Vegetation Transformations of Kujawy-Pomerania Region in the Last Twenty Years Period
DOI:
https://doi.org/10.2478/v10107-009-0017-yKeywords:
causes of transformations, ecological processes, plant communities, vegetation dynamicsAbstract
This paper contents dynamic tendencies analysis results of Kujawy-Pomerania region (N Poland) for a 20-year time period. Acreage changes as well as structure and species composition transformations of forest and shrub vegetation (associations) and non-forest vegetation (alliances) were evaluated. Main factors influencing on regressive and progressive changes were set out. Analysis was relied on results of geobotanical research and observations of selected objects. Regressive changes were noted for i.a. thermophilous oak forests, dry and fresh coniferous forests, aquatic, halophytic, pasture vegetation, vegetation of Molinion and Cnidion meadows, heaths and xerothermic grasslands. Whereas progressive were observed in case of mixed coniferous forests, mesophytic shrubs, rush and tall herbs vegetation, fresh meadows and some ruderal communities.
Downloads
References
Barabasz, B. 1997. Zmiany roślinności łąk w północnej części Puszczy Niepołomickiej w ciągu 20 lat. Studia Nat., Ser. A 43: 1–99.
Google Scholar
Berndt, J., Ceynowa-Giełdon, M. 1988. Zmiany w runie rezerwatu Cisy Staropolskie im. L. Wyczółkowskiego (Wierzchlas) w latach 1953–1982. Ochr. Przyr. 46: 9–34.
Google Scholar
Biały, K., Załuski, T. 1994. Rola bobra europejskiego Castor fiber L. w renaturyzacji uregulowanego cieku i przyległego otoczenia. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu 246, Konferencje 3 (1): 21–29.
Google Scholar
Bodziarczyk, J., Drajewicz, R. 2007. Dynamika roślinności na opuszczonych polanach Pienińskiego Parku Narodowego. In: J. Holeksa (ed.), Zakres, tempo i mechanizmy zmian w przyrodzie terenów chronionych w Polsce. Studia Nat. 54, cz. I: 13–46.
Google Scholar
Brzeg, A., Wojterska, M. 2001. Zespoły roślinne Wielkopolski, ich stan poznania i zagrożenie. In: M. Wojterska (ed.), Szata roślinna Wielkopolski i Pojezierza Południowopomorskiego. Przewodnik sesji terenowych 52. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego 24–28 września 2001. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, pp. 39–110.
Google Scholar
Cyzman, W. 1991. mscr. Zróżnicowanie zbiorowisk leśnych i zaroślowych w Kotlinie Toruńskiej i Kotlinie Płockiej. Zakład Taksonomii i Geografii Roślin UMK, Toruń.
Google Scholar
Cyzman, W. 2009. Zasięg i natężenie zmian w zespołach leśnych rezerwatu „Olszyny Rakutowskie” w latach 1969–2002. In: K. Kannenberg, H. Szramka (eds), Zarządzanie ochroną przyrody w lasach. Tom III. Wyd. Wyższej Szkoły Zarządzania Środowiskiem w Tucholi, Tuchola, pp. 33–62.
Google Scholar
Cyzman, W., Rejewski, M. 1992. Przekształcenia zespołów leśnych w okolicach Jeziora Rakutowskiego w latach 1969–1988. Acta Univ. Nic. Copern., Biologia 40: 121–136.
Google Scholar
Cyzman,W., Kannenberg, A. 2008. Zmiany w składzie florystycznym i strukturze zbiorowisk leśnych w wybranych rezerwatach na Kujawach i Pomorzu. In: K. Kannenberg, H. Szramka (eds), Zarządzanie ochroną przyrody w lasach. Tom II. Wyd. Wyższej Szkoły Zarządzania Środowiskiem w Tucholi, Tuchola, pp. 91–108.
Google Scholar
Durak, T. 2009. Changes in rich fir-beech forests in the Beskid Niski Mountains during 30 years. In: J. Holeksa, B. Babczyńska-Sendek, S. Wika (eds), The role of geobotany in biodiversity conservation. University of Silesia, Katowice, pp. 141–148.
Google Scholar
Ejankowski,W., Kunz, M. 2006. Reconstruction of vegetation dynamics in “Linje” peat-bog (N Poland) using remote sensing method. Biodiv. Res. Conserv. 1–2: 111–113.
Google Scholar
Falińska, K. 2004. Ekologia roślin. Wyd. 3. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Grynia, M., Kryszak, A., Kryszak, J. 2009. Transformations of meadows communities in the Obra River valley. In: J. Holeksa, B. Babczyńska-Sendek, S. Wika (eds), The role of geobotany in biodiversity conservation. University of Silesia, Katowice, pp. 149–153.
