Zastosowanie analizy przepływu substancji do oceny zanieczyszczenia wód metalami ciężkimi w Polsce

Damian Panasiuk

doi:10.18778/1429-3730.53.08

Autor

Damian Panasiuk Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Biologii i Nauk o Środowisku

DOI:

https://doi.org/10.18778/1429-3730.53.08

Słowa kluczowe:

analiza przepływu substancji, metale ciężkie, powietrze, woda, Polska

Abstrakt

Analiza przepływu substancji jest przydatna w prowadzeniu polityki ekologicznej. Zastosowanie tej metody pozwoliło zidentyfikować główne źródła emisji rtęci i ołowiu do środowiska. Umożliwia to wskazanie najskuteczniejszych i najefektywniejszych kosztowo metod redukcji emisji. Metale ciężkie to jedne z najgroźniejszych dla człowieka i środowiska naturalnego zanieczyszczeń. Największa emisja rtęci do środowiska pochodzi z produkcji energii elektrycznej i ciepła z węgla kamiennego i brunatnego. Znaczący ładunek rtęci podlega odzyskowi lub trafia na składowiska odpadów niebezpiecznych w wyniku użytkowania produktów zawierających rtęć i z praktyki dentystycznej. Wskazany byłby zakaz stosowania wypełnień amalgamatowych w celu zmniejszenia presji na środowisko wodne zamiast dodatkowych obciążeń dla sektora energetycznego. Największa emisja ołowiu do powietrza i wody pochodzi z przemysłu metali żelaznych i nieżelaznych. Produkcja energii elektrycznej i ciepła nie jest tak ważnym źródłem emisji ołowiu, jak w wypadku emisji rtęci.

Bibliografia

BIO, Study on the Potential for Reducing Mercury Pollution from Dental Amalgam and Batteries, Raport końcowy przygotowany dla Komisji Europejskiej – DG ENV, BIO Intelligence Service, Paris 2012.
Google Scholar

EC, EU Energy in Figures. Statistical Pocketbook 2018, European Commission, Luxembourg 2018.
Google Scholar

EEA, European Pollutant Release and Transfer Register, European Environmental Agency, https://prtr.eea.europa.eu/#/home dostęp: 31.12.2018
Google Scholar

GIOŚ, Raport o funkcjonowaniu gospodarki bateriami i akumulatorami oraz zużytymi bateriami i zużytymi akumulatorami za rok 2016, Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Warszawa 2017.
Google Scholar

GIOŚ, Raport o funkcjonowaniu systemu gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym w 2016 roku, Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Warszawa 2017.
Google Scholar

GUS, Ochrona środowiska 2018, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2018.
Google Scholar

IETU, COHIBA Work Package 4. Summary Report Poland, Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Katowice 2011.
Google Scholar

KOBiZE, Krajowy bilans emisji SO2, NOX, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata... w układzie klasyfikacji SNAP. Raport syntetyczny, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Warszawa 2015, 2016, 2017, 2018.
Google Scholar

KOBiZE, Poland’s Informative Inventory Report 2018, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Warszawa 2018.
Google Scholar

Maxson P., Mercury Flows and Safe Storage of Surplus Mercury, Report by Concorde East/West Sprl for DG Environment of the European Commission, Brussels 2006.
Google Scholar

Panasiuk D., Analiza przepływu substancji (SFA) jako narzędzie do identyfikacji głównych problemów zanieczyszczenia rtęcią w Polsce, [w:] Rtęć w środowisku – identyfikacja zagrożeń dla zdrowia człowieka, red. L. Falkowska, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2016, s. 129–133.
Google Scholar

Panasiuk D., Założenia scenariuszy emisji rtęci do powietrza do roku 2020, [w:] Rtęć w środowisku – identyfikacja zagrożeń dla zdrowia człowieka, red. L. Falkowska, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2013, s. 11–17.
Google Scholar

Panasiuk D., Głodek A., Substance Flow Analysis for Mercury Emission in Poland, „E3S Web of Conferences” 2013, No. 1, s. 38001.
Google Scholar

Panasiuk D., Kędzierska N., Antonowicz J.M., Substance Flow Analysis for Lead in Poland for Year 2016, [w:] V-th International Extramural Scientifi c-practical Conference “Current Issues of Biological Science”: Book of Articles, red. Davitashvili M. i in. [w druku].
Google Scholar

Panasiuk D., Pacyna J.M., Głodek A., Pacyna E.G., Sebesta L., Rutkowski T., Określenie poziomu kosztów i korzyści wdrożenia strategii redukcji emisji rtęci, Raport dla GIOŚ, etap II, NILU Polska Sp. z o.o., Katowice 2010.
Google Scholar

Panasiuk D., Pacyna J.M., Głodek A., Pacyna E.G., Sebesta L., Rutkowski T., Szacowanie kosztów zanieczyszczenia rtęcią dla scenariusza status-quo, Raport dla GIOŚ, etap I, NILU Polska Sp. z o.o., Katowice 2009.
Google Scholar

Sundseth K., Pacyna J.M., Pacyna E.G., Panasiuk D., Substance Flow Analysis of Mercury Affecting Water Quality in the European Union, „Water Air and Soil Pollution” 2012, Vol. 223, s. 429–442.
Google Scholar