Fragment or the borderlands of philosophy and literature in Emil Cioran’s writings
DOI:
https://doi.org/10.18778/1689-4286.27.02Abstract
This article concerns fragmentary writing of Emil Cioran. The author tries to show that the fragment is a specific type of artistic creativity that is situated between literature and philosophy. The initial part of the article deals with the problem of modern fragmentarism that was born in the times of German romanticism. Then, the author investigates the causes of Cioran’s fragmentary writing, which are: the opposition to systematic philosophy, the opposition to modern idea of a literary „work” and the intellectual honesty which shows heterogeneity of life. All this makes the fragment very difficult to interpret: we wish to adopt the whole sense of it, but we cannot do this. Also, the title issue turns out to be unsolvable. Cioran escapes fixed categories. And fragment, as an unsuccessful, fractured discourse, can be both literature and philosophy, or none of them. That makes it similar to Jacques Derrida’s ideas of farmakon, aporia or différance.
References
Adorno, Theodor W., 1999, Minima moralia. Refleksje z poharatanego życia, przeł. M. Łukasiewicz, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
View in Google Scholar
Arendt, Hannah, 1991, Myślenie, przeł. H. Buczyńska-Garewicz, Warszawa: Czytelnik.
View in Google Scholar
Arystoteles, 1990, Metafizyka, [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, Warszawa.
View in Google Scholar
Benn, Gottfried, 2011, Nigdy samotniej i inne wiersze (1912–1955), wybór, oprac. i wstęp Z. Jaskuła, Wrocław: Biuro Literackie.
View in Google Scholar
Bosquet, Alain, 1995, Cioran, „Forum”, 22, s. 19.
View in Google Scholar
Chawziuk, Tadeusz, 1996, Cioran do śmiechu, „Nowy Nurt”, 6, ss. 1, 16.
View in Google Scholar
Cioran, Emil, 1999, Rozmowy z Cioranem, przeł. I. Kania, Warszawa: KR.
View in Google Scholar
Cioran, Emil, 2004, Zeszyty 1957–1972, słowo wstępne S. Boué, przeł. i opatrzył przypisami I. Kania, Warszawa: KR.
View in Google Scholar
Czaja, Dariusz, 2009, Fragmenty (nicości), [w:] Dariusz Czaja, Lekcje ciemności, Wołowiec: Czarne, ss. 237–252.
View in Google Scholar
Derrida, Jacques, 1992, Farmakon, przeł. K. Matuszewski, [w:] Jacques Derrida, Pismo filozofii, Kraków: inter esse.
View in Google Scholar
Derrida, Jacques, 1993, Aporias, trans. by T. Dutoit, Stanford.
View in Google Scholar
Filek, Janina, 2005, Filozofia odrzucenia. Wokół myśli Emila Ciorana, „Colloquia Communia. Filozofia człowieka”, 1–2, ss. 58–67.
View in Google Scholar
Gadamer, Hans-Georg, 2003, Język i rozumienie, wybór, przekład i posłowie P. Dehnel, B. Sierocka, Warszawa: Fundacja Aletheia.
View in Google Scholar
Geertz, Clifford, 1998, O gatunkach zmąconych, przeł. Z. Łapiński, [w:] Ryszard Nycz (red.), Postmodernizm. Antologia przekładów, Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
View in Google Scholar
Hilsbecher, Walter, 1972, Tragizm, absurd i paradoks. Eseje, przeł. S. Błaut, Warszawa: PIW.
View in Google Scholar
Januszkiewicz, Michał, 1997, W perspektywie egzystencjalizmu: filozofia — literatura — interpretacja egzystencjalna, [w:] Tomasz Mizerkiewicz (red.), Śladami człowieka książkowego, Poznań: Polinfo.
View in Google Scholar
Kania, Ireneusz, 2001, Ścieżka nocy, Kraków: Znak.
View in Google Scholar
Kunce, Aleksandra, 2001, Jak mikro- i makrologicznie myśleć o tożsamości?, [w:] Aleksander Nawarecki (red.), Miniatura i mikrologia literacka, t. 2, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
View in Google Scholar
Lyotard, Jean-Francois, 1997, Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy, przeł. M. Kowalska i J. Migasiński, Warszawa: KR.
View in Google Scholar
Markowski, Michał Paweł, 1997, Nietzsche. Filozofia interpretacji, Kraków: Universitas.
View in Google Scholar
Markowski, Michał Paweł, 2009, Życie na miarę literatury, Kraków: Homini.
View in Google Scholar
Mattheus, Bernd, 2008, Cioran. Portret radykalnego sceptyka, przeł. R. Reszke, Warszawa: KR.
View in Google Scholar
Michalski, Maciej, 2003, Dyskurs — apokryf — parabola. Strategie filozofowania w prozie współczesnej, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
View in Google Scholar
Mróz, Piotr, 2005, Samobójstwo myśli: uwagi o filozoficznej aforystyce E. Ciorana, „Estetyka i Krytyka”, 2, ss. 210–223.
View in Google Scholar
Nietzsche, Friedrich, 1973, Aforyzmy, Warszawa: PIW.
View in Google Scholar
Nietzsche, Friedrich, 2001, Zapiski o nihilizmie (z lat 1885–1889), przeł. G. Sowiński, [w:] Grzegorz Sowiński (red.), Wokół nihilizmu, Kraków: Wydawnictwo A.
View in Google Scholar
Pessoa, Fernando, 2007, Księga niepokoju Bernarda Soaresa, pomocnika księgowego w Lizbonie, przeł. M. Lipszyc, Izabelin: Świat Książki.
View in Google Scholar
Piechaczek, Sławomir, 2008, Człowiek jako chore zwierzę: z antropologii E. M. Ciorana, „Przegląd Filozoficzny”, 3, ss. 107–123.
View in Google Scholar
Schlegel, Friedrich, 2009, Fragmenty, przeł. C. Bartl, oprac., wstęp i koment. M. P. Markowski, Kraków: Universitas.
View in Google Scholar
Sontag, Susan, 1968, Introduction, [w:] Emil Cioran, The Temptation to Exist, Chicago.
View in Google Scholar
Zabłocki, Krzysztof, 1990, Cioran-story, „Literatura na Świecie”, 1, ss. 282–300.
View in Google Scholar
Zagajewski, Adam, 2007, Poeta rozmawia z filozofem, Warszawa: Zeszyty Literackie.
View in Google Scholar
Zawadzki, Andrzej, 2009, Literatura a myśl słaba, Kraków: Universitas.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.