Założenia metafizyczne w programie pozytywizmu logicznego

Mateusz Firlej

doi:10.18778/1689-4286.35.2.03

Autor

Mateusz Firlej Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.18778/1689-4286.35.2.03

Słowa kluczowe:

empiryzm logiczny, założenia metafizyczne, redukcja, forma, wybór

Abstrakt

In the present study I analyzed some aspects of the program of logical empiricism. I devoted particular attention to issues such as demarcation criterion, protocol sentence or logical syntax. These issues have been considered mainly through the prism of the work of Rudolf Carnap, while the contribution of other representatives of the Vienna Circle was rather kind of argumentative background. Mentioned philosophical trend had to stand in the closest possible touch with science. Therefore, fundamentally discredited metaphysical issues as meaningless. According to the author, such a radical distinction between sense and nonsense is unauthorized. Key neo-positivist postulates themselves are based on certain metaphysical assumptions.

Bibliografia

Ajdukiewicz, Kazimierz, 1985, O tzw. Neopozytywizmie, [w:] Język i poznanie. Wybór pism z lat 1945–1963 (Tom II), Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Buczyńska-Garewicz, Hanna, 1960, Koło Wiedeńskie. Początek neopozytywizmu, Warszawa: Myśli i Ludzie.
Zobacz w Google Scholar

Carnap, Rudolf, 2005, Empiryzm, semantyka i ontologia, [w:] Empiryzm. Semantyka. Ontologia, Warszawa: IFiS PAN.
Zobacz w Google Scholar

Carnap, Rudolf, 1936, Testability and Meaning, [w:] Philosophy of Science, The University of Chicago Press (vol. 3, no. 4), pp. 419– 471.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1086/286432

Carnap, Rudolf, 1960, The Methodological Character of Theoretical Concepts, [w:] The Journal of Symbolic Logic (vol. XXV, no. I), Association for Symbolic Logic, pp. 71–74.
Zobacz w Google Scholar

Carnap, Rudolf, 2011, Logiczna struktura świata, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Carnap, Rudolf, 1995, Logiczna składnia języka, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Carnap, Rudolf, 1969, Filozofia jako analiza języka nauki, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Grobler, Adam, 2008, Metodologia nauk, Kraków: Aureus i Znak.
Zobacz w Google Scholar

Jodkowski, Kazimierz, 2006, Filozofia nauki w XX wieku, [w:] Filozofia współczesna, Bydgoszcz-Warszawa-Lublin: Branta, s. 235–257.
Zobacz w Google Scholar

Horkheimer, Max, 1987, Krytyka rozumu instrumentalnego, [w:] Społeczna funkcja filozofii (wybór pism), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987, s. 247–297.
Zobacz w Google Scholar

Huxley, Aldous, 2011, Nowy wspaniały świat, Muza.
Zobacz w Google Scholar

Koterski, Andrzej, 2000, Spór o zdania protokolarne „Erkenntnis” i „Analysis”1932–1940, Warszawa: Aletheia.
Zobacz w Google Scholar

Mill, John Stuart, 1962, System logiki, przeł. Cz. Znamierowski, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Popper, Karl, 2012, Wiedza hipotetyczna. Moje rozwiązanie problemu indukcji, [w:] Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologii, przeł. A. Chmielewski, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Putnam, Hilary, 1998 Wiele twarzy realizmu, [w:] Wiele twarzy realizmu i inne eseje, przeł. A. Grobler, Warszawa: PWN, s. 325–369.
Zobacz w Google Scholar

Tarski, Alfred, 1995, Semantyczna koncepcja prawdy i podstawy semantyki, [w:] Pisma logiczno-filozoficzne, Warszawa: PWN, s. 228–282.
Zobacz w Google Scholar

Quine, Willard Van Orman, 2000, Dwa dogmaty empiryzmu, [w:] Z punktu widzenia logiki: dziewięć esejów logiczno-filozoficznych, przeł. B. Stanosz, Warszawa: Fundacja Aletheia, s. 49–75.
Zobacz w Google Scholar

Quine, Willard Van Orman, 1991, O poglądach Carnapa na ontologię, [w:] Empiryzm współczesny, Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Zobacz w Google Scholar

Sady, Wojciech, 2008, Wprowadzenie do empiryzmu logicznego, [w:] Spór o racjonalność naukową. Od Poincarego do Laudana, Toruń: Uniwersytet im. M. Kopernika, s. 47–118.
Zobacz w Google Scholar

Schlick, Mortiz, 1936, Znaczenie i weryfikacja, [w] Hanna Buczyńska, 1960, Koło Wiedeńskie. Początek neopozytywizmu, Warszawa: Myśli i Ludzie.
Zobacz w Google Scholar

Schlick, Mortiz, 1930, Przewrót w Filozofii, Erkenntnis (I), przeł. H. Buczyńska, s. 4–11.
Zobacz w Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF00208605

Wittgenstein, Ludwig, 2011, Tractatus logico-philosophicus, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Wolniewicz, Bogusław, 1982, Ontologia sytuacji, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Wszołek, Stanisław, 1997, Nieusuwalność metafizyki. Logiczno- lingwistyczne aspekty debaty Rudolfa Carnapa z Ludwigiem Wittgensteinem i Karlem Popperem, Tarnów: Biblos.
Zobacz w Google Scholar

Życiński, Józef, 1983, Język i metoda, Kraków: Znak.
Zobacz w Google Scholar

Życiński, Józef, 1985, Teizm i filozofia analityczna (I), Kraków: Znak.
Zobacz w Google Scholar