Rozum versus (u)czucie. Filozofii krytycznej z (neo)platonizmem przypadki (kilka słów od tłumacza)

Artur Banaszkiewicz

doi:10.18778/1689-4286.53.04

Authors

Artur Banaszkiewicz University of Łódź

DOI:

https://doi.org/10.18778/1689-4286.53.04

Keywords:

Kant, Schlosser, Stolberg, Plato, feeling, reason

Abstract

The following paper provides a historical and biographical introduction to the reading of the translation of Kant’s essay Von einem neuerdings erhobenen vornehmen Ton in der Philosophie. It consists of three parts. In the first one, called Introductory remarks, I point out the specific role of Kant’s polemical writings in his work. In the second, Protagonists, I outline the biographies of both of Kant’s opponents: J. G. Schlosser and Friedrich Leopold Graf zu Stolberg-Stolber. Finally, in the third one, I discuss a number of translation problems with the terms “Ahnung” and “ahnen”.

References

Baumgarten A. G. (1779). Metaphysica, Halle: Carol Herman Hemmende.
View in Google Scholar

Borowski, L. E. (1804). Ueber Immanuel Kant. Erster Band. Darstellung des Lebens und Charakters Immanuel Kant’s von Ludwig Ernst Borowski, Königsberg: Friedrich Nicolovius.
View in Google Scholar

Brückner J. (2013). Stolberg, Grafen von. W: Neue Deutsche Biographie, 25, 405-407. [Online-Version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118755536.html#ndbcontent [Dostęp: 20. VII 2021].
View in Google Scholar

Dietzsch, S. (2005). Immanuel Kant. Biografia, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa: Wiedza Powszechna.
View in Google Scholar

Friedenthal, R. (1969). Goethe. Jego życie i czasy, przeł. M. Rotter, Warszawa: Czytelnik.
View in Google Scholar

Goethe, J. W. (1957). Z mojego życia. Zmyślenie i prawda, przeł. A. Guttry, Warszawa: PIW.
View in Google Scholar

Gothein, E. (1899). Johann Georg Schlosser als badischer Beamter, Heidelberg: Carl Winter’s Universitätsbuchhandlung.
View in Google Scholar

Hempel D. (2013). Stolberg-Stolberg, Friedrich Leopold Graf zu. W: Neue Deutsche Biographie, 25, 407-409. [Online-Version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118755552.html#ndbcontent [Dostęp: 20. VII 2021].
View in Google Scholar

Jacobi F. H. (1799). Jacobi an Fichte, Hamburg: Friedrich Perthes.
View in Google Scholar

Jung R. (1890). Schlosser, Johann Georg. W: Allgemeine Deutsche Biographie, 31, 544-547. [Wersja internetowa]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118795163.html#adbcontent [Dostęp: 20. VII 2021].
View in Google Scholar

Kant I. (1917). Anthropologie in pragmatischer Hinsicht. W: Kant’s gesammelte Schriften, hrsg. von Königlich Preußischen Akademie der Wissenschaften, Berlin, VII, 119-333.
View in Google Scholar

Kant I. (2005a). Antropologia w ujęciu pragmatycznym, przeł. E. Drzazgowska, P. Sosnowska, wstęp A. Bobko, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
View in Google Scholar

Kant I. (1796). Ausgleichung eines auf Mißverstand beruhenden mathematischen Streits. W: Berlinische Monatschrift, 28, 368-370.
View in Google Scholar

Kant I. (2005b). Co to znaczy orientować się w myśleniu?. W: tenże, Logika. Podręcznik do wykładów, przełożył, opracował oraz posłowiem opatrzył A. Banaszkiewicz, (200-216). Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
View in Google Scholar

Kant I. (1996). Koniec wszystkich rzeczy, O niedawno powstałym wyniosłym tonie w filozofii, wstęp i tłumaczenie M. Żelazny, wydanie II – poprawione, Toruń: Wydawnictwo Comer.
View in Google Scholar

Kant I. (1986). Krytyka czystego rozumu, z oryginału niem. przeł. oraz opatrzył wstępem i przypisami R. Ingarden, Warszawa: PWN.
View in Google Scholar

Kant I. (1964). Krytyka władzy sądzenia, przeł. oraz opatrzył przedmową i przypisami J. Gałecki, przekład przejrzał A. Landman, Warszawa: PWN.
View in Google Scholar

Kant I. (1999a). Marzenia jasnowidzącego objaśnione przez marzenia metafizyki, przeł. W. M. Kozłowski, oprac. M. Żelazny. W: I. Kant, Pisma przedkrytyczne (83-139), Toruń: Wydawnictwo Rolewski.
View in Google Scholar

Kant I. (2012), O niedawno powstałym wyniosłym tonie w filozofii, W: I. Kant, Dzieła zebrane, t. VI: Pisma po roku 1781, red. naukowa M. Jankowski, T. Kupś, M. Marciniak, M. Żelazny (377-495), Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
View in Google Scholar

