Skuteczność programu Learning Breakthrough w terapii dysleksji rozwojowej
DOI:
https://doi.org/10.18778/1427-969X.21.04Słowa kluczowe:
dysleksja rozwojowa, terapia, deficyty móżdżkoweAbstrakt
Dysleksja rozwojowa to zaburzenie związane z trudnościami w czytaniu i pisaniu. W literaturze przedmiotu istnieje wiele hipotez mających na celu wyjaśnienie jego przyczyn. Jedną z nich jest teoria deficytu móżdżkowego. Zakłada ona, że głównym czynnikiem utrudniającym proces nauki czytania i pisania są dysfunkcje w budowie oraz funkcjonowaniu móżdżku, czego konsekwencją są deficyty procesu automatyzacji. Od kilku lat prowadzi się badania zmierzające do stworzenia narzędzi terapeutycznych pomocnych w niwelowaniu trudności obserwowanych u osób dyslektycznych. W chwili obecnej brakuje jednak przekonujących dowodów na temat ich skuteczności. Celem przeprowadzonego badania była ocena efektywności programu terapeutycznego Learning Breakthrough. W tym celu posłużono się czterema testami czytania, które wykonywane były dwukrotnie – przed i po 4-miesięcznym treningu. Oczekiwano poprawy wykonania testów czytania tylko u uczestników z grupy eksperymentalnej. Jednakże analiza statystyczna nie ujawniła żadnych istotnych różnic między wynikami otrzymanymi w preteście i postteście, tak pomiędzy grupą eksperymentalną, jak też i kontrolną. Uzyskane rezultaty sugerują, że interwencja terapeutyczna nie poprawiła poziomu czytania u osób dyslektycznych.
Bibliografia
Ackerman P. L., Cianciolo A. T. (2000). Cognitive, perceptual speed, and psychomotor determinants of individual differences during skill acquisition. Journal of Experimental Psychology:Applied, 6, 259–290
Google Scholar
Bogdanowicz M. (2003). Longitudinalne badania nad dysleksją rozwojową w Polsce. W: B. Wojciszke, M. Plopa (red.), Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie (s. 357–383). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls
Google Scholar
Demb J. B., Boynton G. M., Heeger D. J. (1997). Brain activation in visual cortex predicts individual differences in reading performance. Proceedings of the Natural Academic Sciences, 94, 13363–13366
Google Scholar
Dore W., Rutherford R. (2001). Closing the gap. Paper presented at the BDA 6th International Conference on Dyslexia, York, UK
Google Scholar
Eckert M. A., Leonard C. M., Richards T. L., Aylward E. H., Thomson J., Berninger V. W. (2003). Anatomical correlates of dyslexia: Frontal and cerebellar findings. Brain: A Journal of Neurology, 126 (2), 482–494
Google Scholar
Fabbro F. (2001). The bilingual brain: Cerebral representation of languages. Brain Lang., 79 (2), 211–222
Google Scholar
Fawcett A. J., Nicolson R. I., Dean P. (1996). Impaired performance of children with dyslexia on a range of cerebellar tasks. Ann Dyslexia, 46, 259–283
Google Scholar
Fawcett A. J., Nicolson R. I. (2004). Rola móżdżku w dysleksji. W: A. Grabowska, K. Rymarczyk (red.), Dysleksja od badań mózgu do praktyki (s. 43–75). Warszawa: Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN
Google Scholar
Finch A. J., Nicolson R. I., Fawcett A. J. (2002). Evidence for a neuroanatomical difference within the olivo-cerebellar pathway of adults with dyslexia. Cortex, 38, 529–539
Google Scholar
Fix J. D. (1997). Neuroanatomia. Wrocław: Urban & Partner. Wydawnictwo Medyczne
Google Scholar
Fulbright R. K., Jenner A. R., Mencl W. E., Pugh K. R., Shaywitz B. A., Shaywitz S. E., Frost S. J., Skudlarski P., Constable R. T., Lacadie C. M., Marchione K. E., Gore J. C. (1999). The cerebellum’s role in reading. American Journal of Neuroradiology, 20, 1925–1930
Google Scholar
Habib M. (2000). The neurological basis of developmental dyslexia: An overview and working hypothesis. Brain, 123, 2373–2399
Google Scholar
Ito M. (1990). A new physiological concept on cerebellum. Journal of Cognitive Neuroscience, 1, 136–152
Google Scholar
Jenkins T. C., Abd-Manan F., Pardhan S., Murgatroyd R. N. (1994). Effect of fixation disparity on distance binocular visual acuity. Ophthalmic Physiol. Opt., 14 (2), 129–131
Google Scholar
Jobard G., Crivello F., Tzourio-Mazoyer N. (2003). Evaluation of the dual route theory of reading: A metanalysis of 35 neuroimaging studies. Neuroimage, 20 (2), 693–712
Google Scholar
