Żydowski Obwód Autonomiczny na Syberii. Wielokulturowe dziedzictwo i współistnienie

Alessandro Vitale

doi:10.18778/2300-0562.03.07

Autor

Alessandro Vitale Department of International Studies, University of Milan, Milan 20122, Via Conservatorio 7, Italy

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-0562.03.07

Słowa kluczowe:

stosunki międzyetniczne, współpraca międzyetniczna, Żydowski Obwód Autonomiczny, Syberia, Birobidżan, Chabarowski Kraj

Abstrakt

Formalnie rzecz biorąc, Izrael nie jest jedyną oficjalną ojczyzną Żydów na świecie. W azjatyckiej części Rosji, na Syberii, nadal istnieje Żydowski Obwód Autonomiczny w Birobidżanie. Począwszy od 1928 r. Związek Radziecki przeznaczył na osiedlenie Żydów terytorium większe niż Belgia i Holandia razem wzięte i znacznie większe niż Izrael, usytuowane ponad 6 tys. km na wschód od Moskwy, wzdłuż granicy rosyjsko-chińskiej, pomiędzy 48 i 40 stopniem szerokości północnej, gdzie klimat i warunki są podobne do Ontario i Michigan. Wierząc, że Żydzi rosyjscy, podobnie jak inne mniejszości narodowe, zasługują na własne terytorium, reżim sowiecki zdecydował ustanowić terytorium, które w 1934 r. stało się Żydowskim Obwodem Autonomicznym. Ideą było utworzenie Nowego Syjonu – jako przeciwwagi do Palestyny – gdzie „proletariacko-żydowska kultura”, oparta na języku jidysz, mogła się rozwijać. W rzeczywistości ustanowienie Żydowskiego Obwodu Autonomicznego było w pierwszym rzędzie oficjalnym uznaniem narodowego terytorium Żydów od czasów starożytnych: „Pierwszego Izraela”. Ale historia tego regionu była tragiczna i eksperyment nie powiódł się. Jednakże odnowione dzisiaj istnienie Birobidżanu i odrodzenie żydowskiego życia w posowieckim Żydowskim Obwodzie Autonomicznym są nie tylko ciekawym spadkiem po sowieckiej narodowej polityce, ale też po rozpadzie Związku Radzieckiego, i religijnym odrodzeniu na świecie; tym samym stanowią interesujące studium przypadku do badań niektórych ambitnych problemów geograficznych i stosunków międzyetnicznych.

Bibliografia

Alba R., Nee V., 1997, Rethinking assimilation theory for a new era of immigration, „International Migration Review”, 31 (4), pp. 826–874.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/019791839703100403

Alberton M., 1932, Birobidzhan. Die Judenrepublik, Leipzig–Wien.
Google Scholar

Allain A., Dupont M., Hearn M. (eds.), 1996, Les Fédéralismes, Presses Universitaires du Septentrion, Lille.
Google Scholar

Arnovitz B., 1985, Zion in Siberia, „Survey”, 29 (3), pp. 129–152.
Google Scholar

Bassani L.M., Stewart W., Vitale A., 1995, I Concetti del Federalismo, Giuffrè, Milano.
Google Scholar

Bauman Z., 1999, La società dell’incertezza, Il Mulino, Bologna.
Google Scholar

Beaud O., 1996, La Fédération entre l’Etat et l’Empire, [in:] Allain A., Dupont M., Hearn M. (eds.), Les Fédéralismes, Presses Universitaires du Septentrion, Lille, pp. 41–58.
Google Scholar

Bromley Ju.V., 1979, Towards a typology of ethnic processes, „British Journal of Sociology”, 3, pp. 341–348.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/589912

Bruk B.L., 1928, Birobidzhan, Ozet, Moscow.
Google Scholar

Bugaenko E., 1984, Na beregu Amura. 50 let Evrejskoj Avtonomnoj Oblasti, Stp, Moscow.
Google Scholar

Connor W., 1994, Ethnonationalism. The quest for understanding, Princeton University Press N.J. (Ital. transl.: Dedalo, Bari 1995).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9780691186962

Duchacek I., 1987, Comparative federalism. The territorial dimension of politics, University Press of America, Lanham–Philadelphia.
Google Scholar

Elazar D.J., 1987, Exploring federalism, The University of Alabama Press (Ital. transl.:Comunità, Milano 1995).
Google Scholar

Emiot I., 1981, The Birobidzhan affair. A Yiddish writer in Siberia, Jewish Publication Society, Philadelphia.
Google Scholar

Esman M.J., 1994, Ethnic Politics, Cornell University Press, Ithaca.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7591/9781501723971

Gitelman Z., 1991, The evolution of Jewish culture and identity in the Soviet Union, [in:] Ro’i Y., Berker A. (eds.), Jewish culture and identity in the Soviet Union, New York University Press, New York.
Google Scholar

