Słowiański kompleks Europy? Wzajemne relacje między Bułgarami a Zachodem

Autor

  • Lilla Moroz-Grzelak Instytut Slawistyki PAN

DOI:

https://doi.org/10.18778/2544-1795.02.06

Słowa kluczowe:

Bulgarian, the Occident, Western Europe, Slavic lesser Europe

Abstrakt

The aim of the article was to show the relationship between Bulgaria and Europe in the past and of the present-day. The material used here comprises the texts of Western authors who perpetuated and still perpetuate the condescending treatment of Bulgarians and Bulgaria. The opinions of the Bulgarians about Europe were also presented. It was observed that the negative image of this country is determined by its location in the Balkans. The literature of the Western authors has preserved the idea of the Balkans as a battlefield between East and West, between barbarity and civilization. The border between Europe and the Balkans was understood in the past as a journey from civilization into the wild, from freedom to tyranny. Undoubtedly, the centuries of Turkish rule have left its mark on the inhabitants and culture of the Balkans. Bulgarians inhabiting a part of the Balkan Peninsula automatically found themselves in a part of the continent ill-perceived by the “Western world”. On the other hand, among the Bulgarians, as part of the Slavic world, there is a complex of underestimation and pursuit of Europe. Terms and wording related to the backwardness and catching up with Europe have become an element of the Bulgarian discourse. Bulgarian thinking duplicates stereotypes about the glory of the West and the Europeanization which they aspire to.

Bibliografia

Chaszczewicz-Rydel M. (2013), Obrazy Bałkanów. Mity, stereotypy, nowa imagologia, Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław.
Google Scholar

Czajka H. (1973), Konstatinow Aleko, [w:] Mały słownik pisarzy zachodnio- i południowosłowiańskich, red. J. Magnuszewski, Wiedza Powszechna, Warszawa, s. 222–223.
Google Scholar

Dąbek-Wirgowa T. (1980), Historia literatury bułgarskiej. Zarys, Ossolineum, Wrocław.
Google Scholar

Dąbek-Wirgowa T. (1992), Hasła europeizacji dawniej i dziś (Na przykładzie literatury bułgarskiej), [w:] Kategoria Europy w kulturach słowiańskich, red. T. Dąbek-Wirgowa, A.Z. Makowiecki, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 145–152.
Google Scholar

Dyskusja: „…Żyjemy pomiędzy dwoma światami…” (2017), [w:] Fabryka Słowian. Modernizacje, red. D. Sosnowska, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 33–64.
Google Scholar

Gauss K.-M. (2008), Europejski alfabet, przeł. A. Rosenau, Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Herder J.G. (1962), Myśli z filozofii dziejów, t. 2, przeł. J. Gałecki, wstęp i komentarz E. Adler, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar

Jezernik B. (2007), Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, przeł. P. Oczko, Universitas, Kraków.
Google Scholar

Kaplan R.D. (2010), Na wschód od Tatarii. Podróże po Bałkanach, Bliskim Wschodzie i Kaukazie, Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Konstatinow A. (1985), Baj Ganiu, przeł. F. Korwin-Szymanowski, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar

Michajlowa K. (2003), Pewne cechy polskiego stereotypu Bułgara, „Etnolingwistyka” nr 15, s. 111–127.
Google Scholar

Moroz-Grzelak L. (2011), Bracia Słowianie. Wizje wspólnoty a rzeczywistość, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Paisij Chilendarski (1981), Słowianobułgarska historia, przeł., wstęp i przypisy F. Korwin-Szymanowski, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar

Siedlecka S. (2017), Cyrk Bułgarski w latach 1948–1983 jako projekt modernizacyjny, [w:] Fabryka Słowian. Modernizacje, red. D. Sosnowska, Wydawnictwo Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 266–290.
Google Scholar

Stamowa M. (2009), Walka narodu bułgarskiego o niepodległe i zjednoczone państwo, „Obóz”, nr 51, s. 107–123.
Google Scholar

Sujecka J. (2008), Przestrzeń jako metafora w dialogu pojęć między Bałkanami i Europą. Czy Europa jest metaforą dla Bałkanów, „Studia Litteraria Polono-Slavica” nr 8, red. J. Sujecka, s. 177–188.
Google Scholar

Therborn G. (1998), Drogi do nowoczesnej Europy. Społeczeństwa europejskie w latach 1945–2000, przeł. Z. Pucek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków.
Google Scholar

Todorowa M. (2000), Bałkany wyobrażone, przeł. P. Szymor, M. Budzińska, Czarne, Wołowiec.
Google Scholar

Венелин Ю. (1829), Древнiе и нынешнiе Болгаре въ политическомъ, народописномъ, историческом и религіозномъ ихъ отношеніи къ Россіянамъ. Историко-критическія изысканія, t. 1, Москва.
Google Scholar

Михиќ Ф. (2006), Топографијата на Балканската самосвет во клучот на геомитологијата: пенисула, континент, скриена долина, [w:] Балканска слика на светот, ред. К. Ќулавкова, МАНУ, Скопје, s. 79–90.
Google Scholar

Стойкова A. (2008), Култът към св.Кирил и Методий през Българското средновековие. Идологически параметри и литературни рефлекси, „Slavia Meridionalis” nr 8, s. 309–326.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2019-06-05

Jak cytować

Moroz-Grzelak, L. (2019). Słowiański kompleks Europy? Wzajemne relacje między Bułgarami a Zachodem. Slavica Lodziensia, 2, 71–80. https://doi.org/10.18778/2544-1795.02.06