. W: N. Brenner, P. Marcuse, M. Mayer (red.), Cities for people, not for profits. Critical urban theory and the “right to the city” (s. 63–85). London: Routledge
Zobacz w Google Scholar

Offe, C. (1985). New Social Movements: Challenging the Boundaries of Institutional Politics. Social Research, 52(4), 817–868.
Zobacz w Google Scholar

Pluciński, P. (2020a). Henri Lefevbre’s second life. The real utopia of the right to the city in contemporary Poland, History of European Ideas. History of European Ideas, 46(8), 1107–1121. DOI: 10.1080/01916599.2020.1761649
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/01916599.2020.1761649

Pluciński, P. (2020b). Czy miejscy aktywiści chcą nas zabić? Siły altermodernizacji a konstruowanie konserwatywnej paniki moralnej. Przegląd Kulturoznawczy, 4(46), 381–405. http://dx.doi.org/10.4467/20843860PK.20.035.12839
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/20843860PK.20.035.12839

Pruijt, H. (2007). Urban movements. W: G. Ritzer (red.), Blackwell encyclopedia of sociology (s. 5115–5119). Malden: Blackwell Publishing.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/9781405165518.wbeosu011

Rossi, U. (2018). The populist eruption and the urban question. Urban Geography, 39(9), 1425–1430. DOI: 10.1080/02723638.2018.1448135
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/02723638.2018.1448135

Sagan, I. (2017). Miasto. Nowa kwestia i nowa polityka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Zobacz w Google Scholar

Sennett, R. (1996). Ciało i kamień. Człowiek i miasto w cywilizacji Zachodu. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut.
Zobacz w Google Scholar

Standing, G. (2014). Prekariat, nowa niebezpieczna klasa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar

Sztompka, P. (2005). Socjologia zmian społecznych. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Zobacz w Google Scholar

Warzecha, Ł. (2020). Ruchy miejskie: lewicowość, fanaberie, rządy mniejszości. Rzeczpospolita. Plus Minus, 26 czerwca. https://www.rp.pl/PlusMinus/306269975-Ruchy-miejskie-lewicowoscfanaberie-rzady-mniejszosci.html
Zobacz w Google Scholar

Weber, M. (2002). Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej (D. Lachowska, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Zobacz w Google Scholar

Żuk, P. (2015). „Ruch wsteczny” po polsku – o socjologiczno-historycznych uwarunkowaniach słabości ruchów protestu i lewicy w Polsce. W: P. Żuk, P. Żuk, (red.), O kulturze protestu jako rdzeniu tradycji europejskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Zobacz w Google Scholar

Żuk, P., Żuk, P., Lisiewicz-Jakubaszko, J. (2019). The anti-vaccine movement in Poland: The socio-cultural conditions of the opposition to vaccination and threats to public health. Vaccine, 37(11), 1491–1494. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2019.01.073
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2019.01.073

Pobrania

Opublikowane

2020-11-20

Jak cytować

Kubicki, P. (2020). Miejski backlash, czyli o (miejskich) ruchach wstecznych. Władza Sądzenia, (19), 118–135. https://doi.org/10.18778/2300-1690.19.07

Numer

Nr 19 (2020)

Dział

Articles

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.