Health-Related Guality of Life: Theory and Measurement

Zygfryd Juczyński

doi:10.18778/1427-969X.10.01

Autor

Zygfryd Juczyński University of Łódź, Institute of Psychology, Health Psychology Department; High School of Health Education in Łódź

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-969X.10.01

Słowa kluczowe:

jakość życia związana ze zdrowiem, koncepcje teoretyczne, pomiar

Abstrakt

W medycynie pojęcie jakości życia związanej ze zdrowiem (HRQOL) odnosi się do zdrowia somatycznego i psychicznego jednostki. Lekarze używają często pojęcia HRQOL do pomiaru skutków chorób przewlekłych u pacjentów w celu lepszego zrozumienia powiązania choroby z codziennym życiem chorego. Podobnie profesjonaliści z zakresu zdrowia publicznego używają pojęcia HRQOL do pomiaru skutków różnych zaburzeń, krótkotrwałych niesprawności i chorób w różnych populacjach. Celem przeglądu jest podanie podstawowych informacji na temat pojęcia jakości z perspektywy holistycznej w przekonaniu, że zaprezentowane informacje, analizy i przemyślenia mogą być użyteczne w badaniach interdyscyplinarnych.

Bibliografia

Adamczak M., Sęk H. (1997), Znaczenie pojęcia jakości życia w opiece psychologicznej pacjentów onkologicznych, in: J. Mejza (red.), Jakość życia w chorobie nowotworowej. Wybrane zagadnienia, Centrum Onkologii Instytutu im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa, 248–260
Google Scholar

Anastasi A. (1990), Psychological Testing, MacMillan Publishing, New York
Google Scholar

Beckman J., Ditlev G. (1997), The Concept of Quality of Life, [in:] A. Kaplun (ed.), Promotion of Health in Chronic Diseases, Publishing House of the Institute of Medicine, Łódź´, 108–111
Google Scholar

Bowling A. (1995), What things are important in people’s lives, ‘‘Social Science and Medicine’’, 41, 10, 1448–1460
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0277-9536(95)00113-L

Chamberlain K. (1985), Value dimensions, cultural differences and the prediction of perceived quality of life, ‘‘Social Indicator of Research’’, 17, 345–401
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF00290321

Czapiński J. (2002), Szczęśliwy człowiek w szczęśliwym społeczeństwie? Zrównoważony rozwój, Jakość życia i złudzenie postępu, ‘‘Psychologia Jakości Życia’’, 1, 9–34
Google Scholar

De Neve K. M., Cooper H. (1998), The happy personality: A metaanalysis of 137 personality traits and subjective well-being, ‘‘Psychological Bulletin’’, 124, 197–229
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037//0033-2909.124.2.197

Diener E. (1984), Subjective well-being, ‘‘Psychological Bulletin’’, 45, 542–575
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037//0033-2909.95.3.542

Epstein A. M., Hall J. A., Tognetti J., Son L. H., Conant L. Jr. (1989), Using proxies to evaluate quality of life, ‘‘Medical Care’’, 27, 3, 91–98
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1097/00005650-198903001-00008

EORTC Study Group on Quality of Life (1995), ‘‘Scoring Manual’’, EORTC, Brussels
Google Scholar

Fahrenberg J., Myrtek M., Wilk D., Kreuter K. (1986), Multimodale Erfassung der Lebenszufriedenheit: Eine Untersuchung an Koronarkranken, ‘‘Psychotherapie, Psychosomatik, Medizinische Psychologie’’, 36, 347–354
Google Scholar

Farquhar M. (1995), Elderly people’s definitions of quality of life, ‘‘Social Science and Medicine’’, 41, 10, 1439–1446
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0277-9536(95)00117-P

Greer S., Morris I., Pettingale K. W. (1979), Psychological response to cancer: effect on outcome, ‘‘The Lancet’’, 2, 785–787
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(79)92127-5

Haes J. C. (1988), Quality of Life: Conceptual and theoretical considerations, [in:] M. Watson, S. Greer S. (eds.), ‘‘Psychosocial Oncology’’, Pergamon Press, Oxford, 61–70
Google Scholar

Headey B., Wearing A. W. (1989), Personality, life events, and subjective well-being: Towards a dynamic equilibrium model, ‘‘Journal of Personality and Social Psychology’’, 57, 731–739
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037//0022-3514.57.4.731

Hunt S., McKenna S. (1992), The QLDS: A scale for the measurement of quality of life in depression, ‘‘Health Policy’’, 2, 307–319
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0168-8510(92)90004-U

Juczyński Z. (1998), Psychoonkologia – przedmiot badan´, ‘‘Psychoonkologia’’, 3, 1–4
Google Scholar

Juczyński Z. (2001), Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa
Google Scholar