Kant I. (1999b). Rozważania o uczuciu piękna i wzniosłości, przeł. D. Pakalski, M. Żelazny. W: I. Kant, Pisma przedkrytyczne (5-54), Toruń: Wydawnictwo Rolewski.
View in Google Scholar

Kant I. (2010). Spór z Eberhardem, przeł. A. Banaszkiewicz i Sł. Stasikowski, opracował A. Banaszkiewicz, posłowiem opatrzył K. Stachowiak, Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
View in Google Scholar

Kant I. (1796), Verkündigung des nahen Abschlusses eines Traktats zum ewigen Frieden in der Philosophie. W: Berlinische Monatschrift, 28, 485-504.
View in Google Scholar

Kraus, H.-Chr. (2007). Schlosser, Johann Georg. W: Neue Deutsche Biographie, 23, 101-102. [Wersja internetowa]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118795163.html#ndbcontent [Dostęp: 20. VII 2021].
View in Google Scholar

Lichtenberg G. Ch. (1973). Aforyzmy, wstęp, wybór i przekład M. Dobrosielski, Warszawa: PIW.
View in Google Scholar

Nicolovius A. (1844). Johann Georg Schlosser's Leben und litterarisches Wirken, Bonn: Eduard Weber.
View in Google Scholar

Reimarus J. A. H. (1796). Über die rationalen Verhältnisse der drei Seiten eines rechtwinkligen Dreiecks. W: Berlinische Monatschrift, 28, 145-149.
View in Google Scholar

Ritterhoff C. (1992). Stolberg Stolberg, Friedrich Leopold Graf zu, W: Biographisches Handbuch zur Geschichte des Landes Oldenburg, hrsg. von H. Friedl u. a., Isensee, Oldenburg, 699-705. [Dostęp: 20. VII 2021].
View in Google Scholar

Schlosser J. G. (1776a). Anti-Pope oder Versuch über den natürlichen Menschen, Bern.
View in Google Scholar

Schlosse J. G. (1798). Aristoteles Politik und Fragment der Oeconomik. Aus dem Griechischen übersetzt und mit Anmerkungen und einer Analyse des Textes versehen von J. G. Schlosser, Lübeck und Leipzig.
View in Google Scholar

Schlosser J. G. (1789). Briefe über die Gesezgebung überhaupt, und den Entwurf des preusischen Gesezbuchs insbesondere, Frankfurt.
View in Google Scholar

Schlosser J. G. (1776b). Katechismus der Christlichen Religion für das Landvolk.
View in Google Scholar

Schlosser J. G. (1771). Katechismus der Sittenlehre für das Landvolk, Frankfurt am Mayn.
View in Google Scholar

Schlosser J. G. (1779-1793). Kleine Schriften, Basel.
View in Google Scholar

Schlosser J. G. (1795). Plato’s Briefe nebst einer historischen Einleitung und Anmerkungen, Königsberg.
View in Google Scholar

Schlosser J. G. (1797). Schreiben an einen jungen Mann, der die kritische Philosophie studiren wollte, Lübeck und Leipzig.
View in Google Scholar

Schlosser J. G. (1777). Vorschlag und Versuch einer Verbesserung des deutschen bürgerlichen Rechts ohne Abschaffung des römischen Gesetzbuchs, Leipzig.
View in Google Scholar

Schlosser J. G. (1784). Xenocrates, oder ueber die Abgaben, Basel.
View in Google Scholar

Schlosser J. G. (1798). Zweites Schreiben an einen jungen Mann, der die kritische Philosophie studiren wollte, veranlaßt durch den angehängten Aufsatz des Herrn Professor Kant über den Philosophen-Frieden, Lübeck und Leipzig.
View in Google Scholar

Schmidt E. (1893). Stolberg-Stolberg, Friedrich Leopold, Graf zu. W: Allgemeine Deutsche Biographie, hrsg. von der Historischen Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 36, 350-367. Digitale Volltext-Ausgabe: Wikisource URL: https://de.wikisource.org/w/index.php?title=ADB:Stolberg-Stolberg,_Friedrich_Leopold_Graf_zu&oldid=- [Dostęp: 20. VII 2021].
View in Google Scholar

Stolberg F. L. Graf zu (1794). Reise in Deutschland, der Schweiz, Italien und Sicilien, Königsberg und Leipzig.
View in Google Scholar

Stolberg F. L. Graf zu (Königsberg 1796-1797), Auserlesene Gespräche des Platon.
View in Google Scholar

Walbrach C. (1923). Johann Georg Schlosser und sein Anteil an den Vorarbeiten zum Fürstenbund, Giessen: Ferber'sche Universitätsbuchhandlung.
View in Google Scholar

Zande J. van der (1986). Bürger und Beamter: Johann Georg Schlosser 1739-1799, Wiesbaden: Steiner.
View in Google Scholar