Bezpieczeństwo ponad wszystko? Narastający problem grodzenia się w polskich miastach
Keywords:
osiedla grodzone, osiedle „Nowa Przędzalnia”, bezpieczeństwo, grodzenie sięAbstract
W ostatnich dekadach fragmentaryzacja społeczno-przestrzenna stała się powszechnym zjawiskiem występującym w miastach. Jedną z przyczyn jej pogłębiania się jest powstawanie osiedli grodzonych. Wielu urbanistów uważa takie formy zabudowy za szkodliwe. W świetle dotychczasowych badań, społeczności mieszkające na osiedlach grodzonych charakteryzują się nadmierną chęcią izolacji, która przejawia się stosowaniem coraz to nowszych elementów zabezpieczeń. Celem niniejszego artykułu jest zatem charakterystyka procesu grodzenia się w kontekście bezpieczeństwa jako czynnika wyboru miejsca zamieszkania. Postanowiono ustalić, czy mieszkańcy osiedli grodzonych czują się bezpiecznie w swoim miejscu zamieszkania oraz czy chcieliby zastosować w nich kolejne elementy zabezpieczeń. W tym celu skorzystano z ankiety CAWI przeprowadzonej wśród mieszkańców osiedla „Nowa Przędzalnia” w Łodzi. W świetle uzyskanych wyników można stwierdzić, że mieszkańcy tego osiedla są usatysfakcjonowani ze swojego wyboru miejsca zamieszkania, a głównym czynnikiem determinującym ten wybór było właśnie poczucie bezpieczeństwa zarówno wewnątrz osiedla, jak i w jego okolicy. Co istotne, mieszkańcy nie traktowali mieszkania na tym osiedlu jako izolacji od reszty społeczeństwa mimo stosowania wybranych elementów zabezpieczeń. Preferują oni także stosowanie kolejnych zabezpieczeń. Przykład osiedla „Nowa Przędzalnia” pokazuje zatem, że raz zainicjowany proces grodzenia się może prowadzić do dalszej fragmentaryzacji społeczno-przestrzennej ze względu na chęć pozostania mieszkańców na osiedlach grodzonych oraz nieustanne dążenie do zwiększania poczucia bezpieczeństwa.
References
CBOS (2020). Komunikat z badań „Poczucie bezpieczeństwa w najbliższej okolicy i kraju”. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
View in Google Scholar
Gądecki, J. (2007). Za murami – Krytyczna analiza dyskursu. [w:] B. Jałowiecki, W. Łukowski (red.), Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar & Wydawnictwo SWPS Academica, 87–97.
View in Google Scholar
Gądecki, J. (2009). Za murami. Osiedla Grodzone w Polsce – Analiza Dyskursu. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
View in Google Scholar
Gąsior-Niemiec, A., Glasze, G., Lippok, D., Putz, R. (2007). Grodzenie Miasta: Casus Warszawy. Studia Regionalne i Lokalne, 4(30), 5–30.
View in Google Scholar
GUS (2022). Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny.
View in Google Scholar
Górczyńska, M. (2015). Gentryfikacja w polskim kontekście: Krytyczny przegląd koncepcji wyjaśniających. Przegląd Geograficzny, 87(4), 589–611.
View in Google Scholar
Groeger, L. (2019). Krajobraz osiedli grodzonych – przykład Łodzi. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 42, 25–44.
View in Google Scholar
Jałowiecki, B., Łukowski, W. (red.) (2007). Gettoizacja polskiej przestrzeni miejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar & Wydawnictwo SWPS Academica.
View in Google Scholar
Jałowiecki, B., & Szczepański, M. (red.) (2010). Polskie metropolie – Przestrzeń i społeczeństwo. [w:] Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 273–312.
View in Google Scholar
Janas, A. (2016). Kultura w społeczeństwie ponowoczesnym. [w:] K. Cikała-Kaszowska, W. Zieliński (red.), Społeczeństwo ponowoczesne-społeczeństwo ponowoczesności—Namysł nad kondycją współczesnego społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 8–14.
View in Google Scholar
Low, S. M. (2001). The Edge and the Center: Gated Communities and the Discourse of Urban Fear. American Anthropologist Association, 103(1), 45–58.
View in Google Scholar
Łątkowska, A. (2018). Osiedla grodzone w Toruniu i ich postrzeganie wśród mieszkańców miasta. Rocznik Toruński, 45, 255–271.
View in Google Scholar
Murapol (2022). Nowa Przędzalnia. Dostęp dnia: 2022.08.15 ze źródła: https://www.murapol.pl/oferta/lodz/murapol-nowa-przedzalnia
View in Google Scholar
Owczarek, D. (2011). Zamknięte osiedla, czyli dylemat współczesnych polskich miast. Badanie porównawcze mieszkańców zamkniętych i otwartych osiedli w Warszawie. Przegląd Socjologiczny, 60, 291–365.
View in Google Scholar
Ptak, J., & Serafin, P. (2017). Osiedla grodzone i ocena ich zamknięcia w krakowskiej dzielnicy Podgórze. Zeszyty Naukowe - Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, 6, 123–142.
View in Google Scholar
Sikora-Fernandez, D. (2013). Private cities. Spatial and economic consequences of gated communities in Poland. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 282, 122–129.
View in Google Scholar
Szczepańska, M. (2012). Osiedla grodzone: Świadomościowe aspekty podziałów społeczno-przestrzennych i więź sąsiedzka. Przestrzeń Społeczna (Social Space), 3, 102–125.
View in Google Scholar
Tobiasz-Lis, P. (2011). Osiedla grodzone w Łodzi. Przyczyny i konsekwencje zjawiska. Space – Society – Economy, 10, 99–114.
View in Google Scholar
Tokajuk, A. (2014). Projektowanie bezpiecznych struktur mieszkaniowych na przykładzie Osiedla Błękitne I w Siechnicach. Architecture et Artibus, 4, 95–103.
View in Google Scholar
Wieteska-Rosiak, B. (2015). Kształtowanie przestrzeni publicznej z uwzględnieniem aspektów bezpieczeństwa publicznego. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 164, 274–282.
View in Google Scholar