Rozpoznawanie stanów emocjonalnych na rysunkach dotykowych twarzy przez kobiety i mężczyzn

Autor

  • Magdalena Szubielska Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Instytut Psychologii

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-969X.20.04

Słowa kluczowe:

rysunki wypukłe, percepcja dotykowa, emocje, różnice międzypłciowe, wyobraźnia

Abstrakt

Przedmiotem badania była analiza zdolności osób widzących do rozpoznawania emocji na rysunkach wypukłych (poznawanych za pomocą dotyku). Materiał badawczy stanowiły rysunki męskich oraz kobiecych twarzy wyrażających: szczęście, smutek, strach, zdziwienie, wstręt i gniew. Wyniki wskazują, że kobiety trafniej niż mężczyźni rozpoznają emocje na podstawie eksploracji dotykowej szkiców wyrazów twarzy. W dyskusji poruszono zagadnienie możliwych źródeł ujawnionej w badaniu różnicy płciowej, wskazując na różnice w funkcjonowaniu inteligencji emocjonalnej oraz w specyfice działania wyobraźni u kobiet i mężczyzn.

Bibliografia

Ciarrochi J. V., Chan A. Y. C., Bajgar J. (2001). Measuring emotional intelligence in adolescents. Personality and Individual Diff erences, 31, 1105–1119.
Google Scholar

Chan J. S, Simões-Franklin C., Garavan H., Newell F. N. (2010). Static images of novel, moveable objects learned through touch activate visual area hMT+. NeuroImage, 49, 1708–1716.
Google Scholar

D’Angiulli A., Kennedy J. M., Heller M. A. (1998). Blind children recognizing tactile pictures respond like sighted children given guidance in exploration. Scandinavian Journal of Psychology, 39, 187–190.
Google Scholar

De Silva L. C., Miyasato T., Nakatsu R. (1997). Facial emotion recognition using multi-modal information. Proceedings of International Conference on Information, Communications and Signal Processing, 1, 397–401.
Google Scholar

Ekman P., Friesen W. V., Hager J. C. (2002). Facial Action Coding System. A human face. New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Francuz P., Mackiewicz R. (2005). Liczby nie wiedzą, skąd pochodzą: Przewodnik po metodologii i statystyce nie tylko dla psychologów. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Hall J. A., Matsumoto D. (2004). Gender diff erences in judgments of multiple emotions from facial expressions. Emotion, 4, 201–206.
Google Scholar

Heller M. A. (1989). Picture and pattern perception in the sighted and blind: The advantage of the late blind. Perception, 18, 379–389.
Google Scholar

Heller M. A., Calcaterra J. A., Burson L. L., Tyler L. A. (1996a). Tactual picture identyfi cation by blind and sighted people: Eff ects of providing categorical information. Perception and Psychophysics, 58, 310–323.
Google Scholar

Heller M. A., Calcaterra J. A., Tyler L. A., Burson L. L. (1996b). Production and interpretation of perspective drawings by blind and sighted people. Perception, 25, 321–334.
Google Scholar

Heller M. A., Kennedy J. M., Joyner T. D. (1995). Production and interpretation of pictures of houses by blind people. Perception, 24, 1049–1058.
Google Scholar

Hoffmann H., Kessler H., Eppel T., Rukavina S., Traue H. C. (2010). Expression intensity, gender and facial emotion recognition: Women recognize only subtle facial emotions better than men. Acta Psychologica, 135, 278–283.
Google Scholar

Jakubowski M. (2009). Tyfl ografi ka – Historia i współczesność, metody i technologie. Tyfl oświat, 1, 36–40.
Google Scholar

Kennedy J. M. (1993). Drawing and the blind: Pictures to touch. New Haven, CT: Yale University Press.
Google Scholar

Knopp K. A. (2012). Czy kobiety naprawdę są bardziej inteligentne emocjonalnie niż mężczyźni? O różnicach międzypłciowych w zakresie zdolności emocjonalnych. Kwartalnik Naukowy Towarzystwa Uniwersyteckiego Fides et Ratio, 4, 95–112.
Google Scholar

