The spread of alien species along the touristic routes of the Słowiński National Park

Autor

  • Anastazja Krzyżanowska University of Lodz, Faculty of Biology and Environmental Protection, Department of Geobotany and Plant Ecology
  • Przemysław Piotr Tomczyk University of Lodz, Faculty of Biology and Environmental Protection, Department of Geobotany and Plant Ecology
  • Paulina Pruszkowska-Przybylska University of Lodz, Faculty of Biology and Environmental Protection, Department of Anthropology
  • Katarzyna Maria Zielińska University of Lodz, Faculty of Biology and Environmental Protection, Department of Geobotany and Plant Ecology

DOI:

https://doi.org/10.1515/fobio-2017-0007

Słowa kluczowe:

invasive species, anthropopression, protected areas, synanthropic plants

Abstrakt

Szlaki turystyczne mają wielkie znaczenie dla rozprzestrzeniania się obcych gatunków na obszarach chronionych, takich jak parki narodowe. Celem badań była ocena rozprzestrzeniania się wybranych gatunków wzdłuż różnego rodzaju szlaków turystycznych przebiegających przez Słowiński Park Narodowy oraz dróg asfaltowych leżących w bezpośrednim sąsiedztwie Parku, w jego otulinie. Stwierdzono obecność 108 stanowisk ośmiu obcych gatunków: Padus serotina, Quercus rubra, Acer negundo, Robinia pseudoacacia spośród gatunków drzewiastych oraz Conyza canadensis, Impatiens parviflora, Juncus tenuis i Oxalis fontana spośród roślin zielnych). Stanowiska roślin drzewiastych odnotowano na obszarach, gdzie wcześniej były celowo sadzone oraz wzdłuż szlaków prowadzących do takich obszarów. Wszystkie analizowane rośliny drzewiaste mogą być źródłem zagrożenia ekologicznego i powinny być aktywnie usuwane. W przypadku roślin zielnych, gatunki, które zgodnie z literaturą nie stanowią zagrożenia dla nieprzekształconych zbiorowisk roślinnych – Juncus tenuis i Oxalis fontana – notowano dość powszechnie. Ich populacje powinny być monitorowane. Populacje Impatiens parviflora, gatunku zaklasyfikowanego do IV klasy inwazyjności oraz Conyza canadensis, który zgodnie z literaturą może rozprzestrzeniać się na wydmach, powinny zostać zniszczone jak najszybciej, dopóki zajmują małe obszary.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Adamowski, W., Bomanowska, A. 2016. Niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC. In: Obidziński, A., Kołaczkowska, E. & Otręba, A. (eds), Metody zwalczania obcych gatunków roślin występujących na terenie Puszczy Kampinoskiej, 1st edn, pp. 25–31. Kampinoski Park Narodowy.
Google Scholar

Banaszek, J., Szymczyk, A. 2014. The influence of hum an impact on the diversity of plant species on the example of the landscape conservation protected area. Acta Geographica Silesiana, 17: 5–10.
Google Scholar

Bijak, S., Czajkowski, M., Ludwisiak, Ł. 2014. Occurrence of black cherry (Prunus serotina Ehrh.) in the State Forests in Poland. Forest Research Papers, 75: 359–365.
Google Scholar

Credit Valley Conservation. 2011. Methods to control invasive species. Mississauga, Ontario, Canada. http://www.creditvalleyca.ca/wpcontent/uploads/2011/02/MethodstoControlInvasives.pdf
Google Scholar

Dajdok, Z., Krzysztofiak, A., Krzysztofiak, L., Romański, M., Śliwiński, M. 2007. Rośliny inwazyjne w Wigierskim Parku Narodowym. Wydawnictwo Stowarzyszenia „Człowiek i Przyroda”, Krzywe.
Google Scholar

Damschen, E.I., Baker, D.V., Bohrer, G., Nathan, R., Orrock, J.L., Turner, J.R., Brudvig, L.A., Haddad, N.M., Levey, D.J., Tewksbury, J.J. 2014. How fragmentation and corridors affect wind dynamics and seed dispersal in open habitats. Proc Natl Acad Sci USA 111(9): 3484–3489. URL: http://www.pnas.org/content/111/9/3484
Google Scholar

Danielewicz, W., Wiatrowska, B. 2014. Inwazyjne gatunki drzew i krzewów w lasach Polski. Peckiana, 9: 59–67.
Google Scholar

Flory, S.L., Clay, K. 2006. Invasive shrub distribution varies with distance to roads and stand age in eastern deciduous forests in Indiana, USA. Plant Ecology, 184: 131–141.
Google Scholar

