Filozofia pokoju globalnego. Prawo do interwencji zbrojnej – analiza przypadku
DOI:
https://doi.org/10.18778/1641-4233.27.13Słowa kluczowe:
prawo do interwencji, pokój, filozofia pokoju globalnego, ius contra bellum, Irak, Kosowo, Bartolomé de Las Casas, Juan Ginés de SepúlvedaAbstrakt
Zagadnienie prawa do interwencji zbrojnej ma naturę zagadnienia trudnego, często kontrowersyjnego, zwłaszcza jeśli chodzi o wykazanie, że w wielu przypadkach – jeśli nie całkowicie, to przynajmniej w zasadniczej mierze – prawo to powinno być zarzucone. W prawie międzynarodowym sytuacja taka w pewnym sensie ma miejsce, co więcej, niekiedy wręcz uznaje się, iż w jego obrębie jest uzasadnione mówienie już o obowiązywalności ius contra bellum (prawa przeciwko wojnie). Praktyka wciąż daleka jest jednak od takiego ideału. Zasadniczym celem niniejszego artykułu jest analiza w aspekcie normatywnym zagadnienia prawa do interwencji zbrojnej jako jednego z ważniejszych wątków filozofii pokoju globalnego. W artykule zostały sproblematyzowane (kontr)argumenty stosowane na rzecz prawa do interwencji zbrojnej. Dwa uznane za kluczowe to, po pierwsze, argument z tzw. domniemanego barbarzyństwa i po drugie (kontr)argument ze złożoności i niepowtarzalności każdego przypadku. Artykuł napisany jest głównie z perspektywy filozoficznej i etycznej, jednakże autorka stara się odwoływać w nim również do materiału empirycznego, głównie z zakresu nauk o polityce, ale też do wątków z zakresu prawa międzynarodowego, starając się stworzyć tym samym perspektywę interdyscyplinarną. Wybrane zagadnienie kluczowe stanowi zarazem okazję do tego, by przybliżać i rozwijać na gruncie polskim filozofię pokoju globalnego, co jest również ważnym celem artykułu. Tekst ten pisany jest bowiem w duchu głębokiego przekonania, że pokój globalny jest bodaj najwyższym, tzn. fundamentalnym ideałem dla ludzkości, swoistym Summum Bonum.
Pobrania
Bibliografia
Amnesty International Report 2000 – Yugoslavia, Federal Republic of Yugoslavia, Web. 26.02.2022. https://www.refworld.org/docid/3ae6aa1118.html
Zobacz w Google Scholar
Bonar, L. H. „The Las Casas – Sepülveda Controversy: 1550– 1551”. Ex Post Facto X (2001). Web. 1.09.2019. https://history.sfsu.edu/sites/default/files/images/2001_Bonar%20Ludwig%20Hernandez.pdf
Zobacz w Google Scholar
Buksiński, T. Współczesne filozofie polityki. Poznań: WUAM, 2006.
Zobacz w Google Scholar
Campbell, P. J., MacKinnon, A., Stevens, Ch. R. An Introduction to Global Studies. Oxford: Wiley–Blackwell, 2007.
Zobacz w Google Scholar
De Las Casas, B. Brevísima relación de la destrucción de las Indias (1552). Przeł. The Devastation of the Indies: A Brief Account (1974). Web. 26.02.2022. A Brief Account of the Destruction of the Indies (umich.edu)
Zobacz w Google Scholar
Cook, S. F., Borah, W. The Native Population of the Americas in 1492. Wyd. drugie, red. William Denevan N. Madison: University of Wisconsis Press, 1992.
Zobacz w Google Scholar
Dziekan, M. Historia Iraku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2002.
Zobacz w Google Scholar
Dziekan, M. Irak: religia i polityka. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2005.
Zobacz w Google Scholar
Eisenstadt, S. N. Utopia i nowoczesność. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2009.
Zobacz w Google Scholar
Goodin, R. E., Pettita, F. Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej. Warszawa: Książka i Wiedza, 2002.
