Czynniki społeczne w genezie nieprawidłowego rozwoju i zachowania
DOI:
https://doi.org/10.18778/1427-969X.14.02Słowa kluczowe:
social environment: family – school – contemporaries, characteristics and typology of family systems, developmental and behavioral disorders – pathological mechanism of disorders – localization: personality traits and parental attitudes, interpersonal relations–collusion relationships, communication systems, hidden loyalty, delegation to rolesAbstrakt
The paper deals with the impact of the social background for developmental disorders, searching for unfavorable factors in the three most important surroundings – family, school, contemporary group. Hence the analysis was made with signs of improper interpersonal relations and life conditions encroaching on mental balance that can be found in social agencies (school, family), responsible for personal development and behavior. Basing upon selected theoretical works and my diagnostic and therapeutic experience, various negative effects on personal development were illustrated, given the ill-adapted familial and educational systems, as well as informal roles played in contemporary groups. The paper got its material focused on the familial environment where personality traits and parental attitudes, ways of communication and pathological mechanisms permanently generate factors that appear unfavorable for personal social development (toxic messages, enforced loyalty, role delegation,collusion relationships). A particular emphasis was put on the role of social factors in the origins of both primary and secondary disorders, and on the fact that signs of difficulties and disorders a youngster meets may be an indirect reaction to factors infringing on his/her psychological balance or else – actualized belatedly when assuming new social roles.
Bibliografia
Adamski F. (1984), Socjologia małżeństwa i rodziny. Wprowadzenie, PWN, Warszawa
Google Scholar
Badura-Madej W.,Józefik B. (1989), Środowisko rówieśnicze, [w:] Psychiatria wieku rozwojowego, red. A. Popielarska, PZWL, Warszawa, s. 47–51
Google Scholar
Brzezińska A. (2007), Społeczna psychologia rozwoju, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Google Scholar
Cierpiałkowska L. (2009), Psychopatologia, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Google Scholar
De Barbaro B. (red.) (1994), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Wydawnictwo UJ Collegium Medicum, Kraków
Google Scholar
Domachowski W. (1991a), Interakcyjny model funkcjonowania społecznego, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 99–161
Google Scholar
Domachowski W. (1991b), Społeczne i kulturowe uwarunkowania patologii, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 162–186.
Google Scholar
Domachowski W., Sęk H. (1991), Psychoterapia w ujęciu interakcyjnym i systemowym, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 425–445
Google Scholar
Erikson E. H. (1963), Childhood and Society, W. W. Norton, New York
Google Scholar
Erikson E. H (1967), Identity Youth and Crises, W. W. Norton, New York
Google Scholar
Forwad S. (1992), Toksyczni rodzice, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa
Google Scholar
Grzesiuk L. (1987), Strukturalna terapia rodzin w ujęciu Minuchina, „Nowiny Psychologiczne”, 1, 33–48
Google Scholar
Heyne D., Rollings F. (2004), Niechęć dziecka do szkoły. Jak pomóc dziecku, które opuszcza lekcje i wagaruje?, GWP, Gdańsk
Google Scholar
Hołyst B. (2000), Kryminologia, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Izdebska J. (2000), Dziecko w rodzinie u progu XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok
Google Scholar
Kępiński A. (1978), Podstawowe zagadnienia współczesnej psychiatrii, PZWL, Warszawa
Google Scholar
Majkowski W. (1997), Czynniki dezintegracji współczesnej rodziny, Nasza Księgarnia, Kraków
Google Scholar
Mika S. (1984), Psychologia społeczna, PWN, Warszawa
Google Scholar
Minuchin S. (1975), Familes and family therapy, Mass: Harward University Press Cambridge Obuchowska I. (1976), Dynamika nerwic. Psychologiczne aspekty zaburzeń nerwicowych u dzieci i młodzieży, PWN, Warszawa
Google Scholar
Obuchowska I. (1983), Okres dorastania, Nasza Księgarnia, Warszawa
Google Scholar
Obuchowska I. (1996), Drogi Dorastania, WSiP, Warszawa
Google Scholar
Ollendick T. H.,Mattis S. G. (2004), Lęk i fobie nastolatków. Jak pomóc dzieciom przezwyciężyć napady paniki, GWP, Gdańsk
Google Scholar
Orwid M., Pietruszewski K. (1993), Psychiatria dzieci i młodzieży, Wydawnictwo UJ Collegium Medicum, Kraków
Google Scholar
Oszwa U. (2007), Dziecko z zaburzeniami rozwoju i zachowania w szkolnej klasie. Vademecum nauczycieli i rodziców, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków
Google Scholar
Pecyna M. B. (1998), Rodzinne uwarunkowania zachowania się dziecka w świetle psychologii klinicznej, WSiP, Warszawa
Google Scholar
Pecyna M. B. (2001), Psychologia kliniczna w praktyce pedagogicznej, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa
Google Scholar
Popielarska A. (red.) (1989), Etiologia i patogeneza zaburzeń psychicznych u dzieci, [w:] A. Popielarska (red.), Psychiatria wieku rozwojowego, PZWL, Warszawa, 32–68
Google Scholar
Porzak R. (1999), Wykorzystanie testu przymiotników ACL-37 do badania obrazu szkoły i ucznia, [w:] Z.B. Gaś (red.), Szkoła i nauczyciel w percepcji uczniów, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa, 49–70
Google Scholar
Pospiszyl I. (1999), Przemoc w rodzinie, WSiP, Warszawa
Google Scholar
Poznaniak W. (1991), Teorie uczenia się społecznego jako model normalnego i zaburzonego funkcjonowania jednostki, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 70–94
Google Scholar
Rembowski J. (1986), Rodzina w świetle psychologii, WSiP, Warszawa
Google Scholar
Schaffer H. R. (1981), Początki uspołecznienia dziecka, PWN, Warszawa
Google Scholar
Sęk H. (1991a), Kierunki psychoterapii psychodynamicznej, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 390–409
Google Scholar
Sęk H. (1991b), Wybrane psychodynamiczne teorie funkcjonowania jednostki i grupy oraz mechanizmy zaburzeń, [w:] H. S ę k (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 43–69
Google Scholar
Sęk H. (red.) (2008), Psychologia kliniczna, t. 1, PWN, Warszawa
Google Scholar
Siwek S. (2009), Sieroctwo społeczne w genezie nieprawidłowego rozwoju, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, 6, 33–38
Google Scholar
Spionek H. (1970), Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych, PZWS, Warszawa
Google Scholar
Spionek H. (1981), Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne, PWN, Warszawa
Google Scholar
Strojnowski J. (1985), Psychoterapia, Inst. Wyd. PAX, Warszawa
Google Scholar
Sulestrowska H. (1989), Zaburzenia w zachowaniu i nieprawidłowy rozwój osobowości u dzieci i młodzieży, [w:] A. Popielarska (red.), Psychiatria wieku rozwojowego, PZWL, Warszawa, 118– 138
Google Scholar
Szczukiewicz P. (1998), Rozwój psychospołeczny a tożsamość, Wydawnictwo UMCS, Lublin
Google Scholar
Tyszka Z. (1974), Psychologia rodziny, PWN, Warszawa
Google Scholar
Woynarowska B. (1989), Środowisko szkolne i problemy z nauką, [w:] A. Popielarska (red.), Psychiatria wieku rozwojowego, PZWL, Warszawa, 40–47
Google Scholar
Zazzo R (red.) (1978), Przywiązanie (tłum. T. Gałkowski), PWN, Warszawa
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.