Kwestionariusz Cech Pracy – opracowanie polskiej wersji narzędzia do badania cech pracy i środowiska zawodowego. Wstępne wyniki badań

Autor

  • Mateusz Hauk Uniwersytet Łódzki, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Pracy i Doradztwa Zawodowego image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-969X.18.07

Słowa kluczowe:

projektowanie pracy, cechy pracy, warunki pracy, środowisko zawodowe, zadowolenie z pracy

Abstrakt

Celem badań było opracowanie polskiej wersji narzędzia do diagnozy cech pracy. Punktem wyjścia do opracowania narzędzia był Kwestionariusz Cech Pracy (Work Design Questionnaire – WDQ) autorstwa Morgesona i Humphreya, pozwalający na diagnozę 21 cech środowiska zawodowego. W badaniu udział wzięły 174 osoby (113 K, 67 M) w wieku od 19 do 60 lat (M = 35,50, SD = 11,20), reprezentujące zróżnicowane zawody i stanowiska. Badana grupa była zróżnicowana również pod względem stażu pracy (minimum 1 rok, maksimum 45 lat, M = 13,81). W celu opracowania kwestionariusza przeprowadzono następujące działania: wygenerowanie wyjściowej listy itemów, analiza struktury odpowiedzi udzielanych przez osoby badane, eksploracyjna analiza czynnikowa, określenie właściwości pozycji oraz zgodności wewnętrznej dla wyodrębnionych skal. Przeprowadzone analizy doprowadziły do uzyskania narzędzia składającego się z 46 itemów należących do 11 czynników. Otrzymane narzędzie charakteryzuje się zadowalającą rzetelnością (α Cronbacha waha się od 0,60 dla skali „Znaczenie Pracy” do 0,92 dla skali „Złożoność pracy”, dla całej skali wynosi 0,87), jednak jego przydatność do celów naukowych i praktycznych powinna być jeszcze zweryfikowana. Dlatego też planuje się dalsze działania zmierzające do opracowania ostatecznej wersji kwestionariusza, m.in. analizę trafności teoretycznej (w tym konfirmacyjną analizę czynnikową) oraz trafności zewnętrznej, uwzględnienie zmiennej aprobaty społecznej itp.

Bibliografia

Bedyńska S., Brzezicka A. (2007). Statystyczny Drogowskaz. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
Google Scholar

Biela A., Kamiński L., Manek A., Pietraszkiewicz H., Sienkiewicz Z., Szumielewicz J. (1992). Kwestionariusz Lubelski. Analiza Stanowiska Pracy. Założenia teoretyczne, metodologia konstrukcji oraz metodyka badań kwestionariuszem. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Campion M. A., Thayer P. W. (1985). Development and field evaluation of an interdisciplinary measure of job design. Journal of Applied Psychology, 70 (1), 29–43.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0021-9010.70.1.29

Edwards J. R., Brtek M. D., Scully J. A. (2000). The Nature and outcomes of work: A replication and extension of interdisciplinary work – design research. Journal of Applied Psychology, 85 (6), 860–868.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0021-9010.85.6.860

Franaszczuk I. (1971). Analiza pracy. [W:] J. Okoń (red.), Psychologia przemysłowa (s. 158–195). Warszawa. Polskie Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Hackman R. J., Oldham G. R. (1975). Development of the Job Diagnostic Survey. Journal of Applied Psychology, 60 (2), 159–170.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/h0076546

Hackman R. J., Oldham G. R (1980). Work Redesign. Reading, MA: Addison-Wesley.
Google Scholar

Hauk M. (2010). Ewolucja form pracy, zmiany na rynku pracy a zadania psychologów. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, 14, 82–96.
Google Scholar

Hauk M. (2012a). Koncepcja JCM Hackmana i Oldhama – badania weryfikacyjne i analiza modelu pod kątem jego aktualności oraz możliwości wykorzystania w praktyce zarządzania zasobami ludzkimi. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 3–4, 32–37.
Google Scholar

Hauk M. (2012b). Koncepcja JCM Hackmana i Oldhama a zadowolenie telepracowników. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów. Problemy. Innowacje. Projekty, 2 (24), 135–153.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0009.5847

Król G., Wieczorkowska G. (2004). Budowanie wskaźników za pomocą analizy czynnikowej. [W:] J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 391–416). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Lees C. D., Cordery J. L. (2007). Analiza i projektowanie pracy. [W:] N. Chmiel (red.), Psychologia pracy i organizacji (s. 53–80). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Morgeson F. P., Hupmhrey S. E. (2006). The Work Design Questionnaire (WDQ): Developing and validating a comprehensive measure for assessing job design and the nature of work. Journal of Applied Psychology, 91 (6), 1321–1339.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/0021-9010.91.6.1321

Paszkowska-Rogacz A. (2011). Młodzieżowy Kwestionariusz Zainteresowań Zawodowych. Podręcznik. Warszawa: Fundacja Realizacji Programów Społecznych.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2014-01-01

Jak cytować

Hauk, M. (2014). Kwestionariusz Cech Pracy – opracowanie polskiej wersji narzędzia do badania cech pracy i środowiska zawodowego. Wstępne wyniki badań. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, (18), 129–145. https://doi.org/10.18778/1427-969X.18.07

Numer

Dział

Articles