Wyzwania edukacji (w Polsce) z perspektywy psychologicznej
DOI:
https://doi.org/10.18778/1689-4286.36.09Keywords:
traditional education, alternative education, challenges of the education system, developmental psychologyAbstract
The aim of this paper is to look at the issues concerning the challenges of the modern education system, including the situation in Poland. It cannot be denied that institutionalized education is imperfect and does not develop human’s full potential. It even turns out that the current education system can be harmful to natural child’s development: it can limit child’s abilities and personal resources. Conditions of present education system are based on wrong assumptions, which contradict the psychological theories including learning processes, practicing creative thinking, intellectual, emotional and social development, and many others. All this contributes to the transfer of knowledge largely useless in everyday life or downplaying the uniqueness of the individual. It prevents learning how to flexibly adapt to the dynamic life conditions. Chances to cope with these serious challenges are various forms of alternative education that take into account the natural human development and psychological functioning.
References
Abrosimova, Kate, 2014, 5 ways virtual reality will change education. [dostęp: 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://www.hypergridbusiness.com/2014/09/5-ways-virtual-reality-will-change-education/
View in Google Scholar
Bielawska-Batorowicz, Eleonora, Dudek, Bohdan (red.), 2012, Teoria zachowania zasobów Stevana E. Hobfolla: polskie doświadczenia, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
View in Google Scholar
Börsch-Haubold, Angelika, 2006, Sleep and learning, “Science in School”, 3, ss. 63-66.
View in Google Scholar
Brzezińska, Anna, Bątkowski, Michał, Kaczmarska, Dagmara, Włodarczyk, Anna, Zamęcka, Natalia, 2011, O roli zabawy w przygotowaniu dziecka do dorosłego życia, [w:] Anna Brzezińska (red.), Rozwój i wychowanie dziecka: rodzina, przedszkole, szkoła, zabawa, nauka, Poznań: UAM, ss. 12-18.
View in Google Scholar
Claxton, Guy, 2008, What’s the point of school? Rediscovering the heart of education, London: Oneworld Publications.
View in Google Scholar
Colman, Andrew, 2009, Słownik psychologii, Warszawa: PWN.
View in Google Scholar
Dorczak, Roman, 2012, Specyfika zarządzania w edukacji – rozwój indywidualny człowieka jako wartość centralna, „Zarządzanie Publiczne”, 3, 19, ss. 39-47.
View in Google Scholar
Evenrud, Elin, 2013, Wolność nauczania – bez zestawu programów i formalnej ewaluacji – na podstawie Norweskiego Uniwersytetu Ludowego, [w:] Grzegorz Mazurkiewicz (red.), Przywództwo i zmiana w edukacji. Ewaluacja jako mechanizm doskonalenia, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, ss.119-128.
View in Google Scholar
Gryniuk-Toruń, Iwona, 2002, Wspomaganie ucznia w rozwoju osobowym jako cel edukacji, „Annales” Sekcja "J", XIV, ss. 1-13.
View in Google Scholar
Gryniuk-Toruń, Iwona, 2008 Edukacja jako wspomaganie ucznia w rozwoj osobowym, „CKPiDN w Mielcu – Zeszyty Nauczycielskie”, 7, ss. 37-44.
View in Google Scholar
Harwas-Napierała, Barbara, Trempała, Janusz (red.), 2009, Psychologia rozwoju człowieka, tom II, Warszawa: PWN.
View in Google Scholar
Jabłoński, Sławomir, 2001, Być bliżej dziecka. Efektywne nauczanie w ujęciu rozwojowym, „Forum Oświatowe”, 2, 25, ss. 43-59.
View in Google Scholar
Jaworska, Elżbieta, 2013, Przyczyny i konsekwencje prokrastynacji akademickiej, „Oeconomica”, 303, 72, ss. 63–72.
View in Google Scholar
Johnson, Dona, 1981, Naturally acquired learned helplessness: The relationship of school failure to achievement behavior, attributions, and self-concept, “Journal of Educational Psychology”, 73, 2, ss. 174-180.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/0022-0663.73.2.174
Kelly, Matthew, 2004, The rhythm of life: living every day with passion and purpose, New York: Fireside.
