Rozum versus (u)czucie. Filozofii krytycznej z (neo)platonizmem przypadki (kilka słów od tłumacza)

Artur Banaszkiewicz

doi:10.18778/1689-4286.53.04

Autor

Artur Banaszkiewicz Uniwersytet Łódzki

DOI:

https://doi.org/10.18778/1689-4286.53.04

Słowa kluczowe:

Kant, Schlosser, Stolberg, Platon, czucie, rozum

Abstrakt

The following paper provides a historical and biographical introduction to the reading of the translation of Kant’s essay Von einem neuerdings erhobenen vornehmen Ton in der Philosophie. It consists of three parts. In the first one, called Introductory remarks, I point out the specific role of Kant’s polemical writings in his work. In the second, Protagonists, I outline the biographies of both of Kant’s opponents: J. G. Schlosser and Friedrich Leopold Graf zu Stolberg-Stolber. Finally, in the third one, I discuss a number of translation problems with the terms “Ahnung” and “ahnen”.

Bibliografia

Baumgarten A. G. (1779). Metaphysica, Halle: Carol Herman Hemmende.
Zobacz w Google Scholar

Borowski, L. E. (1804). Ueber Immanuel Kant. Erster Band. Darstellung des Lebens und Charakters Immanuel Kant’s von Ludwig Ernst Borowski, Königsberg: Friedrich Nicolovius.
Zobacz w Google Scholar

Brückner J. (2013). Stolberg, Grafen von. W: Neue Deutsche Biographie, 25, 405-407. [Online-Version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118755536.html#ndbcontent [Dostęp: 20. VII 2021].
Zobacz w Google Scholar

Dietzsch, S. (2005). Immanuel Kant. Biografia, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Zobacz w Google Scholar

Friedenthal, R. (1969). Goethe. Jego życie i czasy, przeł. M. Rotter, Warszawa: Czytelnik.
Zobacz w Google Scholar

Goethe, J. W. (1957). Z mojego życia. Zmyślenie i prawda, przeł. A. Guttry, Warszawa: PIW.
Zobacz w Google Scholar

Gothein, E. (1899). Johann Georg Schlosser als badischer Beamter, Heidelberg: Carl Winter’s Universitätsbuchhandlung.
Zobacz w Google Scholar

Hempel D. (2013). Stolberg-Stolberg, Friedrich Leopold Graf zu. W: Neue Deutsche Biographie, 25, 407-409. [Online-Version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118755552.html#ndbcontent [Dostęp: 20. VII 2021].
Zobacz w Google Scholar

Jacobi F. H. (1799). Jacobi an Fichte, Hamburg: Friedrich Perthes.
Zobacz w Google Scholar

Jung R. (1890). Schlosser, Johann Georg. W: Allgemeine Deutsche Biographie, 31, 544-547. [Wersja internetowa]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118795163.html#adbcontent [Dostęp: 20. VII 2021].
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (1917). Anthropologie in pragmatischer Hinsicht. W: Kant’s gesammelte Schriften, hrsg. von Königlich Preußischen Akademie der Wissenschaften, Berlin, VII, 119-333.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (2005a). Antropologia w ujęciu pragmatycznym, przeł. E. Drzazgowska, P. Sosnowska, wstęp A. Bobko, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (1796). Ausgleichung eines auf Mißverstand beruhenden mathematischen Streits. W: Berlinische Monatschrift, 28, 368-370.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (2005b). Co to znaczy orientować się w myśleniu?. W: tenże, Logika. Podręcznik do wykładów, przełożył, opracował oraz posłowiem opatrzył A. Banaszkiewicz, (200-216). Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (1996). Koniec wszystkich rzeczy, O niedawno powstałym wyniosłym tonie w filozofii, wstęp i tłumaczenie M. Żelazny, wydanie II – poprawione, Toruń: Wydawnictwo Comer.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (1986). Krytyka czystego rozumu, z oryginału niem. przeł. oraz opatrzył wstępem i przypisami R. Ingarden, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (1964). Krytyka władzy sądzenia, przeł. oraz opatrzył przedmową i przypisami J. Gałecki, przekład przejrzał A. Landman, Warszawa: PWN.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (1999a). Marzenia jasnowidzącego objaśnione przez marzenia metafizyki, przeł. W. M. Kozłowski, oprac. M. Żelazny. W: I. Kant, Pisma przedkrytyczne (83-139), Toruń: Wydawnictwo Rolewski.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (2012), O niedawno powstałym wyniosłym tonie w filozofii, W: I. Kant, Dzieła zebrane, t. VI: Pisma po roku 1781, red. naukowa M. Jankowski, T. Kupś, M. Marciniak, M. Żelazny (377-495), Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (1999b). Rozważania o uczuciu piękna i wzniosłości, przeł. D. Pakalski, M. Żelazny. W: I. Kant, Pisma przedkrytyczne (5-54), Toruń: Wydawnictwo Rolewski.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (2010). Spór z Eberhardem, przeł. A. Banaszkiewicz i Sł. Stasikowski, opracował A. Banaszkiewicz, posłowiem opatrzył K. Stachowiak, Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Zobacz w Google Scholar

