Czynniki społeczne w genezie nieprawidłowego rozwoju i zachowania

Autor

  • Stanisław Siwek Uniwersytet im. Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-969X.14.02

Słowa kluczowe:

social environment: family – school – contemporaries, characteristics and typology of family systems, developmental and behavioral disorders – pathological mechanism of disorders – localization: personality traits and parental attitudes, interpersonal relations–collusion relationships, communication systems, hidden loyalty, delegation to roles

Abstrakt

The paper deals with the impact of the social background for developmental disorders, searching for unfavorable factors in the three most important surroundings – family, school, contemporary group. Hence the analysis was made with signs of improper interpersonal relations and life conditions encroaching on mental balance that can be found in social agencies (school, family), responsible for personal development and behavior. Basing upon selected theoretical works and my diagnostic and therapeutic experience, various negative effects on personal development were illustrated, given the ill-adapted familial and educational systems, as well as informal roles played in contemporary groups. The paper got its material focused on the familial environment where personality traits and parental attitudes, ways of communication and pathological mechanisms permanently generate factors that appear unfavorable for personal social development (toxic messages, enforced loyalty, role delegation,collusion relationships). A particular emphasis was put on the role of social factors in the origins of both primary and secondary disorders, and on the fact that signs of difficulties and disorders a youngster meets may be an indirect reaction to factors infringing on his/her psychological balance or else – actualized belatedly when assuming new social roles.

Bibliografia

Adamski F. (1984), Socjologia małżeństwa i rodziny. Wprowadzenie, PWN, Warszawa
Google Scholar

Badura-Madej W.,Józefik B. (1989), Środowisko rówieśnicze, [w:] Psychiatria wieku rozwojowego, red. A. Popielarska, PZWL, Warszawa, s. 47–51
Google Scholar

Brzezińska A. (2007), Społeczna psychologia rozwoju, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Google Scholar

Cierpiałkowska L. (2009), Psychopatologia, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Google Scholar

De Barbaro B. (red.) (1994), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, Wydawnictwo UJ Collegium Medicum, Kraków
Google Scholar

Domachowski W. (1991a), Interakcyjny model funkcjonowania społecznego, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 99–161
Google Scholar

Domachowski W. (1991b), Społeczne i kulturowe uwarunkowania patologii, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 162–186.
Google Scholar

Domachowski W., Sęk H. (1991), Psychoterapia w ujęciu interakcyjnym i systemowym, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 425–445
Google Scholar

Erikson E. H. (1963), Childhood and Society, W. W. Norton, New York
Google Scholar

Erikson E. H (1967), Identity Youth and Crises, W. W. Norton, New York
Google Scholar

Forwad S. (1992), Toksyczni rodzice, Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa
Google Scholar

Grzesiuk L. (1987), Strukturalna terapia rodzin w ujęciu Minuchina, „Nowiny Psychologiczne”, 1, 33–48
Google Scholar

Heyne D., Rollings F. (2004), Niechęć dziecka do szkoły. Jak pomóc dziecku, które opuszcza lekcje i wagaruje?, GWP, Gdańsk
Google Scholar

Hołyst B. (2000), Kryminologia, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Izdebska J. (2000), Dziecko w rodzinie u progu XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok
Google Scholar

Kępiński A. (1978), Podstawowe zagadnienia współczesnej psychiatrii, PZWL, Warszawa
Google Scholar

Majkowski W. (1997), Czynniki dezintegracji współczesnej rodziny, Nasza Księgarnia, Kraków
Google Scholar

Mika S. (1984), Psychologia społeczna, PWN, Warszawa
Google Scholar

Minuchin S. (1975), Familes and family therapy, Mass: Harward University Press Cambridge Obuchowska I. (1976), Dynamika nerwic. Psychologiczne aspekty zaburzeń nerwicowych u dzieci i młodzieży, PWN, Warszawa
Google Scholar

Obuchowska I. (1983), Okres dorastania, Nasza Księgarnia, Warszawa
Google Scholar