Flory, S.L., Clay, K. 2009. Effects of roads and forest successional age on experimental plant invasions. Biological Conservation, 142: 2531–2537.
Google Scholar

Forman, R.T.T., Sperling, D., Bissonette, J.A., Clevenger, A.P, Cutshall, C.D., Dale, V.H., Fahrig, L., France, R., Goldman, C.R., Heanue, K., Jones, J.A., Swanson, F.J., Turrentine, T., Winter, T.C. 2003. Road ecology: science and solutions. Island Press, Washington.
Google Scholar

Frączek, J., Mudryk, K., Wróbel, M. 2009. Klon jesionolistny Acer negundo L. – nowy potencjalny gatunek energetyczny. Acta Agrophysica, 14(2): 313–322.
Google Scholar

Fornal-Pieniak, B. 2011. Impact of toursim on forest ecosystems in Ciężkowice district. Studia i Materiały CEPL w Rogowie R. 13, 3(28): 175–180.
Google Scholar

Gazda, A., Augustynowicz, P. 2012. Obce gatunki drzew w polskich lasach gospodarczych. Co wiemy o puli i o rozmieszczeniu wybranych taksonów? Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 33(4): 53–71.
Google Scholar

Hantz, J. 1979. Rodzaj Oxalis w Polsce. Fragmenta Floristica et Geobotanica, 25: 65–112.
Google Scholar

Jagodziński, A.M., Dyderski, M. K., Rawlik, M., Banaszczak, P. 2015. Plantation of coniferous trees modifies risk and size of Padus serotina (Ehrh.) Borkh. invasion – Evidence from a Rogów Arboretum case study. Forest Ecology and Management 357: 84–94.
Google Scholar

Joly, M., Bertrand, P., Gbangou, R.Y., White, M.–C., Dubé, J., Lavoie, C. 2011. Paving the way for invasive species: road type and the spread of common ragweed (Ambrosia artemisiifolia). Environmental Management, 48(3): 514–522.
Google Scholar

Krzysztofiak, L., Krzysztofiak, A. 2015. Zwalczanie niecierpka gruczołowatego Impatiens glandulifera w Wigierskim Parku Narodowym iw jego bezpośredniej otulinie. In: Krzysztofiak L., Krzysztofiak, A. (eds), Zwalczanie inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia–dobre i złe doświadczenia, Stowarzyszenie „Człowiek i Przyroda”, Krzywe, 75–88.
Google Scholar

Kołaczkowska, E. 2008. Inwazje obcych gatunków roślin – problem naukowy i praktyczny. Przegląd Geograficzny, 80(1): 55–73.
Google Scholar

Kuc, M., Piszczek, M., Janusz, A. 2012. Znaczenie dęba czerwonego w ekosystemie leśnym i rachunku ekonomicznym nadleśnictw Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, 14 (4): 152–159.
Google Scholar

Lugo, A.E., Gucinski, H. 2000. Function, effects, and management of forest roads. Forest Ecology and Management, 133: 249–262.
Google Scholar

McKinney, M.L. 2002. Influence of settlement time, human population, park shape and age, visitation and roads on the number of alien plant species in protected areas in the USA. Diversity and Distributions, 8(6): 311–318.
Google Scholar

Mędrzycki, P., 2007. NOBANIS - Invasive Alien Species Fact Sheet - Acer negundo. From: Online Database of the European Network on Invasive Alien Species - NOBANIS www.nobanis.org Date of access 01/08/2016.
Google Scholar

Mędrzycki, P. 2014. Klon jesionolistny Acer negundo. W: Otręba A., Michalska-Hejduk D. (eds), Inwazyjne gatunki roślin w Kampinoskim Parku Narodowym i w jego sąsiedztwie. Kampinoski Park Narodowy.
Google Scholar

Mirek, Z., Piękoś-Mirkowa, H., Zając, A., Zając, M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. W. Szafer Institute of Botany, Polihs Academy of Science, Kraków.
Google Scholar

Namura-Ochalska, A. 2012. Walka z czeremchą amerykańską Padus serotina (Ehrh.) Borkh.– Ocena skuteczności wybranych metod w Kampinoskim Parku Narodowym. Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 33(4): 190–200.
Google Scholar

Obidziński A, Woziwoda B. 2014. Klon jesionolistny Acer negundo. In: Otręba, A., Michalska-Hejduk, D (eds), Inwazyjne gatunki roślin w Kampinoskim Parku Narodowym i w jego sąsiedztwie. Kampinoski Park Narodowy.
Google Scholar

