Pomoc finansowa dla krajów strefy euro podjęta w reakcji na kryzys zadłużenia
DOI:
https://doi.org/10.18778/1429-3730.46.04Słowa kluczowe:
kryzys finansowy, strefa euro, pomoc finansowa, kryzys rynku nieruchomościAbstrakt
Kryzys, który rozpoczął się w 2007 roku w Stanach Zjednoczonych, sprawił, że część krajów strefy euro popadła w tarapaty. Niskie stopy procentowe oraz tani kredyt przyczyniły się do powstania „bańki spekulacyjnej” na rynku nieruchomości. Wiele międzynarodowych instytucji finansowych było silnie zaangażowany w rynek pożyczek oraz instrumentów pochodnych powiązanych z rynkiem nieruchomości, dlatego też w momencie załamania się tego rynku wiele z tych instytucji straciło stabilność finansową, a część z nich upadła. Inwestorzy zaczęli wycofywać swój kapitał z ryzykownych instrumentów i niektórych obligacji, inwestując w bezpieczniejsze aktywa. Spowodowało to kryzys płynności na międzynarodowym rynku finansowym, co miało wpływ na sytuację finansową części krajów europejskich. Dobrym przykładem jest Grecja, której budżet był oparty w dużej mierze o tanie pożyczki, dlatego w momencie wystąpienia kryzysu kraj ten stanął przed widmem bankructwa. W innych krajach, jak Irlandia czy Hiszpania, kryzys na ich własnych rynkach nieruchomości spowodował potrzebę ratowania instytucji finansowych, co silnie wpłynęło na wystąpienie problemów budżetowych. W następstwie tych wydarzeń Unia Europejska stworzyła kilka instrumentów finansowych, których zadaniem była pomoc zagrożonym krajom. W pomoc zaangażowany był także Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Jednak nie we wszystkich przypadkach pomoc została właściwie wykorzystana. Sytuacja Irlandii znacząco się poprawiła, jednak Grecja wciąż boryka się z problemami budżetowymi. W tym przypadku być może lepszym rozwiązaniem byłoby pozwolenie na bankructwo Grecji oraz powrót do drachmy, aby uniknąć, jak się wydaje, niekończących się strat oraz, w dłuższej perspektywie, zmniejszyć niepewność panującą na rynkach.
Bibliografia
Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Wprowadzenia Euro przez Rzeczpospolitą Polską, Ministerstwo Finansów, Co to jest EFSF i ESM?, www.mf.gov.pl/documents/764034/1417826/23_efsf-esm.pdf [dostęp: 21.06.2016].
Google Scholar
Brunnermeier M.K., Deciphering the Liquidity and Credit Crunch 2007–2008, Journal of Economic Perspectives, 23, 1 – Winter 2009.
Google Scholar
Buszko M., Rynek produktów strukturyzowanych CDO w warunkach światowego kryzysu finansowego, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Ekonomia XLI – Nauki Humanistyczno-Społeczne, Zeszyt 397, Toruń 2010.
Google Scholar
Chudik A., Fratzcher M., Identifying The Global Transmission of the 2007–09 Financial Crisis in a GVAR Model, ECB Working Paper Series No. 1285, 2011.
Google Scholar
Ehrenberg, B., CITY A.M., Grexit from the euro means Greece will also have to leave the EU says Martin Schulz, as Athens claims ball is in creditors’ court, 18.06.2015, http://www.cityam.com/218262/grexit-euro-means-greece-will-also-have-leave-eu-says-martin-schulz-athens-says-ball [dostęp: 13.07.2016].
Google Scholar
European Central Bank, Monthly Bulletin, November 2003.
Google Scholar
Federal Reserve of San Francisco, The Subprime Mortgage Market. National and Twelfth District Developments, Annual Report, 2007.
Google Scholar
Gabrielczak P., Rola kanału handlowego i finansowego w zarażeniu państw rozwiniętych i rozwijających się, Studia i prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 3(41), 2015.
Google Scholar
Golańska-Płuciennik M., Kryzys w Hiszpanii, [w:] Kryzys i perspektywy strefy euro, red. J. Rymarczyk, M. Wróblewski, D. Brzęczek-Nester, Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze. Aktualne Problemy VIII, Wrocław 2014.
Google Scholar
Grabińska B., Pomoc finansowa dla państw strefy euro dotkniętych kryzysem zadłużenia, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 8(932), 2014.
Google Scholar
Grabowski W., Stawasz E., Determinanty rentowności obligacji skarbowych peryferyjnych krajów strefy euro w warunkach stabilności i kryzysu, Bank i Kredyt, 47(2), 2016.
Google Scholar
International Monetary Fund, Spain: Selected Issues, IMF Country Report No. 11/216, 2011.
Google Scholar
Kennedy G., McIndoe-Calder T., The Irish Mortgage Market: Stylised Facts, Negative Equity and Arrears, Central Bank Quarterly Bulletin, Central Bank of Ireland, January 2012.
Google Scholar
Koczor M., Analiza tymczasowych rozwiązań ratunkowych/stabilizacyjnych przyjętych w strefie euro od 2010 roku, [w:] Hereditas Mercaturae, red. P. Czubik, Z. Mach, Instytut Multimedialny, Kraków 2012.
Google Scholar
Lubiński M., Międzynarodowa transmisja koniunktur a zarażenie, [w:] Nowe oblicza cyklu koniunkturalnego, red. R. Barczyk, L. Kąsek, M. Lubiński, K. Marczewski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2016.
Google Scholar
Michalski B., Kryzys irlandzki. Jak i dlaczego celtycki tygrys stracił swoją drapieżność?, [w:] Kryzys i perspektywy strefy euro, red. J. Rymarczyk, M. Wróblewski, D. Brzęczek-Nester, Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze. Aktualne Problemy VIII, Wrocław 2014.
Google Scholar
Mizen P., The Credit Crunch of 2007–2008: A Discussion of the Background, Market Reactions, and Policy Responses, Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 90(5), September/October, 2008.
Google Scholar
Narodowy Bank Polski, Informacja na temat nowych zasad funkcjonowania Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej (EFSF) oraz przyszłego kształtu Europejskiego Mechanizmu Stabilności (ESM), Warszawa, sierpień 2011.
Google Scholar
Strona internetowa Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej, http://www.efsf.europa.eu [dostęp: 16.06.2016].
Google Scholar
Strona internetowa Europejskiego Mechanizmu Stabilności, http://www.esm.europa.eu [dostęp: 16.06.2016].
Google Scholar
Strona internetowa Komisji Europejskiej, http://ec.europa.eu [dostęp: 16.06.2016].
Google Scholar
Traktat o Unii Europejskiej.
Google Scholar
http://ec.europa.eu/economy_finance/eu_borrower/efsm/index_en.htm [dostęp: 16.06.2016].
Google Scholar
http://www.efsf.europa.eu/about/operations/index.htm [dostęp: 16.06.2016].
Google Scholar