Google Scholar
Herbichowa, M., Wołejko, L. 2004. Torfowiska źródliskowe i przepływowe Polski północnej. In: J. Herbich (ed.), Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Tom 2. Wody słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, pp. 191–195.
Google Scholar
Hinterlang, D. 1992. Vegetationsökologie der Weichwasserquellgesellschaften zentraleuropäischer Mittelgebirge. Crunoecia 1: 5–117.
Google Scholar
Jagodziński, A. M., Maciejewska-Rutkowska, I. 2005. Flora naczyniowa i roślinność rezerwatu „Ostrów Panieński” koło Chełmna. Parki Nar. Rez. Przyr. 24 (1–4): 61–87.
Google Scholar
Jagodziński, A. M., Maciejewska-Rutkowska, I. 2008. Zmiany we florze rezerwatu przyrody „Ostrów Panieński” koło Chełmna. In: J. Holeksa (ed.), Zakres, tempo i mechanizmy zmian w przyrodzie terenów chronionych w Polsce. Studia Nat. 54, cz. II: 121–131.
Google Scholar
Jakubowska-Gabara, J. 1993. Recesja zespołu świetlistej dąbrowy Potentillo albae-Quercetum Libb. 1993 w Polsce. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Jutrzenka-Trzebiatowski, A. 1999. Wpływ człowieka na szatę leśną Polski północno-wschodniej w ciągu dziejów. Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie 184: 1–172.
Google Scholar
Kaźmierczakowa, R., Grodzińska, K. 2007. Przemiany zbiorowisk naskalnych i kserotermicznych w Pienińskim Parku Narodowym w ciągu ostatnich 35 lat XX wieku. In: J. HOLEKSA (ed.), Zakres, tempo i mechanizmy zmian w przyrodzie terenów chronionych w Polsce. Studia Nat. 54, cz. I: 85–132.
Google Scholar
Kępczyński, K., Ceynowa-Giełdon, M. 1988. Roślinność brzeżna Zalewu Koronowskiego w okresie obniżonego poziomu wody w zbiorniku. Acta Univ. Nic. Copern., Biologia 29: 25–51.
Google Scholar
Kępczyński, K., Załuski, T. 1977. Obserwacje nad zmianami szaty roślinnej w rejonie oddziaływania Zakładów Azotowych "Włocławek". Acta Univ. Nic. Copern., Biologia 20: 113–125.
Google Scholar
Kępczyński, K., Załuski, T. 1988. Przekształcenia wybranych fitocenoz szuwarowych, olsowych, łęgowych i ruderalnych pod wpływem oddziaływania Zakładów Azotowych "Włocławek". Acta Univ. Nic. Copern., Biologia 32: 105–118.
Google Scholar
Kępczyński, K., Załuski, T. 1991. Przekształcenia fitocenoz borów sosnowych i mieszanych w pobliżu Zakładów Azotowych "Włocławek". Acta Univ. Nic. Copern., Biologia 38: 3–22.
Google Scholar
Kępczyński, K., Zielski, A. 1976. Zmiany w runie zbiorowisk leśnych Pojezierza Brodnickiego pod wpływem turystyki. Phytocoenosis 5 (3/4): 387–396.
Google Scholar
Kochanowska, R. 1997. Przyrodnicze konsekwencje regresu gospodarki łąkowej na Pomorzu Zachodnim. Przegl. Przyr. 8 (1–2): 73–76.
Google Scholar
Kondracki, J. 2000. Geografia regionalna Polski. Wyd. 2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Kornaś, J. 1987. Zmiany roślinności segetalnej w Gorcach w ostatnich 35 latach. Zesz. Nauk. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Pr. Bot. 15: 7–26.
Google Scholar
Kornaś, J., Dubiel, E. 1991. Changes of vegetation of the hay-meadows in the Ojców National Park (S. Poland) during the last 30 years. In: J.B. Faliński (ed.), Vegetation processes as subject of geobotanical maps. Proceedings of XXXIII Symposium of IAVS, Warsaw, April 8-12, 1990. Phytocoenosis 3 (N.S.), Suppl. Cartogr. Geobot. 2, pp. 135–144.
Google Scholar
Krasicka-Korczyńska, E. 1996. Regeneracja populacji Senecio paluster (L.) DC. na spalonych łąkach torfowiskowych w dolinie Noteci, czyli krótkie panowanie. Przegl. Przyr. 7 (3-4): 139–144.