Zobacz w Google Scholar
Huntington, S. Zderzenie cywilizacji. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 2004.
Zobacz w Google Scholar
Konflikt w Kosowie, Web. 26.02.2022. http://wyborcza.pl/1,75399,4753234.html
Zobacz w Google Scholar
Kumelska, M. Globalne implikacje polityki George’a W. Busha. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2019.
Zobacz w Google Scholar
Kużelewska, E., Stefanowicz, K., red. Wybrane problemy globalnej i regionalnej polityki międzynarodowej. Toruń: Wydawnictwo Marszałek, 2009.
Zobacz w Google Scholar
Kwame, A. A. Kosmopolityzm. Etyka w świecie obcych. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008.
Zobacz w Google Scholar
Leśniewski, M. Druga wojna w Zatoce Perskiej i amerykańska okupacja Iraku 2003–2006. Red. P. Ostaszewski. Konflikty kolonialne i postkolonialne w Afryce i Azji 1869–2006. Warszawa: Książka i Wiedza, 2006.
Zobacz w Google Scholar
Madej, M. „Wojna w Iraku a walka z terroryzmem międzynarodowym – jak kulą w płot?”. Rocznik Strategiczny 2003/2004. Fundacja Studiów Międzynarodowych. Warszawa 2004.
Zobacz w Google Scholar
Mały Słownik Języka Polskiego. Red. Elżbieta Sobol. Warszawa: PWN, 1996.
Zobacz w Google Scholar
Markowski, A., Pawelec, R. Słownik wyrazów obcych i trudnych. Warszawa: Wilga, 2001.
Zobacz w Google Scholar
Marszałek, M. Sojusznicza operacja „Allied Force”. Przebieg – ocena – wnioski. Toruń: DUET, 2009.
Zobacz w Google Scholar
Miklaszewska, J., Szczepański, J. red. Filozofia polityczna po roku 1989. Teoria, Historia, Praktyka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011.
Zobacz w Google Scholar
Morgan, P., Lawton, C., red. Problemy etyczne w tradycjach sześciu religii. Warszawa: PAX, 2007.
Zobacz w Google Scholar
Mouffe, Ch. Polityczność. Przewodnik Krytyki Politycznej, przeł. Joanna Erbel. Warszawa: Krytyka Polityczna, 2008.
Zobacz w Google Scholar
Norton-Taylor, R., Capella, P. “Bill for Kosovo war goes over £30bn. Special report”. The Guardian. Fri 15 Oct 1999. Web. 26.02.2022. https://www.theguardian.com/world/1999/oct/15/balkans
Zobacz w Google Scholar
Pietraś, M., Marzęda, K. red. Późnowestfalski ład międzynarodowy. Lublin: UMCS, 2008.
Zobacz w Google Scholar
Szurmiński, Ł. Mechanizmy propagandy. Wizerunek konfliktu kosowskiego w publicystyce. Warszawa: ASPRA–JR, 2008.
Zobacz w Google Scholar
Waldenberg, M. Rozbicie Jugosławii: od separacji Słowenii do wojny kosowskiej. Warszawa: Scholar, 2003.
Zobacz w Google Scholar
Wallerstein, I. Europejski uniwersalizm. Retoryka władzy. Warszawa: Scholar, 2007.
Zobacz w Google Scholar
Wasiński, M. Dopuszczalność użycia siły zbrojnej w prawie międzynarodowym (wykład). Web. 26.02.2022. http://www.grocjusz.edu.pl/Materials/mw_w_pm_2013-8.pdf
Zobacz w Google Scholar
Zolo, D. Sprawiedliwość Zwycięzców, Od Norymbergii do Bagdadu, przeł. A. Fligel i F. Boni. Lublin: Academicon, 2016.
Zobacz w Google Scholar
Żukowski, S. Kosmopolityzm i postmodernizm a ład światowy. Warszawa: Scholar, 2009.
Zobacz w Google Scholar
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.