Wpływ zmian kursu walutowego na sferę realną polskiej gospodarki w latach 2010–2019
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.354.05Słowa kluczowe:
kurs walutowy, realny PKB, euroAbstrakt
Celem artykułu jest ocena wpływu zmian kursu walutowego EUR/PLN na sferę realną polskiej gospodarki w latach 2010–2019. Okres ten charakteryzował się względnie stabilną sytuacją makroekonomiczną pomiędzy dwoma światowymi kryzysami ekonomicznymi. Polską gospodarkę można w tym czasie ocenić ponadto jako relatywnie silnie powiązaną handlowo, pieniężnie i koniunkturalnie ze strefą euro, co potwierdza przegląd literatury przedmiotu. W pierwszej części artykułu opisano zjawiska, które warunkują działanie kursu walutowego jako mechanizmu stabilizacji koniunktury w Polsce oraz przedstawiono wybrane wyniki badań w tym zakresie. Kolejną część pracy poświęcono na opis metodyki badania własnego. Następnie przedstawiono uzyskane rezultaty oraz zakończenie i wnioski. W badaniu wykorzystano model ekonometryczny VAR, za pomocą którego nie zaobserwowano statystycznie istotnej zależności pomiędzy zmianami kursu EUR/PLN a zmianami realnego PKB.
Pobrania
Bibliografia
Barczyk R., Lubiński M. (2009), Dylematy stabilizowania koniunktury, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar
Biegun K. (2017), Ocena stabilizacyjnej roli zmian kursu walutowego w Polsce w kontekście potencjalnego członkostwa w strefie euro, „Studia i Prace WNEIZ US”, nr 47/1, s. 81–93, https://doi.org/10.18276/sip.2017.47/1-07
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/sip.2017.47/1-07
Brózda-Wilamek D. A. (2013), Wpływ zmian stopy procentowej EBC na inflację i aktywność gospodarczą strefy euro – weryfikacja za pomocą modelu autoregresji wektorowej (VAR), [w:] P. Urbanek (red.), Ekonomia i zarządzanie w teorii i praktyce. Determinanty konkurencyjności, regionów, gospodarek, t. 6, s. 211–229, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-961-2.16
Brózda-Wilamek D. A. (2017), Wpływ polityki pieniężnej Europejskiego Banku Centralnego na gospodarki państw strefy euro w latach 1999–2016, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, nr 6(332), s. 175–188, http://dx.doi.org/10.18778/0208-6018.332.12
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.332.12
Bukowski S. I., Bukowska J. E. (2017), Zmiany podaży pieniądza, stóp procentowych i kursu walutowego a wzrost gospodarczy w obszarze euro, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, nr 6(332), s. 159–173, http://dx.doi.org/10.18778/0208-6018.332.11
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6018.332.11
Campa J. M., Goldberg L. S. (2002), Exchange Rate Pass-Through into Import Prices: A Macro or Micro Phenomenon?, „NBER Working Paper”, nr 8934, s. 1–34.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3386/w8934
Charemza W., Deadman D. (1997), Nowa ekonometria, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Google Scholar
Cholewiński R. (2008), Wpływ zmian kursu walutowego na dynamikę procesów inflacyjnych, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
Google Scholar
Cuaresma C. J., Wójcik C. (2006), Measuring monetary independence: evidence from a group of new EU member countries, „Journal of Comparative Economics”, t. 34(1), s. 24−43, https://doi.org/10.1016/j.jce.2005.12.003
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.jce.2005.12.003
European Central Bank – Statistical Data Warehouse – Quick View (2021), Parameters and Transformations, https://sdw.ecb.europa.eu/quickview.do?SERIES_KEY=120.EXR.Q.PLN.EUR.SP00.A [dostęp: 2.04.2021].
Google Scholar
Frankel J., Schmukler S., Serven L. (2004), Global transmission of interest rates: monetary independence and currency regime, „Journal of International Money and Finance”, t. 23(5), s. 701−733.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.jimonfin.2004.03.006
Gajewski R., Pilichowska K. (2016), Wpływ kursów walut i ich systemów na sytuację firm transportowych eksportujących swoje usługi na rynek europejski, [w:] B. Glinkowska (red.), Internacjonalizacja przedsiębiorstw. Uwarunkowania – procesy – wyniki badań, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 201–213.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8088-492-2.16
Gędek S. (2015), Analiza współzależności pomiędzy poziomem stóp procentowych a poziomem inflacji i kursami walutowymi złotego, „Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych”, nr 16(3), s. 60–69.