Google Scholar
Krasicka-Korczyńska, E., Załuski, T., Ratyńska, H., Korczyński, M. 2008. Roślinność siedlisk łąkowych i użytków przyrodniczych w regionie kujawskopomorskim. Podręcznik dla doradców rolnośrodowiskowych. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie, Minikowo.
Google Scholar
Kucharski, L. 1999. Szata roślinna łąk Polski Środkowej i jej zmiany w XX stuleciu. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Kunz,M., Nienartowicz, A. 2010. Temporal and spatial changes in the distribution of heaths within the city of Toruń according to analysis of cartographic and remote-sensing materials, and field exploration. Ecol. Questions 12: 59–74.
Google Scholar
Kurowski, J.K. 1993. Dynamika fitocenoz leśnych w rejonie kopalni odkrywkowej Bełchatów. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Kurowski, J. K., Michalska-Hejduk, D. 2007. Tendencje dynamiczne zbiorowisk nieleśnych Kampinoskiego Parku Narodowego. In: J. Holeksa (ed.), Zakres, tempo i mechanizmy zmian w przyrodzie terenów chronionych w Polsce. Część I. Studia Nat. 54, cz. I: 145–157.
Google Scholar
Marcysiak, K. 1999. Zbiorowiska zaroślowe jako przejaw dynamiki roślinności na przykładzie Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku w Bydgoszczy. Przegl. Przyr. 10 (3–4): 121–127.
Google Scholar
Matuszkiewicz, J.M. (ed.) 2007a. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Monografie 8, pp. 1–976.
Google Scholar
Matuszkiewicz, J.M. 2007b. Przemiany borów suchych i świeżych w zachodniej części Borów Tucholskich. In: J.M. Matuszkiewicz (ed.), Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. IGiPZ PAN, Monografie 8, pp. 96–116.
Google Scholar
Matuszkiewicz, J.M. 2007c. Ogólne kierunki zmian w zbiorowiskach leśnych Polski, ich przyczyny oraz prognoza przyszłych kierunków rozwojowych. In: J. M. Matuszkiewicz (ed.), Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. IGiPZ PAN, Monografie 8, pp. 555–816.
Google Scholar
Matuszkiewicz, W. 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Vademecum geobotanicum. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Michalik, S. 1974. Antropogeniczne przemiany szaty roślinnej Ojcowskiego Parku Narodowego od początków XIX wieku do 1960 roku. Ochr. Przyr. 39: 65–154.
Google Scholar
Michalik, S. 1990a. Przemiany roślinności kserotermicznej w czasie 20-letniej sukcesji wtórnej na powierzchni badawczej „Grodzisko” w Ojcowskim Parku Narodowym. Prądnik. Pr. Muz. Szafera 2: 43–52.
Google Scholar
Michalik, S. 1990b. Sukcesja wtórna półnaturalnej murawy kserotermicznej Origano-Brachypodietum w latach 1960–1984 wskutek zaprzestania wypasu w rezerwacie Kajasówka. Prądnik. Pr. Muz. Szafera 2: 59–65.
Google Scholar
Michalska-Hejduk, D. 2007. Zmiany w składzie gatunkowym łąk trzęślicowych Molinietum caeruleae Kampinoskiego Parku Narodowego w latach 1994–2004. In: J. Holeksa (ed.), Zakres, tempo i mechanizmy zmian w przyrodzie terenów chronionych w Polsce. Studia Nat. 54, cz. I: 159–172.
Google Scholar
Nienartowicz, A., Kunz, M., Adamska, E., Boińska, U., Deptuła, M., Gugnacka-Fiedor,W., Kamiński, D., Rutkowski, L. 2010. Relief and changes in the vegetation cover and the flora of the Zadroże Dune near the city of Toruń: Comparison of the conditions in 1948 and 2009. Ecol. Questions 12: 17–49.
Google Scholar
Noryśkiewicz, A. 1978. Zbiorowiska roślinne torfowiska Zgniłka oraz zmiany zachodzące w nich pod wpływem gospodarki człowieka, Stud. Soc. Scient. Torun. D, 10 (3): 3–99.
Google Scholar
Olaczek R. 1976. Zmiany w szacie roślinnej Polski od połowy XIX wieku do lat bieżących. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 177: 369–408.
Google Scholar
Olaczek, R. 1974. Etapy pinetyzacji grądu. Phytocoenosis 3 (3/4): 201–214.
Google Scholar
Paszek, I. (ed.) 2005. mscr. Rezerwat przyrody „Mszar Płociczno”. Plan ochrony na okres 1.01.2006-31.12.2025. VITIS Iwona Paszek, Bydgoszcz.
