Okno jako przestrzeń liminalna (Samotnik i Sześciopalcy Wiktora Pielewina)

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-9681.15.15

Słowa kluczowe:

Wiktor Pielewin, współczesna literatura rosyjska, przestrzeń, okno, liminalność

Abstrakt

Okno w utworach Wiktora Pielewina kryje w sobie liczne konotacje: jest elementem przestrzeni życiowej kształtującym relacje bohatera ze światem, określającym jego (czyli bohatera) pozycję wobec świata, jest granicą, łącznikiem, przejściem. Ambiwalentne cechy okna, jego postrzeganie i charakterystyka zależą zatem od pozycji człowieka-obserwatora (czy sięgając już po terminologię literaturoznawczą: postaci, bohatera, narratora) wobec okna i stosunku do przestrzeni, której elementem jest owo okno. W utworze Samotnik i Sześciopalcy zamknięta przestrzeń, w której bohaterowie spędzają całe swoje życie, jest opresyjnym terytorium, z którego bohaterowie poszukują drogi ucieczki i ocalenia. Prowadzi ona dość zaskakująco – przez rozbite okno. Jest więc ono w utworze traktowane jako strefa progowa (liminalna), ponieważ w jego miejscu czy obrębie dokonuje się swoisty obrzęd przejścia i przemiany bohaterów.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Magdalena Ochniak - Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej, Katedra Literaturoznawstwa Rosyjskiego, 33-332 Kraków, ul. Romana Ingardena 3

Ochniak Magdalena – кандидат филологических наук, адъюнкт кафедры русского литературоведения Института восточнославянской филологии Ягеллонского университета. Научные интересы: русская литература XX и XXI вв. (в особенности творчество Андрея Платонова и Виктора Пелевина), польско-русские и русско-польские литературные взаимоотношения, переводоведение. Автор монографии Słowa-klucze w prozie Andrieja Płatonowa (aspekt  i translatologiczny), Kraków 2013. Из недавних публикаций: Dekonstrukcja „nie-miejsca” w „Żółtej Strzale” Wiktora Pielewina, [в:] Topografie podróży (= Perspektywy Ponowoczesności; t. 10), ред. Anita Całek, Wrocław: Ośrodek Badawczy Facta Ficta 2020, с. 271–282; Текст перевода и структура аудитории, [в:] Динамическая структура текста = Dinamičeskaâ struktura teksta = The dynamic structure of text Kraków, ред. Mihail Lotman, Tatyana Kuzovkina, Ewelina Pilarczyk: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019, с. 191–201; Мотив метаморфозы в романе Виктора Пелевина «Омон Ра». Literatūra «Rusistica Vilniensis» 2015, № 56/57(2), с. 82–89; Litera jako nośnik kultury (o trudnościach z tłumaczeniem cyrylicy), «Między Oryginałem a Przekładem» 2015, № 27: Bliskość kulturowa w przekładzie, с. 9–24.

Bibliografia

Bolotnikova, Olesya. “Dom, dver i okno v ‘Vecherakh na khutore bliz Dikanki’ Gogolya i vostochnoslavyanskaya semiotika zhilishcha”. Imagologiya i komparativistika. No 1 (2016): 153–176.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.17223/24099554/5/9

Kirlo, Khuan. Slovar simvolov. 1000 statei o vazhneishikh ponyatiyakh religii, literatury, arkhitektury, istorii. Moskva: Tsentrpoligraf, 2021.
Google Scholar

Kopaliński, Władysław. Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2001.
Google Scholar

Latawiec, Krystyna. Dukla – “omfalos” i miejsce peryferyjne. In: Od poetyki przestrzeni do geopoetyki, ed. E. Konończuk, E. Sidoruk. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2012: 49–70.
Google Scholar

Ochniak, Magdalena. Dekonstrukcja “nie-miejsca” w “Żółtej Strzale” Wiktora Pielewina. In: Topografie podróży, ed. A. Całek. Wrocław: Ośrodek Badawczy Facta Ficta, 2020: 271–282.
Google Scholar

Pielewin, Wiktor. Samotnik i Sześciopalcy. In: Omon Ra i inne opowieści. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B. 2007: 245–300.
Google Scholar

Słownik terminów literackich, ed. J. Sławiński. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo we Wrocławiu, 2008.
Google Scholar

Toporov, Viktor. K simvolike okna v mifopoeticheskoi traditsii. In: Balto-slavyanskie issledovaniya 1983. Moskva: Nauka, 1984: 164–185.
Google Scholar

Zholkovskii, Aleksandr. “Mesto okna v poeticheskom mire Pasternaka”. Rusian Literature. Vol. VI (1978): 1–38.
Google Scholar

Zielina, Jakub. “Mitologem jednooki–jednoręki w ujęciu Georges’a Dumézila”. Studia Religiologica. Vol. 46. No 4 (2013): 307–315.
Google Scholar

Zielina, Jakub. “Słowiańskie warianty mitologemu jednooki – jednoręki”. Studia Religiologica. Vol. 47. No 1 (2014): 49–65.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2022-12-30

Jak cytować

Ochniak, M. (2022). Okno jako przestrzeń liminalna (Samotnik i Sześciopalcy Wiktora Pielewina). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica, (15), 177–187. https://doi.org/10.18778/1427-9681.15.15

Numer

Nr 15 (2022): Poetyka i semiotyka tekstu

Dział

Articles

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC