Stan i proporcje ludności starszej w gospodarstwach zbiorowych w Polsce jako wyznacznik urbanizacji – 1988-2011
Słowa kluczowe:
ludność starsza, obiekty zbiorowego zakwaterowania, Polska, starzenie się społeczeństw, urbanizacjaAbstrakt
Starzenie się społeczeństw, stanowiące jedną z współczesnych cech procesu urbanizacji, uznawane jest za świadectwo postępu i wysokiego stopnia zaawansowania tego procesu. Jest zarazem cywilizacyjną kwestią przysparzającą wielu problemów społeczno-gospodarczych. Istotnym celem działań państwa dotyczących tej kwestii pozostaje – oprócz dążenia do społeczno-ekonomicznego uaktywniania ludności starszej wiekiem (active ageing) – czynienie mieszkania i usług towarzyszących podstawowym obszarem opieki społecznej nad osobami starszymi (ageing in place). Problemem osób starszych, zwłaszcza w miastach, bez względu na sytuację materialną, jest na ogół niechęć do zamieszkiwania w gospodarstwach zbiorowych, także w Polsce. Potwierdza to konieczność rozwoju przystosowanych dla osób starszych mieszkań i usług z zakresu infrastruktury osadniczej, pozwalających na samodzielne zamieszkiwanie. Tego typu mieszkania i usługi zaczynają dopiero powstawać w Polsce. Zamieszkiwanie w niechcianych przez starszą ludność gospodarstwach zbiorowych traktować zatem należy – mimo różnego ich typu i charakteru – jako jeden z wyznaczników ułomności współczesnej urbanizacji. W związku z tym, celem referatu jest analiza i ocena stanu oraz zmian liczby i proporcji ludności starszej znajdującej się w gospodarstwach zbiorowych w Polsce w okresie 1988-2011. Podstawą metodą badań jest analiza publikowanych danych Narodowych Spisów Powszechnych z lat 1988, 2002 i 2011, dotyczących ludności w wieku 60 i więcej lat.
Pobrania
Bibliografia
Abramowska-Kmon A., (2011), O nowych miarach zaawansowania procesu starzenia się ludności, „Studia Demograficzne” 1, s. 159.
Google Scholar
Active ageing, (2012), “Special Eurobarometer” nr 378, European Commission, Brussels, p. 106–115
Google Scholar
Ageing in the twenty-first century. A celebration and a challenge, (2012), UNFPA and Help Age International, New York, London.
Google Scholar
Aging, Housing and Urban Development, (2003), OECD, Paris.
Google Scholar
Andrzejewski A., (1974), Polityka mieszkaniowa a warunki mieszkaniowe ludzi starszych, [w:] Problemy ludzi starych w Polsce. PWE, Warszawa.
Google Scholar
Andrzejewski A., (1977), Sytuacja mieszkaniowa w Polsce w latach 1914-1974, PWE, Warszawa.
Google Scholar
Andrzejewski A., (1979), Związki infrastruktury społecznej z rozwojem i rozmieszczeniem mieszkalnictwa oraz infrastruktury osadniczej. [w:] Kształtowanie infrastruktury społecznej w Polsce w latach 1971-1980 oraz uwarunkowania i przesłanki jej rozwoju w latach 1981-1985., KPP i PS PAN, INP UG, Gdańsk.
Google Scholar
Bartoszek A., Niezabitowska E., Kucharczyk-Brus B., Niezabitowski M., (2011), Warunki zamieszkiwani Polskich seniorów w świetle badań socjologów i architektów w projekcie Polsenior, „Polityka Społeczna”, Numer Specjalny, s. 43.
Google Scholar
Cesarski M., (2013a), Kryzys istoty kapitalizmu, „PRZYSZŁOŚĆ: Świat - Europa - Polska” nr 2(28) Biuletyn Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus" przy prezydium PAN, Warszawa, s. 22–33.
Google Scholar
Cesarski M., (1999), Lokalna infrastruktura osadnicza i jej makroprzestrzenne odniesienia w Polsce, [w:] A. Stasiak (red.), Wpływ zróżnicowań regionalnych na możliwości przekształceń wsi polskiej, KPZK PAN, „Biuletyn” z. 188, PWN, Warszawa, s. 157–161.
Google Scholar
Cesarski M., (2012), Od funkcjonalnego mieszkania ku zrównoważonej przestrzeni zamieszkiwania – rola infrastruktury osadniczej, „Studia i Prace KES”, nr 2 (10), s. 125-149.
Google Scholar
Cesarski M., (2013), Polityka mieszkaniowa w Polsce w pracach naukowych 1918-2010. Dokonania i wpływ polskiej szkoły badań, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Google Scholar
Cesarski M., (2003), Reprodukcja mieszkaniowego majątku trwałego w procesach społeczno-gospodarczych, Polska i kraje OECD – 1960-2000, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Google Scholar
Cesarski M., (2005), Starzenie się społeczeństw a mieszkalnictwo i rozwój miast, „Problemy Rozwoju Miast”, nr 1-2, s. 36–47.
Google Scholar
Cesarski M., (2012a), Sytuacja mieszkaniowa w Polsce – pierwsze wyniki NSP 2011 na tle lat 1988 i 2002, „Człowiek i Środowisko”, nr 4, s. 83–99.