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (2021), Obroty towarowe handlu zagranicznego ogółem i według krajów w styczniu 2021 roku, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/handel/obroty-towarowe-handlu-zagranicznego-ogolem-i-wedlug-krajow-w-styczniu-2021-roku,1,102.html [dostęp: 19.03.2021].
Google Scholar
Goczek Ł., Mycielska D. (2012), Realizacja celu inflacyjnego czy obawa przed płynnością? Uwarunkowania kursowe w Polsce w przededniu przyjęcia euro, [w:] J. Górski, K. Opolski (red.), Where is the Eurozone heading?, Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, s. 207–212.
Google Scholar
Goczek Ł., Mycielska D. (2014), Gotowi na euro? Badanie empiryczne faktycznej swobody polskiej polityki pieniężnej, „Bank i Kredyt”, nr 45(3), s. 267–290.
Google Scholar
Gomez V., Maravall A. (2001), Seasonal Adjustment and Signal Extraction in Economic Time Series, [w:] D. Pena, G. C. Tiao, R. S. Tsay (red.), A course in Time Series Analysis, John Wiley and Sons, New York, s. 202–248.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/9781118032978.ch8
Granger C. W.J. (1969), Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods, „Econometrica”, t. 37, nr 3, s. 424‒438.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/1912791
Gryczka M. (2018), Wpływ zmian kursu walutowego na wartość eksportu towarowego wybranych krajów, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, t. XIX, z. 2, cz. 2, s. 51–66.
Google Scholar
Hamulczuk M., Gędek S., Klimkowski C., Stańsko S. (2012), Prognozowanie cen surowców rolnych na podstawie zależności przyczynowych, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
Google Scholar
Jajuga K. (2017), Odpowiedź na Pytanie nr 18: Czy nasz kraj powinien wejść do strefy Euro? Jakie korzyści i jakie zagrożenia są z tym związane?, [w:] J. Wilkin (red.), Raport środowiska naukowego PAN dotyczący integracji europejskiej i miejsca Polski w tym procesie, Raport przedstawiony na 135. Sesji Zgromadzenia Ogólnego PAN w dniu 7 grudnia 2017 roku, http://www.irwirpan.waw.pl/dir_upload/site/files/raport-Polska-UE-2017.pdf [dostęp: 18.03.2021].
Google Scholar
Kołodko G. (2020), Od ekonomicznej teorii do politycznej praktyki, Wydawnictwo Poltext, Warszawa.
Google Scholar
Kotliński K. (2014), Kurs walutowy jako mechanizm dostosowawczy w latach 2008–2011 na przykładzie wybranych krajów, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku”, t. 29, s. 245–260.
Google Scholar
Kotliński K., Warżała R. (2013), Synchronizacja cykli koniunkturalnych jako kryterium członkostwa w strefie euro, „Ekonomia”, nr 34, s. 49–64.
Google Scholar
Kufel T. (2013), Ekonometria. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem programu GRETL, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Machowska-Okrój S. (2017), Empiryczna analiza zależności między otwartością gospodarki a wzrostem gospodarczym na przykładzie Polski, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 489, s. 222–230, https://doi.org/10.15611/pn.2017.489.20
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2017.489.20
Malczyk K. (2011), Analiza wpływu zmian kursu walutowego na inflację w Polsce za pomocą modelu VECM, „Folia Oeconomica Cracoviensia”, t. LII, s. 19–47.
Google Scholar
McCarthy J. (1999), Pass-through of exchange rates and import prices to domestic inflation in some industrialised economies, Federal Reserve Bank of New York, Staff Report, New York, nr 111, s. 1–53, https://www.econstor.eu/bitstream/10419/60561/1/320220435.pdf [dostęp: 18.03.2021].