Packiewicz, K., Wróbel, M., Wieczorek, T., Gilewska, M., Otremba, K. 2006. Charakterystyka wzrostu drzew klonu jesionolistnego, oliwnika wąskolistnego i robinii akacjowej na składowisku popiołów elektrownianych. Acta Scientiarum Polonorum, Formatio Circumiectus, 5 (1): 87–98.
Google Scholar

Parendes, L.A., Jones, J.A. 2000. Role of light availability and dispersal in exotic plant invasion along roads and streams in the H.J. Andrews Experimental Forest, Oregon. Conservation Biology, 14: 64–75.
Google Scholar

Partyka, J. 2010. Ruch turystyczny w polskich parkach narodowych. Folia Turistica 22: 9–24.
Google Scholar

Pauchard, A., Alaback, P.B. 2006. Edge type defines alien plant species invasions along Pinus contorta burned, highway and clearcut forest edges. Forest Ecology and Management, 223: 327–335.
Google Scholar

Piotrowska, H. 1997. Przyroda Słowińskiego Parku Narodowego. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań-Gdańsk.
Google Scholar

Richards, P. W. 1943. Juncus Macer. Journal of Ecology, 31(1), 51–59.
Google Scholar

Robakowski, P., Bielinis, E. 2011. Competition between sessile oak (Quercus petraea) and black cherry (Padus serotina): Dynamics of seedlings growth. Polish Journal of Ecology, 59(2): 297–306.
Google Scholar

Rooney, P.R. 2005. Distribution of ecologically–invasive plants along off–road vehicle trails in the Chequamegon National Forest, Wisconsin. The Michigan Botanist, 44: 178–182.
Google Scholar

Rutkowski, L. 2006. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Sołtys-Lelek, A., Barabasz-Krasny, B. 2010. Ekspansja wybranych gatunków obcego pochodzenia we florze i szacie roślinnej Ojcowskiego Parku Narodowego (południowa Polska). Prądnik. Prace i Materiały Muzeum im. prof. Władysława Szafera, 20: 333–376.
Google Scholar

Small, J. K. 1896. A Neglected Species of Oxalis and Its Relatives. Bulletin of the Torrey Botanical Club, 23(7), 265-269.
Google Scholar

Tałałaj, I. 2013. Rośliny chronione i gatunki inwazyjne w dolinie Biebrzy – trwanie i migracja w zmieniających się warunkach środowiska. Przewodnik po sesji terenowej II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Różnorodność biologiczna – od komórki do ekosystemu. Rośliny i grzyby w zmieniających się warunkach środowiska. Oddział Białostocki Polskiego Towarzystwa Botanicznego, Białystok.
Google Scholar

Thebaud, C., Abbott, R.J. 1995. Characterization of invasive Conyza species (Asteraceae) in Europe: Quantitative trait and isozyme analysis. American Journal of Botany, 82: 360–368.
Google Scholar

Tokarska-Guzik, B., Bzdęga, K., Nowak, T., Urbisz, A., Węgrzynek, B., Dajdok, Z. 2015. Propozycja listy roślin gatunków obcych, które mogą stanowić zagrożenie dla przyrody Polski i Unii Europejskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Tokarska-Guzik, B., Dajdok, Z., Zając, M., Zając, M., Urbisz, A., Danielewicz, W., Hołdyński, Cz. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
Google Scholar

Watkins, R.Z., Chen, J.Q., Pickens, J., Brosofske, K.D. 2003. Effects of forest roads on understory plants in a managed hardwood landscape. Conservation Biology, 17: 411–419.
Google Scholar

Weaver, S.E. 2001. The biology of Canadian weeds, 115, Conyza canadensis. Canadian Journal of Plant Sciences, 81: 867–875.
Google Scholar

Weber, E. 2000. Switzerland and the invasive plant species issue. Botanica Helvetica, 115: 77–81.
Google Scholar

Wojterski, T. 1979. Mapa zbiorowisk roślinnych Słowińskiego Parku Narodowego. Zakład Kartografii i Geomatyki UAM, Poznań.
Google Scholar

Woziwoda B., Obidziński A. 2016. Dąb czerwony Quercus rubra L. In: Obidziński, A., Kołaczkowska, E., Otręba, A. [eds], Metody zwalczania obcych gatunków roślin występujących na terenie Puszczy Kampinoskiej, pp. 89–97. Wydawnictwo BioDar, Izabelin–Kraków.
Google Scholar

Opublikowane

2018-12-30

Jak cytować

Krzyżanowska, A., Tomczyk, P. P., Pruszkowska-Przybylska, P., & Zielińska, K. M. (2018). The spread of alien species along the touristic routes of the Słowiński National Park. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Biologica Et Oecologica, 14, 33–46. https://doi.org/10.1515/fobio-2017-0007

Numer

Dział

Articles