Google Scholar
Gospodarstwa domowe i rodziny, (2003), Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002, GUS, Warszawa.
Google Scholar
Johnson G., 2012, Housing First ”Down Under”: Revolution, Realignment or Rhetoric? “European Journal of Homelessness”, Volume 6, No. 2, December, p. 183-191.
Google Scholar
van de Kaa D., (1987), Europe’s second demographic transition, „Population Bulletin”, vol. 42, nr 1, p. 1-59.
Google Scholar
Kociszewski J., (2011), Paradygmaty rozwoju współczesnej gospodarki światowej na przykładzie krajów biednych [w:] Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, „Modernizacja dla spójności społeczno-ekonomicznej” z. 18, KTE i SM, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, s. 57-86.
Google Scholar
Kozińska D., (1973), Problemy mieszkaniowe osób w starszym wieku, IGM, Warszawa.
Google Scholar
Kozińska D., (1989), Warunki mieszkaniowe starszego pokolenia. [w:] Mieszkalnictwo – szanse i zagrożenia rozwoju. Profesorowi Adamowi Andrzejewskiemu autorzy, PWE, Warszawa.
Google Scholar
Long-term care for older people, (2005), OECD, Paris.
Google Scholar
Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. (2013), Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, GUS, Warszawa.
Google Scholar
Mieszkania ludzi starszych w Polsce. Sytuacja i perspektywy zmian, (2001), H. Zaniewska (red), IGM, Warszawa.
Google Scholar
Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, (2011), „Modernizacja dla spójności społeczno-ekonomicznej” z. 18, KTE i SM, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, s. 57-86.
Google Scholar
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 listopada 2012 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o pomocy społecznej, DzU 2013, poz. 182, t.1.
Google Scholar
Ogonowska I., (1997), Mieszkania z opieką dla osób starszych. Zarys problemu w wybranych krajach Unii Europejskiej. Warszawa, IGM.
Google Scholar
Okólski M., (1990), Mechanizm przejścia demograficznego, [w:] M. Okólski (red.), Teoria przejścia demograficznego, PWE, Warszawa.
Google Scholar
Okólski M., Kaczmarczyk P., (2013), Przyszłość demograficzna Polski, „Opinie i Rekomendacje OBMF” nr 1, s. 1–3.
Google Scholar
Przymeński A., Oliwa-Ciesielska M., (2014), Publiczna pomoc mieszkaniowa a demarginalizacja społeczna ludności ubogiej, Wydawnictwo UE w Poznaniu, Poznań.
Google Scholar
Raport z Wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań, (2003), Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002, GUS, Warszawa.
Google Scholar
Rocznik Demograficzny (2012), GUS Warszawa.
Google Scholar
Rosset E., (1974), Starzenie się społeczeństw – problem demograficzny XX wieku [w:] Problemy ludzi starych w Polsce, PWE, Warszawa.
Google Scholar
Skibniewska H., (1997), Głos w dyskusji (w:) Społeczne, ekonomiczne, techniczne i architektoniczne aspekty mieszkania XXI wieku, Seminarium naukowe, Warszawa 28 lutego 1997 IGM, Warszawa (na prawach rękopisu).
Google Scholar
Skibniewska H., (1974), Rodzina a mieszkanie. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Skibniewska H., (1994), Modele mieszkalnictwa dla osób starszych i niepełnosprawnych. [w:] Środowisko zamieszkania a niepełnosprawni. IFiS PAN, Warszawa.
Google Scholar
Socio-Economic Status and Living Arrangements of Older Persons in Lithuania, (2003), United Nations, New York and Geneva.
Google Scholar
Supińska J., (2013), Debaty o polityce społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Google Scholar
Szweda-Lewandowska Z., (2009), Popyt na miejsca w domach pomocy społecznej wśród seniorów w Polsce w perspektywie 2035 roku, Acta Universitatis Lodziensis, „Folia Oeconomica” , nr 213, s. 255.
Google Scholar
Tsemberis S., (2010), Housing First: Ending homelessness, promoting recovery and reducing cost, [w:] How to housethe homeless, Ed. by E, I. and B. O’Flaherty, Russell Sage Foundation, New York.
Google Scholar
World Population Ageing( 2013), United Nation 13, New York, p. 3–15.
Google Scholar
Zaniewska H., (2005), Mieszkania ludzi starszych, [w:] L.Frąckiewicz (red.), Przeszłość i przyszłość polskiej polityki mieszkaniowej, IPISS, Warszawa.
Google Scholar
Zaniewska H., Thiel M., (2004), Mieszkanie jutra ludzi starszych – nadzieja czy zagrożenie?, [w:] J. T. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Nasze starzejące się społeczeństwo. Nadzieje i zagrożenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Zrałek M., (2012), Kreowanie dobrych warunków mieszkaniowych i przyjaznego środowiska zamieszkania ludzi starszych, [w:] M. Zrałek (red.), Przestrzenie starości, Oficyna Wydawnicza „Humanitas”, Sosnowiec.
Google Scholar
Zubrzycka-Czarnecka A., (2012), Polityka miejska wobec starzenia się populacji miast — na przykładzie Polski, Francji i Kanady, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” nr 7, s. 119–128.
Google Scholar
