„Gamebook” wzbogacony literacką przeszłością – analiza gry paragrafowej „Dziady część V. Dziady, które nie spieprzają” autorstwa Mikołaja Kołyszki

Julia Sowa

doi:10.18778/2391-8551.09.03

Authors

Julia Sowa Uniwersytet Łódzki

DOI:

https://doi.org/10.18778/2391-8551.09.03

Keywords:

gamebooks, 'Dziady', pastiche, parody, Adam Mickiewicz, immersion

Abstract

This article addresses issues showing the interconnectedness of the postmodern categories of pastiche and parody in relation to gamebooks. The first part of the text is a cross-section of the most important theoretical issues for the subsequent analysis of the gamebooks, starting with the presentation of their definitions, the most popular genres, and the basic division of such games. In relation to the issue of gamebooks, I also draw attention to the increasing intermediality of the contemporary works, as well as the importance of second-person narration. I also mention the genre of art games and briefly cite the work of one of their representatives, Anna Anthropy. I then discuss the postmodern categories of pastiche and parody and what they mean in relation to the past-present relationship. In the context of parody, I also mention Gérard Genette’s division of transtextual references between works. All the above-mentioned issues will be referred to when analysing the gamebook, which is a ‘semi-official’ continuation of Mickiewicz’s Dziady, combining a parodic take on folk culture with contemporary new media elements.

Author Biography

Julia Sowa, Uniwersytet Łódzki

(ur. 1999) – absolwentka Filmoznawstwa, studentka studiów magisterskich kierunku Media audiowizualne i kultura cyfrowa na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Jej zainteresowania badawcze związane są z kategorią adaptacji filmowych oraz zagadnieniem skupiającym się wokół filmowych biografii kobiet i przedstawicieli grup niedoreprezentowanych.

References

Bernacki, P. (2017). Gry paragrafowe – relikt przeszłości czy nadzieja na przyszłość?, Folia Bibliologica, 49.
Google Scholar

Bourdieu, P. (2005). Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. P. Biłos, Warszawa.
Google Scholar

Brenskott, K. (2019). Od adaptacji, przez remake i sequel do crossoveru, czyli historia pewnej przeklętej kasety wideo. W Perspektywy Ponowoczesności, t. 9, red. K. Olkusz. Wrocław: Ośrodek badawczy Pacta Ficta.
Google Scholar

Costikyan, G. (2007). Games, Storytelling, and Breaking the String. W In Second Person: Role-Playing and Story in Games and Playable Media, red. P. Harrigan, N. Wardrip-Fruin. Cambridge: MIT Press.
Google Scholar

Dziamski, G. (2017). Sztuka wysoka i niska. Dyskurs: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu, 23.
Google Scholar

Eco, U. (1987). Dopiski na marginesie Imienia róży. W Imię róży, tłum. A. Szymanowski, Warszawa.
Google Scholar

Genette, G. (1982). Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia, tłum. A. Milecki. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Godwin, A. (2019). The Culture of Pastiche, A Defense of Jamesonian Postmodern Depthlessness.
Google Scholar

Hutcheon, L. (1991). Historiograficzna metapowieść: parodia i intertekstualność historii, tłum. J. Margański, Pamiętnik Literacki, 82.
Google Scholar

Hutcheon, L. (2007). Teoria parodii. Lekcja sztuki XX wieku, tłum. A. Wojtanowska, W. Wojtowicz. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
Google Scholar

Jameson, F. (1998). The Cultural Turn. Selected Writings on the Postmodern 1983–1998. New York: Verso.
Google Scholar

Jaworski, K. (2015). Wybór należy do Ciebie… Gry paragrafowe – druga młodość zapomnianej formy rozrywki. Studia Filologiczne Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 28.
Google Scholar

De Kloet, J., van Zoonen, L. (2007). Fan Culture – Performing Difference. W Media studies: Key issues and debates. London: Rotledge.
Google Scholar

Kołyszko, M. (2021). Dziady część V. Dziady, które nie spieprzają. Wydawnictwo Otwarte.
Google Scholar

Perzyńska, A. (2013). Opowiadać dalej – fanfiki, mashupy, uniwersa – alternatywa i konwergencja. W Problemy konwergencji mediów, red. M. Kaczmarczyk, D. Rott. Sosnowiec–Praga: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
Google Scholar

Strużyna, A. (2014). Artystyczne gry Anny Anthropy, Homo Ludens, 6.
Google Scholar

Wake, P. (2016). Life and Death in the Second Person: Identification, Empathy, and Antipathy in the Adventure Gamebook, Narrative, 24(2).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1353/nar.2016.0009

Anthropy, A. (2011). Defend the Land.
Google Scholar

Anthropy, A. (2012). Dys4ia.
Google Scholar

Felluga, D. Modules on Jameson: On Postmodernity. Introductory Guide to Critical Theory. http://www.purdue.edu/guidetotheory/postmodernism/modules/jamesonpostmodernity.html (data dostępu: 20 stycznia 2023).
Google Scholar

https://wspieram.to/dziady?pokaz_projekt=1&active_tab=aktualizacje#a10072 (data dostępu: 20 stycznia 2023).
Google Scholar