Psychologiczne konsekwencje poczucia zagrożenia doświadczanego w sytuacji pracy

Piotr Mamcarz; Izabela Mamcarz; Lilia Suchocka

doi:10.18778/1427-969X.16.02

Autor

Piotr Mamcarz Katedra Psychologii Zarządzania i Organizacji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Izabela Mamcarz Katedra Psychologii Zarządzania i Organizacji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Lilia Suchocka Katedra Psychoterapii i Psychologii Zdrowia, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-969X.16.02

Słowa kluczowe:

feeling of threat, high-risk occupation, stress, existence, personality

Abstrakt

This article is an attempt of presenting feeling of threat problem as well as connecting this phenomenon with psychological components of persons functioning in dangerous work environment conditions. Subject of feeling of threat can be understood as “experiencing apprehension concerning results of potential/actual dangers”, oscillates in terminological area of anxiety, fear, stress, restlessness and it highlights a cognitive process distinctive for listed phenomenon’s. Together with technological and organization changes increases number of health problems affecting workers in different institutions. The hardest work conditions affect people working in high-risk occupation. Physical factors of work environment as well as coexisting psychic occurrence affects multidimensional functioning of worker not only in terms of working conditions. The analysis of feeling of threat and its correlates is going to be presented based on empirical study executed on group of 304 (100 firefighters, 100 miners, and 104 employees of chemical factory). Obtained results will be used to present dependence between multidimensional functioning of person in dangerous work environment and feeling of threat.

Bibliografia

Anderson J.R., Bothell D., Byrne M.D., Douglass S., Lebiere C., Qin Y. (2004), An integrated theory of the mind, „Psychological Review”, 111, 4, 1036–1060.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0033-295X.111.4.1036

Bulska J. (2008), Budowanie kompetencji zdrowotnych ludzi w środowisku ich życia, Wydawnictwo Akapit, Toruń.
Google Scholar

Byrne M.D., & Kirlik A. (2005), Using computational cognitive modeling to diagnose possible sources of aviation error, „International Journal of Aviation Psychology”, 15, 135–155.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1207/s15327108ijap1502_2

Cekiera Cz. (1999), Zagrożenia dzieci i młodzieży w środowisku wychowawczym, [w:] S. Kawula, H. Machel, Podkultury młodzieżowe w środowisku szkolnym i pozaszkolnym, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Google Scholar

Cervera J.A. (1999), Zagrożenia cywilizacji XX wieku, Wydawnictwo Nortom.
Google Scholar

Clark D.A., Reinecke M.A. (2005), Psychoterapia poznawcza w teorii i praktyce, Wydawnictwo GWP, Gdańsk.
Google Scholar

Craik F.I.M., & Lockhart R.S. (1972), Levels of processing: A framework for memory research, „Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior”, 11, 671–684.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0022-5371(72)80001-X

Dróżdż A. (2009), Esej o zagrożeniu dehumanizacją zawodu bibliotekarza, [w:] Księga pamiątkowa złożona Prof. J. Sowińskiemu: Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, Kraków.
Google Scholar

Davis E.T., Palmer J. (2004), Visual search and attention: An overview, „Spatial Vision”, 17, 249–256.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1163/1568568041920168

Frischen A., & Tippe S.P. (2004), Orienting attention via observed gaze shift evokes longer-term inhibitory effects: Implications for social interactions, attention and memory, „Journal of Experimental Psychology: General”, 133, 516–533.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0096-3445.133.4.516

Goldstein E.B. (2001), Sensation and Perception, Wadsworth Publishing Company.
Google Scholar

Hołyst B. (1991), Przywróceni życiu, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Google Scholar

Laundau-Czajka A. (2003), Historia i wiedza o społeczeństwie, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa.
Google Scholar

Marcus Gary F. (2001), The Algebraic Mind: Integrating Connectionism and Cognitive Science (Learning, Development, and Conceptual Change), MIT Press, Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/1187.001.0001

Maruszewski T. (2001), Psychologia poznania, Wydawnictwo GWP, Gdańsk.
Google Scholar

Mather G. (2006), Foudations of Perception Psychology, Psychology Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/0470018860.s00581

McClelland J.L, Rumelhart D.E. and the PDP Research Group (1986), Parallel Distributed Processing: Explorations in the icrostructures of Cognition, MIT Press, Cambridge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/5236.001.0001

Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. (2008), Psychologia poznawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Nowak A. (2000), Wybrane zjawiska powodujące zagrożenia społeczne, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Google Scholar

Oliva A., & Torralba A. (2007), The Role of Context in Object Recognition, „Trends in Cognitive Sciences”, 11, 12, 520–527.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.tics.2007.09.009

Paivio A. (1990), Mental Representations: A Dual Coding Approach, Oxford University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195066661.001.0001

Palmer J., & Jonides J. (1988), Automatic memory search and the effects of information load and irrelevant information, „Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition”, 14, 136–144.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0278-7393.14.1.136

Palmer J. (1990), Attentional limits on the perception and memory of visual information, „Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance”, 16, 332–350.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0096-1523.16.2.332

Palmer J., Ames C.T., & Lindsey D.T. (1993), Measuring the effect of attention on simple visual search, „Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance”, 19, 108–130.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0096-1523.19.1.108

Pashler H. (1999), Dual-task interference and cognitive architecture. Keynote address to the Cognitive Section, British Psychological Society, York.
Google Scholar

Popielski K. (2008), Wartości w życiu, Wydawnictwo Uniwersyteckie KUL, Lublin.
Google Scholar

Pospiszyl I. (2010), Patologie społeczne, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Google Scholar

Somasundaram D. (2003), Collective Trauma. „Intervention”, 1, 1, 4–13.
Google Scholar

Sternberg R.J. (2002), Cognitive psychology, Wadsworth Publishing Co Inc.
Google Scholar

Stępień A., Kantorska-Janiec M. (2005), Zespół stresu pourazowego jako skutek powodzi z 1997 r. – występowanie i obraz zaburzenia, „Psychiatria Polska”, 1/2005, 103–115.
Google Scholar

Strelau J., Zawadzki B. (2005), Trauma and temperament as predictors of posttraumatic stress disorder after disaster, „European Psychologist”, 10, 124–135.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1027/1016-9040.10.2.124

Suchocka L., Jankowska M. (2004), Problemy i zagrożenia egzystencjalne współczesnej młodzieży szkolnej. Analiza pedagogiczna, [w:] Výzvy pre psychológiu tretieho tisícročia. Perspektiva z pohľadu logoterapie, Stempelová J., Timuľák L. (red.), Wydawnictwo UT, Trnava, 170–175.
Google Scholar