Kozhevnikov M., Kosslyn S., Shephard J. (2005). Spatial versus object visualizers: A new characterization of visual cognitive style. Memory and Cognition, 33, 710–726.
Google Scholar

Lebaz S., Jouff rais C., Picard D. (2012). Haptic identifi cation of raised-line drawings: high visuospatial imagers outperform low visuospatial imagers. Psychological Research, 76, 667–675.
Google Scholar

Lebaz S., Picard D. (2014). Classifi cation of tactile pictures of expressive faces by blind adults. Terra Haptica, 4, 45–51.
Google Scholar

Lederman S. J., Klatzky R. L., Chataway C., Summers C. (1990). Visual mediation and the haptic recognition of two-dimensional pictures of common objects. Perception and Psychophysics, 47, 54–64.
Google Scholar

Lederman S. J., Klatzky R. L., Renner-May E., Lee J. H., Ng K., Hamilton C. (2008). Haptic processing of facial expressions of emotion in 2D raised-line drawings. IEEE Transactions on Haptics, 1, 27–38.
Google Scholar

Loomis J. M., Klatzky R. L. (2007). Functional equivalence of spatial representations from vision, touch, and hearing: Relevance for sensory substitution. [W:] J. J. Rieser, D. H. Ashmead, F. F. Ebner, A. L. Corn (red.), Blindness and brain plasticity in navigation and object perception (s.s. 155–184). New York: Lawrence Erlbaum Associates.
Google Scholar

Loomis J. M., Klatzky R. L., Giudice N. A. (2013). Representing 3D space in working memory: Spatial images from vision, touch, hearing, and language. [W:] S. Lacey, R. Lawson (red.), Multisensory Imagery: Theory and Applications (s. 131–156). New York: Springer.
Google Scholar

Loomis J. M., Klatzky R. L., Lederman S. J. (1991). Similarity of tactual and visual picture recognition with limited fi eld of view. Perception, 20, 167–177.
Google Scholar

Magee L. E., Kennedy J. M. (1980). Exploring pictures tactually. Nature, 278, 287–288.
Google Scholar

Matczak A., Piekarska J., Studniarek E. (2005). Skala inteligencji emocjonalnej – twarze (SIE-T): Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Google Scholar

Merry R. V., Merry F. K. (1933). The tactual recognition of embossed pictures by blind children. Journal of Applied Psychology, 17, 148–163.
Google Scholar

Pathak K., Pring L. (1989). Tactual picture recognition in congenitally blind and sighted children. Applied Cognitive Psychology, 3, 337–350.
Google Scholar

Picard D., Jouff rais C., Lebaz S. (2011). Haptic recognition of emotions in raised-line drawings by congenitally blind and sighted adults. IEEE Transactions on Haptics, 4, 67–71.
Google Scholar

Szubielska M. (2014). Strategies for constructing spatial representations used by blind and sighted subjects. Studia Psychologica, 56, 273–285.
Google Scholar

Thompson L. J., Chronicle E. P., Collins A. F. (2003). The role of pictorial convention in haptic picture perception. Perception, 32, 887–893.
Google Scholar

Vecchi T. (2001). Visuo-spacial processing in congenitally blind people: is there a gender-related preference? Personality and Individual Diff erences, 30, 1361–1370.
Google Scholar

Wijntjes M. W. A., van Lienen T., Verstijnen I. M., Kappers A. M. L. (2008). The infl uence of picture size on recognition and exploratory behaviour in raised-line drawings. Perception, 37, 602–614.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2017-05-31

Jak cytować

Szubielska, M. (2017). Rozpoznawanie stanów emocjonalnych na rysunkach dotykowych twarzy przez kobiety i mężczyzn. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, (20), 59–70. https://doi.org/10.18778/1427-969X.20.04

Numer

Dział

Articles