View in Google Scholar
Klinger, Klara, 2009, 5. maja, Bo autor nie wiedział, co miał na myśli [dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/148480,bo-autor-nie-wiedzial-co-mial-na-mysli.html
View in Google Scholar
Klus-Stańska, Dorota, Nowicka, Marzenna, 2005, Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
View in Google Scholar
Koryś, Izabela, Michalak, Dominika, Chymkowski, Roman, 2014, Stan czytelnictwa w Polsce w 2014 roku, Warszawa: Biblioteka Narodowa.
View in Google Scholar
Lifelong Learning Programme, 2016, 1. marca [Oficjalna strona programu, dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://www.llp.org.pl/
View in Google Scholar
Lynch, Kathleen, 2012, Oświata jako miejsce zmiany: dbanie o równość i przeciwdziałanie niesprawiedliwości, [w:] Grzegorz Mazurkiewicz (red.), Jakość edukacj. Różnorodne perspektywy, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, ss.29-64.
View in Google Scholar
Łuczyński, Jan, 2011, Zarządzanie edukacją wspierającą rozwój indywidualny uczniów, [w:] Janusz Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa: PWN, ss. 379-392.
View in Google Scholar
Maruszewki, Tomasz, 2001, Psychologia poznania, Gdańsk: GWP.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.25763
Maslow, Abraham, 1943, A theory of human motivation, “Psychological Review”, 50, 4, ss. 370-396.
View in Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/h0054346
Mazurek, Maria, 2015, 27. sierpnia, Prof. Vetulani: Kto się najszybciej uczy? Sześciolatek! [dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://www.polskatimes.pl/artykul/6399746,prof-vetulani-kto-sie-najszybciej-uczy-szesciolatek,id,t.html
View in Google Scholar
Moroz, Jacek, 2015, Rzeczywistość – poznanie – edukacja w kontekście radykalnego konstruktywizmu Ernsta von Glaserfelda, „Kultura i Edukacja”, 1, 107, ss. 71-89.
View in Google Scholar
Nakamura, Jeanne, Csikszentmihalyi, Mihaly, 2002, The concept of flow, [w:] C. Snyder, Shane Lopez (red.), Handbook of positive psychology, Oxford: Oxford University Press, ss. 89-105.
View in Google Scholar
Nosal, Czesław, 2000, Różnice indywidualne w stylach uczenia się i myślenia, „Przegląd Psychologiczny”, 43, 4, ss. 469-480.
View in Google Scholar
Obuchowska, Irena, 2003, Kochać i rozumieć, część III, Poznań: Media Rodzina.
View in Google Scholar
ONZ, 1948, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka [dostęp z 01.03.2016r.]
View in Google Scholar
Pozyskano z: http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf
View in Google Scholar
Pearson, 2014, Index - Which countries have the best schools? [dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://thelearningcurve.pearson.com/index/index-ranking/overall-score-highest
View in Google Scholar
Potempa, Agnieszka, 2011, Wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem w Finlandii – ogólny dobrostan dziecka i rodziny, rozwój i nauka, [w:] Józefa Bałachowicz, Zuzanna Zbróg (red.), Edukacja (dla) dziecka – od trzylatka do sześciolatka, Kraków: LIBRON, ss.145-154.
View in Google Scholar
Rożek, Tomasz, 2013, 12. maja, Matura na 65 proc. [dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://tomasz.rozek.salon24.pl/506864,matura-na-65-proc
View in Google Scholar
Ryan, Amy, 2001, Strengthening the Safety Net: How Schools Can Help Youth with Emotional and Behavioral Needs Complete Their High School Education and Prepare for Life after School, Washington, D.C.: Special Education Programs.
View in Google Scholar
Siewiorek, Robert, 2015, Szkoła szczęśliwszych ludzi. Rozmowa z Robertem Kwaśnicą [dostęp z 15.03.2016r.] Pozyskano z: http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,19033240,szkola-szczesliwszych-ludzi-rozmowa-z-robertem-kwasnica.html
View in Google Scholar
Skura, Małgorzata, Lisicki, Michał, 2012, Dziecko wobec jakości edukacji – przedmiot czy podmiot edukacji?, [w:] Grzegorz Mazurkiewicz (red.), Jakość edukacji. Różnorodne perspektywy, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, ss. 215-223.
View in Google Scholar
Strelau, Jan, 2008, Psychologia różnic indywidualnych, Warszawa: SCHOLAR.
