Ekonomiczne i ekologiczne efekty zewnętrzne w planowaniu przestrzennym
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.336.09Słowa kluczowe:
ekonomiczne efekty zewnętrzne, oszczędności zewnętrzne, przestrzenne i ekologiczne straty i korzyści, funkcje planowania przestrzennego, efekt spilloverAbstrakt
Gospodarowanie przestrzenią jest zadaniem trudnym, zwłaszcza w kontekście ograniczoności dostępnych zasobów. Ponadto w związku z wytwarzaniem dóbr publicznych i prywatnych generowane są w przestrzeni miasta efekty zewnętrzne. Mając na względzie złożoność tego problemu, w artykule podjęto dyskusję teoretyczną na temat problematyki efektów zewnętrznych (spillover) w planowaniu zabudowy przestrzeni, zwłaszcza tych przeznaczanych pod zabudowę mieszkaniową. Rozważania skupiono na ekonomicznych, ale także przyrodniczych oraz technologicznych efektach zewnętrznych towarzyszących gospodarce przestrzennej.
Pobrania
Bibliografia
Baumol W.J., Oates W.E. (1975), Oates, The Theory of Environmental Policy (Externlities, Public Outlays and the Quality of Life), Prentice‑Hall, Englewood Clifs.
Google Scholar
Blaug M. (1994), Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Boulding K.E. (1966), Spaceship Environmental Quality in a Growing Economy, Hopkins Press, Baltimore.
Google Scholar
Buchanan J.M., Stubblebine W.C. (1962), Externality, „Economica”, t. XXIX(116), s. 371–384.
Google Scholar
Capello R. (2009), Spatial Spillovers and Regional Growth: A Cognitive Approach, „European Planning Studies”, t. 17, nr 5, s. 639–658.
Google Scholar
Churski P. (2004), Rozwój regionalny w warunkach transformacji gospodarczej i integracji europejskiej, [w:] S. Ciok, D. Ilnicki (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno‑przestrzennych. Regionalny wymiar integracji europejskiej, t. VIII/1, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
Google Scholar
Coase R. (1960), The Problem of Social Cost, „Journal of Law and Economics”, t. 3, s. 1–44.
Google Scholar
Coase R. (1993), Law and Economics at Chicago, „Journal of Law and Economics”, t. 36, nr 1, part 2, s. 239–254.
Google Scholar
Cooter R., Ulen T. (2016), Law and Economics, 6th edition, Barkley Law Books, Book 2, Boston.
Google Scholar
Dasgupta P.S., Heal G.M. (1979), Economics Theory and Exhaustible Resources, Cambridge University Press, London.
Google Scholar
Fiedor B. (1990), Przyczynek do ekonomicznej teorii zanieczyszczenia i ochrony środowiska, PAN, Wrocław.
Google Scholar
Gehl J. (2014), Miasta dla ludzi, przeł. S. Nogalski, Wydawnictwo RAM, Kraków.
Google Scholar
Gruber J. (2010), Public Finance and Public Policy, Worth Publishers, New York.
Google Scholar
Haab T.C., McConnell K.E. (2003), Valuing Environmental and Natural Resources, Edward Elgar, Cheltenham–Northampton.
Google Scholar
Holod D., Reed R.R. (2004), Regional Spillovers, Economic Growth and the Effects of Economic Integration, „Economics Letters”, t. 85, issue 1, s. 35–42.
Google Scholar
Hołuj A. (2017), Wpływ dojazdów do miasta rdzeniowego na emisję CO2 w miejskich obszarach funkcjonalnych, „Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN”, t. 174,s. 362–371.
Google Scholar
Hołuj A., Lityński P. (2015), Conditions and Improvements Impacting Urban Sprawl in Poland, „Studia Regionalia”, t. 43/44, s. 83–91.
Google Scholar
Irwin E., Bockstael N. (2004), Land use externalities, open space preservation and urban sprawl, „Regional Science and Urban Economics”, t. 34, s. 705–725.
