Kwestionariusz Cech Pracy – opracowanie polskiej wersji narzędzia do badania cech pracy i środowiska zawodowego. Wstępne wyniki badań
DOI:
https://doi.org/10.18778/1427-969X.18.07Słowa kluczowe:
projektowanie pracy, cechy pracy, warunki pracy, środowisko zawodowe, zadowolenie z pracyAbstrakt
Celem badań było opracowanie polskiej wersji narzędzia do diagnozy cech pracy. Punktem wyjścia do opracowania narzędzia był Kwestionariusz Cech Pracy (Work Design Questionnaire – WDQ) autorstwa Morgesona i Humphreya, pozwalający na diagnozę 21 cech środowiska zawodowego. W badaniu udział wzięły 174 osoby (113 K, 67 M) w wieku od 19 do 60 lat (M = 35,50, SD = 11,20), reprezentujące zróżnicowane zawody i stanowiska. Badana grupa była zróżnicowana również pod względem stażu pracy (minimum 1 rok, maksimum 45 lat, M = 13,81). W celu opracowania kwestionariusza przeprowadzono następujące działania: wygenerowanie wyjściowej listy itemów, analiza struktury odpowiedzi udzielanych przez osoby badane, eksploracyjna analiza czynnikowa, określenie właściwości pozycji oraz zgodności wewnętrznej dla wyodrębnionych skal. Przeprowadzone analizy doprowadziły do uzyskania narzędzia składającego się z 46 itemów należących do 11 czynników. Otrzymane narzędzie charakteryzuje się zadowalającą rzetelnością (α Cronbacha waha się od 0,60 dla skali „Znaczenie Pracy” do 0,92 dla skali „Złożoność pracy”, dla całej skali wynosi 0,87), jednak jego przydatność do celów naukowych i praktycznych powinna być jeszcze zweryfikowana. Dlatego też planuje się dalsze działania zmierzające do opracowania ostatecznej wersji kwestionariusza, m.in. analizę trafności teoretycznej (w tym konfirmacyjną analizę czynnikową) oraz trafności zewnętrznej, uwzględnienie zmiennej aprobaty społecznej itp.Bibliografia
Bedyńska S., Brzezicka A. (2007). Statystyczny Drogowskaz. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
Google Scholar
Biela A., Kamiński L., Manek A., Pietraszkiewicz H., Sienkiewicz Z., Szumielewicz J. (1992). Kwestionariusz Lubelski. Analiza Stanowiska Pracy. Założenia teoretyczne, metodologia konstrukcji oraz metodyka badań kwestionariuszem. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar
Campion M. A., Thayer P. W. (1985). Development and field evaluation of an interdisciplinary measure of job design. Journal of Applied Psychology, 70 (1), 29–43.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/0021-9010.70.1.29
Edwards J. R., Brtek M. D., Scully J. A. (2000). The Nature and outcomes of work: A replication and extension of interdisciplinary work – design research. Journal of Applied Psychology, 85 (6), 860–868.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/0021-9010.85.6.860
Franaszczuk I. (1971). Analiza pracy. [W:] J. Okoń (red.), Psychologia przemysłowa (s. 158–195). Warszawa. Polskie Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Hackman R. J., Oldham G. R. (1975). Development of the Job Diagnostic Survey. Journal of Applied Psychology, 60 (2), 159–170.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/h0076546
Hackman R. J., Oldham G. R (1980). Work Redesign. Reading, MA: Addison-Wesley.
Google Scholar
Hauk M. (2010). Ewolucja form pracy, zmiany na rynku pracy a zadania psychologów. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, 14, 82–96.
Google Scholar
Hauk M. (2012a). Koncepcja JCM Hackmana i Oldhama – badania weryfikacyjne i analiza modelu pod kątem jego aktualności oraz możliwości wykorzystania w praktyce zarządzania zasobami ludzkimi. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 3–4, 32–37.
Google Scholar
Hauk M. (2012b). Koncepcja JCM Hackmana i Oldhama a zadowolenie telepracowników. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów. Problemy. Innowacje. Projekty, 2 (24), 135–153.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0009.5847
Król G., Wieczorkowska G. (2004). Budowanie wskaźników za pomocą analizy czynnikowej. [W:] J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 391–416). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Lees C. D., Cordery J. L. (2007). Analiza i projektowanie pracy. [W:] N. Chmiel (red.), Psychologia pracy i organizacji (s. 53–80). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar
Morgeson F. P., Hupmhrey S. E. (2006). The Work Design Questionnaire (WDQ): Developing and validating a comprehensive measure for assessing job design and the nature of work. Journal of Applied Psychology, 91 (6), 1321–1339.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1037/0021-9010.91.6.1321
Paszkowska-Rogacz A. (2011). Młodzieżowy Kwestionariusz Zainteresowań Zawodowych. Podręcznik. Warszawa: Fundacja Realizacji Programów Społecznych.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.