View in Google Scholar
Strelau, Jan, Doliński, Dariusz (red.), 2008, Psychologia. Podręcznik akademicki, tom I, Gdańsk: GWP.
View in Google Scholar
Taraszkiewicz, Małgorzata, 2015, Uczniowie zdolni i utalentowani, ale czy w szkole? [dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: https://indywidualni.pl/edustrefa/uczniowie-zdolni-i-utalentowani.
View in Google Scholar
Terman, Lewis, Oden, Melita, 1947, The gifted child grows up. Twenty-five years’ follow-up of a superior group, Stanford, California: Stanford University Press.
View in Google Scholar
The Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD], 2013, What are the social benefits of education?, “Education Indicators in Focus”, 10, ss. 1-4. Pozyskano z http://www.oecd.org/education/skills-beyond-school/EDIF%202013--N%C2%B010%20%28eng%29--v9%20FINAL%20bis.pdf
View in Google Scholar
Trunk, Penelope, 2013, The school-to-prison pipeline is expanding [dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://education.penelopetrunk.com/2013/06/17/the-school-to-prison-pipeline-is-expanding/
View in Google Scholar
Tuwim, Julian, 1923, Wierszy tom czwarty, Warszawa.
View in Google Scholar
Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty, Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329.
View in Google Scholar
Uszyńska-Jarmoc, Janina, 2008, Komu sprzyja szkoła? Różnice w rozwoju kompetencji poznawczych i społecznych dzieci w młodszym wieku szkolnym, „Psychologia rozwojowa”, 13, 2, ss. 85-100.
View in Google Scholar
Vadeboncoeur, Jennifer, 1997, Child Development and the Purpose of Education: A Historical Context for Constructivism in Teacher Education, [w:] Virginia Richardson (red.), Constructivist Teacher Education: Building a World of New Understandings, London: Falmer Press, ss. 15-37.
View in Google Scholar
Warzywoda-Kruszyńska, Wielisława, 2015, Inwestowanie w dzieci. Przegląd stanowisk, [w:] Katarzyna Górniak, Tatiana Kanasz, Barbara Pasamonik, Joanna Zalewska (red.), Socjologia czasu, kultury i ubóstwa, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, ss. 256-270.
View in Google Scholar
Williams, Austin, b.d., The origins of China’s copycat culture [dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://www.global-briefing.org/2014/01/the-origins-of-chinas-copycat-culture/
View in Google Scholar
Woźniak, Olga, 2014, A gdyby tak uwolnić dzieci od szkoły – wszystko o nauczaniu domowym i szkołach demokratycznych [dostęp z 15.03.2016r.] Pozyskano z: http://wyborcza.pl/1,75400,15596083,A_gdyby_tak_uwolnic_dzieci_od_szkoly___wszystko_o.html
View in Google Scholar
Yougblut, Christine, 1998, Educational Uses of Virtual Reality Technology, Institute for Defense Analyses.
View in Google Scholar
Younge, Gary, 2001, Space rage [dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://www.theguardian.com/education/2001/jan/09/schools.theguardian
View in Google Scholar
Zhao, Yong, 2014a, 23. października, Fooling the Emperor: How Is Creativity Misapplied in China [dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://www.chinausfocus.com/culture-history/fooling-the-emperor-how-is-creativity-misapplied-in-china/
View in Google Scholar
Zhao, Yong, 2014b, 10. grudnia, Common Core, don't copy China's test-prep culture [dostęp z 01.03.2016r.] Pozyskano z: http://edition.cnn.com/2014/11/17/opinion/zhao-common-core-testing/
View in Google Scholar
Zimbardo, Philip, McCann, Vivian, Johnson, Robert, 2010a, Psychologia. Kluczowe koncepcje, tom 2, Warszawa: PWN.
View in Google Scholar
Zimbardo, Philip, McCann, Vivian, Johnson, Robert, 2010b, Psychologia. Kluczowe koncepcje, tom 3, Warszawa: PWN.
View in Google Scholar
La Educación Prohibida. Doin, Germán, 2012. 145 min.
View in Google Scholar
Jak usprawnić mózg nastolatka? Vetulani, Jerzy [dostęp z 01.03.2016r.; Nagranie wykładu profesora Jerzego Vetulaniego z dnia 9. lutego 2016] Pozyskano z: https://www.youtube.com/watch?v=CkklRTu0IBU
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