Google Scholar
Jewtuchowicz A. (1987), Efekty zewnętrzne w procesach uprzemysłowienia i urbanizacji, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Google Scholar
Kamerschen D.R., McKenzie R.B., Nardinell C. (1992), Ekonomia, wyd. 2, Fundacja Gospodarcza NSZZ „Solidarność”, Gdańsk.
Google Scholar
Kapp K.W. (1960), Społeczne koszty funkcjonowania przedsiębiorstw prywatnych, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Karlsson C., Manducchi A. (2001), Knowledge Sipplovers in a Spatial Context – A Critical Review, [w:] M.M. Fischer, J. Fröhlich, Knowledge, Colpexity and Innovation Systems, Springer Verlag, Berlin.
Google Scholar
Laffont J.J. (2008), The New Palgrave Dictionary of Economics, Macmillan Publishers Ltd., London.
Google Scholar
Lityński P. (2014), Ekonomiczne konsekwencje przestrzennej decentralizacji i centralizacji miasta w świetle literatury zagranicznej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”,nr 12(936), s. 45–61.
Google Scholar
Lityński P. (2015), Wycena ekonomicznej wartości udogodnień przestrzennych. Przykład Krakowa i okolic, „Ekonomia i Środowisko”, nr 3(54), s. 94–111.
Google Scholar
Lityński P., Hołuj A. (2017), Urban Sprawl Costs: the Valuation of Households’ Losses in Poland, „Journal of Settlements and Spatial Planning”, t. 8, nr 1, s. 11–35.
Google Scholar
Markowski T. (1999), Zarządzanie rozwojem miast, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Markowski T. (2010), Planowanie przestrzenne i instrumenty jego realizacji w świetle teorii ułomnych rynków, [w:] P. Lorens, J. Martyniuk‑Pęczek (red.), Zarządzanie rozwojem przestrzennym miast, Wydawnictwo Urbanistyka, Gdańsk.
Google Scholar
Marshall A. (1890), Principles of Economics, MacMillan, London (wydanie polskie: Marshall A. (1925), Zasady ekonomiki, t. 1, M. Arct, Warszawa).
Google Scholar
Nijkamp P., Verhoef E.T. (2003), Externalities in the Urban Economy, Tinbergen Institute Discussion Paper, Amsterdam.
Google Scholar
Pigou A.C. (1952), Economics of Welfare, Macmillan Company, London.
Google Scholar
Poskrobko B. (1998), Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa.
Google Scholar
Rosik P. (2007), Przestrzenne efekty zewnętrzne inwestycji infrastrukturalnych. Przypadek Galicji, „Gospodarka Narodowa”, nr 1–2, s. 83–97.
Google Scholar
Rykwert J. (2013), Pokusa miejsca. Przeszłość i przyszłość miast, przeł. T. Bieroń, oprac. D. Leśniak‑Rychlak, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków.
Google Scholar
Sandler T., Smith V.K. (1982), Intergenerational and Intertemporal Pareto Efficiency. A Reconsideration of Recent Extencions, „Journal of Environmental Economics and Management”,nr 4, s. 357–369.
Google Scholar
Stiglitz J.E. (2004), Globalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Stiglitz J.E. (2017), Ekonomia sektora publicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Śleszyński J. (2000), Ekonomiczne problemy ochrony środowiska, Aries, Warszawa.
Google Scholar
Treacy J. (2014), Smart methods for environmental externalities: urban planning, environmental health and hygiene in the Netherlands, „Irish Geography”, t. 46, nr 3, s. 261–263.
Google Scholar
Xie R., Fang J., Liu C. (2016), Impact and spatial spillover effect of transport infrastructure on urban environment, „Energy Procedia”, t. 104, s. 227–232.
Google Scholar
Żylicz T. (1989), Ekonomia wobec problemów środowiska przyrodniczego, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Żylicz T. (1994), Podatki ekologiczne w świetle aktualnych badań światowych, Biblioteka „Ekonomia i Środowisko”, nr 16, Wrocław.
Google Scholar
Żylicz T. (2004), Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, PWE, Warszawa.
Google Scholar