Google Scholar
Ratyńska, H. 2008. Bioróżnorodność użytków zielonych regionu kujawsko-pomorskiego. In: S. Kaczmarek (ed.), Krajobraz i bioróżnorodność. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, pp. 106–127.
Google Scholar
Rejewski, M. 1981. Roślinność jezior rejonu Laski w Borach Tucholskich. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Google Scholar
Samosiej, L. 1987. Wpływ czynników antropogenicznych na strukturę szaty roślinnej Jeziora Chodeckiego. Acta Univ. Lodz., Folia Bot. 5: 79–107.
Google Scholar
Sendek, A. 1981. Analiza antropogenicznych przemian w szacie roślinnej Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Pr. Nauk. Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 457: 1–119.
Google Scholar
Sugier, P., Czarnecka, B. 2004. Transformations of aquatic and mire vegetation in catchment areas of selected lakes in the Łęczna-Włodawa Lakeland. In: L. Wołejko, J. Jasnowska (eds), The future of Polish mires. Societas Scientiarum Stetinensis, Agricultural University of Szczecin, Szczecin, pp. 137–141.
Google Scholar
Waldon, B., Rapacka-Gackowska, A. 2010. Stan zachowania i problemy ochrony muraw kserotermicznych w dolinach Wisły i Noteci. In: H. Ratyńska, B. Waldon (eds), Ciepłolubne murawy w Polsce – stan zachowania i perspektywy ochrony. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, pp. 110–127.
Google Scholar
Wilkoń-Michalska, J. 1970. Zmiany sukcesyjne w rezerwacie halofitów „Ciechocinek” w latach 1954-1965. Ochr. Przyr. 35: 25–51.
Google Scholar
Wróbel, M. 2007. Dynamika roślinności łąkowej w warunkach stosowania ciągłych zabiegów ochronnych w Pienińskim Parku Narodowym. In: J. Holeksa (ed.), Zakres, tempo i mechanizmy zmian w przyrodzie terenów chronionych w Polsce. Studia Nat. 54, cz. I: 241–264.
Google Scholar
Załuski, T. 2002. Changes of vegetation in the "Bielinek" nature reserve. Ecol. Questions 2: 175–180.
Google Scholar
Załuski, T., Gawenda, D. 1999. Antropogeniczne przekształcenia grądu Tilio-Carpinetum w warunkach umiarkowanych form gospodarki leśnej w Górznieńsko-Lidzbarskim Parku Krajobrazowym. Przegl. Przyr. 10 (3-4): 111–116.
Google Scholar
Załuski, T., Gawenda-Kempczyńska, D., Paszek, I., Puchałka, R. 2005 mscr. Szata roślinna Łąk Bryńskich (woj. warmińsko-mazurskie) – stan zachowania, zagrożenia i projekt czynnej ochrony. Opracowanie wykonane dla Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego, VITIS Iwona Paszek, Bydgoszcz.
Google Scholar
Załuski, T., Gawenda-Kempczyńska, D., Paszek, I., Rapacka-Gackowska, A. 2008. Formation of flora and vegetation on the emerging lake bed of the Rakutowskie Lake. Ecol. Questions 9: 87–92.
Google Scholar
Zarzycki, J., Kaźmierczakowa, R. 2007. Przemiany łąk świeżych i pastwisk w Pienińskim Parku Narodowym w ciągu ostatnich 35 lat XX wieku. In: J. Holeksa (ed.), Zakres, tempo i mechanizmy zmian w przyrodzie terenów chronionych w Polsce. Studia Nat. 54, cz. I: 275–304.
Google Scholar
Zarzycki, K., Korzeniak, U. 1992. Roślinność łąkowa Pienin i jej przemiany w ostatnim sześćdziesięcioleciu. Pieniny – Przyroda i Człowiek 2: 5–12.
Google Scholar
Zarzycki, K., Szeląg, Z. 2006. Red list of the vascular plants in Poland. In: Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szeląg (eds), Red list of plants and fungi in Poland, Czerwona lista roślin i grzybów Polski. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, pp. 9–20.
Google Scholar
Zielony, R. 1988. Form of anthropogenic degeneration of forest associations in the region of Włocławek. Ann. Warsaw Agricult. Univ.–SGGW–AR, For. and Wood Technol. 37: 63–68.
Google Scholar
Zielski, A. 1978. Zespoły leśne Pojezierza Brodnickiego oraz wpływ na nie gospodarki leśnej i turystyki. Stud. Soc. Scient. Toruń. D, 10, 4: 3–87.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