Obuchowska I. (1996), Drogi Dorastania, WSiP, Warszawa
Google Scholar

Ollendick T. H.,Mattis S. G. (2004), Lęk i fobie nastolatków. Jak pomóc dzieciom przezwyciężyć napady paniki, GWP, Gdańsk
Google Scholar

Orwid M., Pietruszewski K. (1993), Psychiatria dzieci i młodzieży, Wydawnictwo UJ Collegium Medicum, Kraków
Google Scholar

Oszwa U. (2007), Dziecko z zaburzeniami rozwoju i zachowania w szkolnej klasie. Vademecum nauczycieli i rodziców, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków
Google Scholar

Pecyna M. B. (1998), Rodzinne uwarunkowania zachowania się dziecka w świetle psychologii klinicznej, WSiP, Warszawa
Google Scholar

Pecyna M. B. (2001), Psychologia kliniczna w praktyce pedagogicznej, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa
Google Scholar

Popielarska A. (red.) (1989), Etiologia i patogeneza zaburzeń psychicznych u dzieci, [w:] A. Popielarska (red.), Psychiatria wieku rozwojowego, PZWL, Warszawa, 32–68
Google Scholar

Porzak R. (1999), Wykorzystanie testu przymiotników ACL-37 do badania obrazu szkoły i ucznia, [w:] Z.B. Gaś (red.), Szkoła i nauczyciel w percepcji uczniów, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa, 49–70
Google Scholar

Pospiszyl I. (1999), Przemoc w rodzinie, WSiP, Warszawa
Google Scholar

Poznaniak W. (1991), Teorie uczenia się społecznego jako model normalnego i zaburzonego funkcjonowania jednostki, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 70–94
Google Scholar

Rembowski J. (1986), Rodzina w świetle psychologii, WSiP, Warszawa
Google Scholar

Schaffer H. R. (1981), Początki uspołecznienia dziecka, PWN, Warszawa
Google Scholar

Sęk H. (1991a), Kierunki psychoterapii psychodynamicznej, [w:] H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 390–409
Google Scholar

Sęk H. (1991b), Wybrane psychodynamiczne teorie funkcjonowania jednostki i grupy oraz mechanizmy zaburzeń, [w:] H. S ę k (red.), Społeczna psychologia kliniczna, PWN, Warszawa, 43–69
Google Scholar

Sęk H. (red.) (2008), Psychologia kliniczna, t. 1, PWN, Warszawa
Google Scholar

Siwek S. (2009), Sieroctwo społeczne w genezie nieprawidłowego rozwoju, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, 6, 33–38
Google Scholar

Spionek H. (1970), Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych, PZWS, Warszawa
Google Scholar

Spionek H. (1981), Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne, PWN, Warszawa
Google Scholar

Strojnowski J. (1985), Psychoterapia, Inst. Wyd. PAX, Warszawa
Google Scholar

Sulestrowska H. (1989), Zaburzenia w zachowaniu i nieprawidłowy rozwój osobowości u dzieci i młodzieży, [w:] A. Popielarska (red.), Psychiatria wieku rozwojowego, PZWL, Warszawa, 118– 138
Google Scholar

Szczukiewicz P. (1998), Rozwój psychospołeczny a tożsamość, Wydawnictwo UMCS, Lublin
Google Scholar

Tyszka Z. (1974), Psychologia rodziny, PWN, Warszawa
Google Scholar

Woynarowska B. (1989), Środowisko szkolne i problemy z nauką, [w:] A. Popielarska (red.), Psychiatria wieku rozwojowego, PZWL, Warszawa, 40–47
Google Scholar

Zazzo R (red.) (1978), Przywiązanie (tłum. T. Gałkowski), PWN, Warszawa
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2010-01-01

Jak cytować

Siwek, S. (2010). Czynniki społeczne w genezie nieprawidłowego rozwoju i zachowania. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, (14), 19–43. https://doi.org/10.18778/1427-969X.14.02

Numer

Dział

Articles