Goldberg B.Z., 1961, The Jewish problem in the Soviet Union: Analysis and solution,Crown Publishers Inc., New York.
Google Scholar

Kadyshevich M., 1931, Birobidzhan – strana bol’shich vozmozhnostej, Izdanie CS OZET, Moskva.
Google Scholar

Kagedan A., 1987, The formation of Soviet Jewish Territorial Units, 1924–1937, Ann Arbor, Michigan.
Google Scholar

Kagedan A., 1994, Soviet Zion. The quest for a Russian Jewish homeland, Palgrave Macmillan Basingstoke.
Google Scholar

Kochan L. (ed.), 1972, The Jews in Soviet Russia since 1917, Oxford University Press, London.
Google Scholar

Kuchenbecker A., 1997, Ein “Rotes Palastina” im Fernen Osten der Sowjetunion. Die Verbannung einer Idee, „Archiv für Sozialgeschichte”, 37, p. 255–282.
Google Scholar

Lvavi Y., 1965, The Jewish colonization of Birobidzhan, The Historical Society of Israel, Jerusalem.
Google Scholar

Nivat A., 2013, La République juive de Staline, Fayard, Paris.
Google Scholar

Nosov S., 1996, Federalism and anarchy in Russia today, [in:] Allain A., Dupont M., Hearn M. (eds.), Les Fédéralismes, Presses Universitaires du Septentrion, Lille, pp. 205–209.
Google Scholar

Park R.E, Burgess E.W., 1921, Introduction to the science of sociology, University of Chicago Press, Chicago.
Google Scholar

Ro’i Y., Beker A. (eds.), 1991, Jewish culture and identity in the Soviet Union, New York University Press, New York.
Google Scholar

Rotschild J., 1981, Ethnopolitics. A conceptual framework, Columbia University Press, New York.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7312/roth91044

Schlesinger R., 1970, Federalism in Central and Eastern Europe, Grenwood Press Publishers, Westport–Conn.
Google Scholar

Schnapper D., 1980, Juifs et israëlites, Galimard, Paris.
Google Scholar

Sharlet R., 1994, The prospects for federalism in Russian constitutional politics,„Publius. The Journal of Federalism”, 24 (2), pp. 115–127.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/3330725

Smith A.D., 1981, The ethnic revival, Cambridge University Press, Cambridge.
Google Scholar

Smith A.D., 1986, The ethnic origins of nations, Basil Blackwell, Oxford.
Google Scholar

Srebrnik H.F., 2006, Birobidzhan: A remnant of history. The Jewish Autonomous Region in the Russian far east, „Jewish Current” (July-August), pp.16–18.
Google Scholar

Srebrnik H.F., 2008, Jerusalem on the Amur: Birobidzhan and the Canadian Jewish communist movement, 1924–1951, McGill Queen’s University Press, Montreal.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9780773575011

Srebrnik H.F., 2010, Dreams of nationhood: American Jewish communists & the Soviet Birobidzhan project, 1924–1952, Academic Studies Press, Boston.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt1zxsj1m

Stephan J.J., 1994, A far Eastern Jewish homeland, Stanford University Press, Stanford.
Google Scholar

Taylor B.D., 2011, State building in Putin’s Russia. Policing and coercion after communism, Cambridge University Press, Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511974144

Vaiserman D., 1999, Birobidzhan, mechti i tragedija. Istorija EAO v sudbach i doku mentach, Riotip, Chabarovsk.
Google Scholar

Vitale A., 1999, Decentramento e autonomia: pratica e conseguenze di un mito obsoleto,„Élites” III, 2 (aprile-maggio), pp. 6–20.
Google Scholar

Vitale A., 2005a, Birobidzhan: la “Prima Israele”, „Galatea – European Magazine”, pp. 84–89.
Google Scholar

Vitale A., 2005b, La Regione Ebraica in Russia. Birobidzhan, la “Prima Israele”.
Google Scholar

Giampiero Casagrande Editore, Lugano.
Google Scholar

Vitale A., 2007, El Primer Israel, Ediciones Le Monde Diplomatique – El Dipló/Capital
Google Scholar

Intelectual, Buenos Aires.
Google Scholar

Waldenberg M., 1992, Kwestie narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzieje. Idee, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa (Ital. Transl.: Il Saggiatore, Milano 1994).
Google Scholar

Wehler H.-U., 2001, Nationalismus: Geschichte, Formen, Folgen, Verlag C.H. Beck oHG, München.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17104/9783406692710

Weinberg R., 1993, Purge and politics in the periphery: Birobidzhan in 1937, „Slavic Review”, 52 (1), pp. 13–27.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2499582

Weinberg R., Gitelman Z., Bradley B., 1998, Stalin’s forgotten Zion. Birobidzhan and the making of a Soviet Jewish homeland, University of California Press, Berkeley.
Google Scholar