Kant I. (1796), Verkündigung des nahen Abschlusses eines Traktats zum ewigen Frieden in der Philosophie. W: Berlinische Monatschrift, 28, 485-504.
Zobacz w Google Scholar

Kraus, H.-Chr. (2007). Schlosser, Johann Georg. W: Neue Deutsche Biographie, 23, 101-102. [Wersja internetowa]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118795163.html#ndbcontent [Dostęp: 20. VII 2021].
Zobacz w Google Scholar

Lichtenberg G. Ch. (1973). Aforyzmy, wstęp, wybór i przekład M. Dobrosielski, Warszawa: PIW.
Zobacz w Google Scholar

Nicolovius A. (1844). Johann Georg Schlosser's Leben und litterarisches Wirken, Bonn: Eduard Weber.
Zobacz w Google Scholar

Reimarus J. A. H. (1796). Über die rationalen Verhältnisse der drei Seiten eines rechtwinkligen Dreiecks. W: Berlinische Monatschrift, 28, 145-149.
Zobacz w Google Scholar

Ritterhoff C. (1992). Stolberg Stolberg, Friedrich Leopold Graf zu, W: Biographisches Handbuch zur Geschichte des Landes Oldenburg, hrsg. von H. Friedl u. a., Isensee, Oldenburg, 699-705. [Dostęp: 20. VII 2021].
Zobacz w Google Scholar

Schlosser J. G. (1776a). Anti-Pope oder Versuch über den natürlichen Menschen, Bern.
Zobacz w Google Scholar

Schlosse J. G. (1798). Aristoteles Politik und Fragment der Oeconomik. Aus dem Griechischen übersetzt und mit Anmerkungen und einer Analyse des Textes versehen von J. G. Schlosser, Lübeck und Leipzig.
Zobacz w Google Scholar

Schlosser J. G. (1789). Briefe über die Gesezgebung überhaupt, und den Entwurf des preusischen Gesezbuchs insbesondere, Frankfurt.
Zobacz w Google Scholar

Schlosser J. G. (1776b). Katechismus der Christlichen Religion für das Landvolk.
Zobacz w Google Scholar

Schlosser J. G. (1771). Katechismus der Sittenlehre für das Landvolk, Frankfurt am Mayn.
Zobacz w Google Scholar

Schlosser J. G. (1779-1793). Kleine Schriften, Basel.
Zobacz w Google Scholar

Schlosser J. G. (1795). Plato’s Briefe nebst einer historischen Einleitung und Anmerkungen, Königsberg.
Zobacz w Google Scholar

Schlosser J. G. (1797). Schreiben an einen jungen Mann, der die kritische Philosophie studiren wollte, Lübeck und Leipzig.
Zobacz w Google Scholar

Schlosser J. G. (1777). Vorschlag und Versuch einer Verbesserung des deutschen bürgerlichen Rechts ohne Abschaffung des römischen Gesetzbuchs, Leipzig.
Zobacz w Google Scholar

Schlosser J. G. (1784). Xenocrates, oder ueber die Abgaben, Basel.
Zobacz w Google Scholar

Schlosser J. G. (1798). Zweites Schreiben an einen jungen Mann, der die kritische Philosophie studiren wollte, veranlaßt durch den angehängten Aufsatz des Herrn Professor Kant über den Philosophen-Frieden, Lübeck und Leipzig.
Zobacz w Google Scholar

Schmidt E. (1893). Stolberg-Stolberg, Friedrich Leopold, Graf zu. W: Allgemeine Deutsche Biographie, hrsg. von der Historischen Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 36, 350-367. Digitale Volltext-Ausgabe: Wikisource URL: https://de.wikisource.org/w/index.php?title=ADB:Stolberg-Stolberg,_Friedrich_Leopold_Graf_zu&oldid=- [Dostęp: 20. VII 2021].
Zobacz w Google Scholar

Stolberg F. L. Graf zu (1794). Reise in Deutschland, der Schweiz, Italien und Sicilien, Königsberg und Leipzig.
Zobacz w Google Scholar

Stolberg F. L. Graf zu (Königsberg 1796-1797), Auserlesene Gespräche des Platon.
Zobacz w Google Scholar

Walbrach C. (1923). Johann Georg Schlosser und sein Anteil an den Vorarbeiten zum Fürstenbund, Giessen: Ferber'sche Universitätsbuchhandlung.
Zobacz w Google Scholar

Zande J. van der (1986). Bürger und Beamter: Johann Georg Schlosser 1739-1799, Wiesbaden: Steiner.
Zobacz w Google Scholar