Juczyński Z., Ogińska-Bulik N. (2003), Zdrowie najważniejszym zasobem człowieka, in: Z. Juczyński, N. Ogińska-Bulik (red.), Zasoby osobiste i społeczne sprzyjające zdrowiu jednostki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź´, 9–16
Google Scholar

Kalembrik A., Juczyński Z. (2001), Psychologiczny wymiar ,,jakości życia’’ w chorobach nowotworowych, ‘‘Acta Universitatis Lodziensis’’, Folia Psychologica, 5, 71–82
Google Scholar

Kaplan R. M., Anderson J. P., Wu A., Mathews W. C., Kozin F., Orenstein D. (1989), The quality of well-being scale, ‘‘Medical Care’’, 27, 3, 27–43
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1097/00005650-198903001-00003

Kowalik S. (1995), Jakość życia pacjentów w procesie leczenia, in: B. Waligóra (red.), Elementy psychologii klinicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu A. Mickiewicza, Poznań´ , 27–47
Google Scholar

Kowalik S. (2001), Użyteczność´ koncepcji jakości życia dla procesu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, in: L. Wołowicka (red.), Jakość życia w naukach medycznych, Dział Wydawnictw Uczelnianych, Akademia Medyczna, Poznań´ , 54–77
Google Scholar

Oleś P. (2002), Jakość życia w zdrowiu i chorobie, in: P. Oleś, S. Steuden, J. Toczółowski (red.), Jak świata mniej widzę˛: zaburzenia widzenia a Jakość życia, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, 37–42
Google Scholar

Papadopoulos L., Bor R. (1999), Psychological Approaches to Dermatology, The British Psychological Society, Leicester
Google Scholar

Peterman A. H., Cella D. (2000), Quality of life, [in:] A. E. Kazdin (ed.), Encyclopedia of Psychology, Vol. 6, Oxford University Press, Oxford, 491–495
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/10521-157

Pettingale K. W. (1984), Coping and cancer prognosis, ‘‘Journal of Psychosomatic Research’’, 28, 363–364
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0022-3999(84)90066-7

Revicki D. A. (1989), Health-related quality of life in the evaluation of medical therapy for chronic illness, ‘‘Journal of Family Practice’’, 29, 377–392
Google Scholar

Rogerson R. J. (1995), Environmental and health-related quality of life: Conceptual and methodological similarities, ‘‘Social Science and Medicine’’, 41, 10, 1373–1382
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0277-9536(95)00122-N

Schipper H. (1999), Quality of life. Principles of the clinical paradigm, ‘‘Journal of Psychology and Oncology’’, 23, 8, 171–185
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1300/J077v08n02_09

Schwarz R. (1996), Quality of life in medicine, [in:] Z. Juczyński, N. Ogińska-Bulik (eds.), Health Promotion: A Psychosocial Perspective, University Press, Łódź´, 65–71
Google Scholar

Seligman M. E., Csikszentmihalyi M. (2000), Positive psychology: An introduction, ‘‘American Psychologist’’, 1, 5–14
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037//0003-066X.55.1.5

Sęk H. (1993), Jakość życia a zdrowie, ‘‘Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny’’, 2, 100–118
Google Scholar

Sheridan C. L., Radmacher S. A. (1998), Psychologia zdrowia, Institute of Health Psychology of the Polish Psychological Society, Warsaw
Google Scholar

Siegrist J., Junge A. (1989), Conceptual and methodological problems in quality of life in clinical medicine, ‘‘Social Science and Medicine’’, 29, 3, 463–473
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0277-9536(89)90295-5

Tobiasz-Adamczyk B. (1996), Jakość życia w naukach społecznych i medycynie, ‘‘Sztuka Leczenia’’, 2, 33–40
Google Scholar

Walden-Gałuszko K. de (1994), Jakość życia – rozważania ogólne, in: K. de Walden-Gałuszko, M. Majkowicz (red.), Jakość życia w chorobie nowotworowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 13–39
Google Scholar

Walden-Gałuszko, K. de (1997), Ocena jakości życia uwarunkowana zdrowiem, in: J. Meyza (red.), Jakość życia w chorobie nowotworowej, Centrum Onkologii Instytutu im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa, 77–82
Google Scholar

Walden-Gałuszko K. de, Majkowicz M. (2000), Model oceny jakości opieki paliatywnej realizowanej w warunkach ambulatoryjnych, Wydawnictwo Akademii Medycznej, Gdańsk
Google Scholar

WHOQOL Fields Trial, Division of Mental Health (1995), World Health Organization, Geneva
Google Scholar

Zalewska A. (2003), Dwa światy: emocjonalne i poznawcze oceny jakości życia i ich uwarunkowania u osób o wysokiej i niskiej reaktywności, Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej ,,Academica’’, Warszawa
Google Scholar