Bezpośrednie inwestycje zagraniczne jako stymulanta konwergencji produktywności pomiędzy krajami Grupy Wyszehrackiej a UE-15

Abstrakt

Wyjaśnienie przyczyn i stopnia zróżnicowania zamożności krajów pozostaje wciąż ważnym tematem w ekonomii. Teorie wzrostu gospodarczego skupiają się zasadniczo na identyfikacji długookresowych determinant oraz źródeł zróżnicowania tempa wzrostu gospodarczego, co z kolei wiąże się z pojęciem konwergencji realnej. Biorąc pod uwagę zasilające oddziaływanie kapitału zagranicznego na gospodarkę, w obliczu dynamicznego napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do gospodarek krajów rozwijających się, zasadne wydaje się włączenie tej kategorii makroekonomicznej w modelowaniu procesów konwergencji, w szczególności konwergencji produktywności. Produktywność gospodarki zdeterminowana jest bowiem rozmiarami akumulacji kapitału (krajowego i zagranicznego), stopą oszczędności oraz szeregiem innych uwarunkowań. Autor stawia hipotezę, ze obecność BIZ przyczyniała się do przyspieszenia tempa konwergencji realnej pomiędzy krajami Grupy Wyszehradzkiej a krajami UE-15. W badaniu na poziomie krajowym zdezagregowanym zgodnie z klasyfikacją NACE za lata 2000–2014 wykorzystano dane panelowe określające m.in. produktywność oraz stopień penetracji BIZ w gospodarce (sekcji) w kraju goszczącym. Badanie wskazuje na występowanie warunkowej β-konwergencji o zróżnicowanym tempie w przekroju krajów, sektorów i czasu. Przeprowadzona analiza dostarcza informacji w zakresie zasadności prowadzenia sektorowej polityki sprzyjającej wzrostowi zaangażowania kapitału zagranicznego ukierunkowania na zmniejszenie luki produktywności pomiędzy krajami rozwijającymi się, a rozwiniętymi należącymi do wspólnego ugrupowania, jakim jest Unia Europejska.