Google Scholar
McKinnon R. I. (1963), Optimum Currency Area, „The American Economic Review”, t. 53, nr 4, s. 717–725.
Google Scholar
Michalczyk W. (2013), Uwarunkowania kursu złotego względem euro w perspektywie przystąpienia do mechanizmu ERM2, „Finanse: Czasopismo Komitetu Nauk o Finansach PAN”, nr 1(6), s. 65–86.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2014.369.1.29
Misztal P. (2009), Zmiany kursu walutowego a dynamika cen w Polsce, „Ekonomista”, nr 4, s. 455–477.
Google Scholar
Misztal P. (2010), Zmiany kursu walutowego a dynamika wzrostu gospodarczego w Polsce w okresie 1997–2009, „Zeszyty Naukowe Kolegium Gospodarki Światowej”, nr 28, s. 167–186.
Google Scholar
Narodowy Bank Polski (2021), Wywiad z Prezesem NBP prof. Adamem Glapińskim dla Obserwatora Finansowego, https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/koronawirus/glapinski-OF.html [dostęp: 15.03.2021].
Google Scholar
OECD (2021), Trade in goods and services, https://data.oecd.org/trade/trade-in-goods-and-services.htm [dostęp: 19.03.2021].
Google Scholar
Osińska M., Stempińska J. (2007), Modele wektorowej autoregresji, [w:] M. Osińska (red.), Ekonometria współczesna, Dom Organizatora, Toruń, s. 367–408.
Google Scholar
Polański Z. (2014), Polityka pieniężna i rynki finansowe, [w:] P. Albiński (red.), Kryzys a polityka stabilizacyjna w Unii Europejskiej, Oficyna Wydawnicza SGH – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa, s. 62–93.
Google Scholar
Pronobis M. (2017), Płynny kurs walutowy jako automatyczny stabilizator koniunktury na przykładzie polskiej gospodarki, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 489, s. 300–312, https://doi.org/10.15611/pn.2017.489.27
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2017.489.27
Raport na temat pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej (2009), Narodowy Bank Polski, Warszawa.
Google Scholar
Raport roczny 2019 (2020), Narodowy Bank Polski, Warszawa.
Google Scholar
Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2019 r. (2020), Narodowy Bank Polski, Warszawa.
Google Scholar
Sokołowski A. (2004), O niewłaściwym stosowaniu metod statystycznych, StatSoft Polska, https://media.statsoft.pl/_old_dnn/downloads/naukowe1.pdf [dostęp: 15.07.2021].
Google Scholar
Strojny J. (2018), Wzrost pobudzany eksportem czy eksport stymulowany wzrostem sektora rolnego, „Zeszyty Naukowe SGGW, Problemy Rolnictwa Światowego”, t. 18(XXXIII), z. 1, s. 248–262, https://doi.org/10.22630/PRS.2017.17.1.23
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.22630/PRS.2018.18.1.23
Tchorek G. (2012), Teoretyczne podstawy integracji walutowej, [w:] P. Kowalewski, G. Tchorek, J. Górski (red.), Mechanizmy funkcjonowania strefy euro, Narodowy Bank Polski, Warszawa, s. 31–54.
Google Scholar
Warzecha K., Wójcik A. (2014), Zastosowanie modeli wektorowo-autoregresyjnych do prognozowania wybranych rachunków narodowych, „Studia Ekonomiczne”, nr 203, s. 181–192.
Google Scholar
Warżała R. (2018), Zbieżność cykli koniunkturalnych krajów Europy Środkowej i Wschodniej z cyklem dwunastu krajów Unii Europejskiej, „Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego”, nr 100, s. 143–169.
Google Scholar
Wdowiński P. (2009), Kurs walutowy i handel zagraniczny jako czynniki wzrostu gospodarczego: ekonometryczna analiza mechanizmów dostosowawczych w polskiej gospodarce, „Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego”, nr 4/2, s. 197–224.
Google Scholar
Wójcik A. (2014), Modele wektorowo-autoregresyjne jako odpowiedź na krytykę strukturalnych wielorównaniowych modeli ekonometrycznych, „Studia Ekonomiczne”, nr 193, s. 112–128.
Google Scholar