Leiner H. C., Leiner A. L., Dow R. S. (1991). The human cerebro-cerebellar system: Its computing, cognitive, and language skills. Behav. Brain Res., 44 (2), 113–128
Google Scholar
Leiner H. C., Leiner A. L., Dow R. S. (1993). Cognitive and language functions of the human cerebellum. Trends Neuroscience, 16 (11), 444–447
Google Scholar
Longstaff A. (2002). Neurobiologia. Krótkie wykłady. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Google Scholar
Molinari M., Leggio M. G., Solida A., Ciorra R., Misciagna S., Silveri M., Petrosini L. (1997). Cerebellum and procedural learning: Evidence from focal cerebellar lesions. Brain, 120, 1753–1762
Google Scholar
Nicolson R. I., Fawcett A. J. (1990). Automaticity: A new frame work for dyslexia research? Cognition, 35, 159–182
Google Scholar
Nicolson R. I., Fawcett A. J. (1994). Comparison of deficits in cognitive and motor skills among children with dyslexia. Annals of Dyslexia, 44, 147–164
Google Scholar
Nicolson R. I., Fawcett A. J. (1995). Dyslexia is more than a phonological disability. Dyslexia, 1, 19–36
Google Scholar
Nicolson R. I., Fawcett A. J. (1999). Developmental Dyslexia: The Role of the Cerebellum. Dyslexia, 5, 155–177
Google Scholar
Nicolson R. I., Fawcett A. J., Dean P. (1995). Time estimation deficits in developmental dyslexia: Evidence of cerebellar involvement. Proc. R Soc. Lond B Biol. Sci., 259, 43–47
Google Scholar
Nicolson R. I., Fawcett A. J., Dean P. (2001). Developmental dyslexia: The cerebellar deficit hypothesis. Trends in Neurosciences, 24, 508–511
Google Scholar
Ober J., Jaśkowska E., Jaśkowski P., Ober J. J. (1998). Presentation of the new method of testing development – reading function – word test and chain sentences test. Logopedia, 25, 81–99
Google Scholar
Pennington B. F. (2008). Diagnosing Learning Disorders, Second Edition. A Neuropsychological Framework. New York: Guilford Press
Google Scholar
Rack J. P., Snowling M. J., Hulme C., Gibbs S. (2007). No evidence that an exercise-based treatment programme (DDAT) has specific benefits for children with reading difficulties. Dyslexia, 13 (2), 97–104
Google Scholar
Rae C., Lee M. A., Dixon R. M., Blamire A. M., Thompson C. H., Styles P., Talcott J., Richardson A. J., Stein J. F. (1998). Metabolic abnormalities in developmental dyslexia detected by magnetic resonance spectroscopy. The Lancet, 351, 1849–1852
Google Scholar
Rae C., Harasty J. A., Dzendrowskyj T. E., Talcott J. B., Simpson J., Blamire A. M., Dixon R. M., Lee M. A., Thompson J. T., Styles P., Richardson A. J., Stein J. F. (2002). Cerebellar morphology in developmental dyslexia. Neuropsychologia, 40, 1285–1292
Google Scholar
Reynolds D., Nicolson R. I. (2007). Follow-up of an exercise-based treatment for children with reading difficulties. Dyslexia, 13 (2), 78–96
Google Scholar
Reynolds D., Nicolson R. I., Hambly H. (2003). Evaluation of an exercise-based treatment for children with reading difficulties. Dyslexia, 9 (3), 164–176
Google Scholar
Schmahmann J. D. (2002). Disorders of the Cerebellum: Ataxia, Dysmetria of Thought, and the Cerebellar Cognitive Affective Syndrome. Neuropsychiatric Practice and Opinion, 16, 367–378
Google Scholar
Shaywitz S. E. (1998). Dyslexia. New England Journal of Medicine, 338, 307–312
Google Scholar
Shaywitz S. E., Shaywitz B. A., Fletcher J. M., Escobar M. D. (1990). Prevalence of reading disability in boys and girls: Results of the Connecticut longitudinal study. Journal of the AmericanMedical Association, 264, 998–1002
Google Scholar
Silveri M. C., Misciagna S., Leggio M. G., Molinari M. (2000). Cerebellar spatial dysgraphia: Further evidence. J. Neurol., 246 (4), 312–313
Google Scholar
Snowling M. J., Hulme C. (2003). A critique of claims from Reynolds, Nicolson & Hambly (2003) that DDAT is an effective treatment for children with reading difficulties – ‘Lies, damned lies and (inappropriate) statistics?’ Dyslexia, 9 (2), 127–133
Google Scholar
Stein J. (2004). Wielkokomórkowa teoria dysleksji rozwojowej. W: A. Grabowska, K. Rymarczyk (red.), Dysleksja od badań mózgu do praktyki (s. 43–75). Warszawa: Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN
Google Scholar
Turkeltaub P. E., Eden G. F., Jones K. M., Zeffiro T. A. (2002). Meta-analysis of the functional neuroanatomy of single-word reading: Method and validation. Neuroimage, 16 (3), 765–780
Google Scholar
