TY - JOUR AU - Wasilewska, Joanna PY - 2021/06/30 Y2 - 2024/03/28 TI - Jak wygląda Chinka? Kostiumologiczne konstrukcje „chińskości” JF - TECHNE. Seria Nowa JA - TECH VL - IS - 7 SE - Artykuły DO - 10.18778/2084-851X.11.09 UR - https://czasopisma.uni.lodz.pl/tech/article/view/13279 SP - 157-171 AB - <p class="PL_abstraact-PL_P6_abstract-PL ParaOverride-20">Artykuł analizuje popularne na Zachodzie wyobrażenia o Chinach, których istotnym elementem jest ubiór i inne praktyki związane z modyfikacją wyglądu zewnętrznego kobiet. Trzy omawiane przykłady takich wyobrażeń – konstrukcji „chińskości” i „kobiecości” – osadzone są w różnych momentach historycznych, od drugiej połowy <span class="GREP-i-zagnieżdzone_capitalik">XIX</span><span class="GREP-i-zagnieżdzone_capitalik">&nbsp;</span>wieku po dzień dzisiejszy.</p><p class="PL_abstraact-PL-bez-wyróżnienia_P8_abstract-PL ParaOverride-20">Zwyczaj krępowania stóp przez Chinki traktowany był przez cudzoziemców&nbsp;–&nbsp;początkowo wyłącznie mężczyzn, mających niewielkie możliwości kontaktu z&nbsp;kobietami chińskimi&nbsp;–&nbsp;jako jedna z&nbsp;miejscowych osobliwości. W&nbsp;szczycie epoki kolonialnej, na przełomie&nbsp;<span class="GREP-i-zagnieżdzone_capitalik">XIX</span><span class="GREP-i-zagnieżdzone_capitalik">&nbsp;</span>i&nbsp;<span class="GREP-i-zagnieżdzone_capitalik">XX</span><span class="GREP-i-zagnieżdzone_capitalik">&nbsp;</span>wieku, stał się dowodem na barbarzyństwo i zacofanie chylącego się ku upadkowi cesarstwa; znaczącą rolę w kształtowaniu takiego przekazu odegrały coraz liczniejsze podróżniczki i aktywistki europejskie i amerykańskie. Anonimowa chińska kobieta, prezentowana zachodniej publiczności poprzez zachodnie publikacje, była w nim ofiarą osobliwej praktyki kulturowej, a jednocześnie – co ciekawe – istotą pozbawioną seksualnej atrakcyjności dla nie-chińskiego mężczyzny. Haftowany pantofelek skrywający okaleczoną stopę stanowił wizualny znak takiego statusu.</p><p class="PL_abstraact-PL-bez-wyróżnienia_P6_abstract-PL ParaOverride-21">Suknia qipao wywoływała szereg odmiennych skojarzeń. Odwoływały się one początkowo do retoryki emancypacyjnej, poprzez związki z&nbsp;ubiorem męskim i&nbsp;etosem pierwszych Chinek podejmujących niedostępną dla nich przez wieki edukację. Następnie&nbsp;–&nbsp;do kosmopolitycznej i&nbsp;nowoczesnej elegancji oraz stylu życia, których ostoją był w&nbsp;pierwszej połowie&nbsp;<span class="GREP-i-zagnieżdzone_capitalik">XX</span><span class="GREP-i-zagnieżdzone_capitalik">&nbsp;</span>wieku Szanghaj, a jednocześnie do wartości republikańskich i narodowych. Wizerunek kobiety w qipao zarówno w Chinach jak i poza nimi był kojarzony z modernizacją, ta zaś z kolei – z westernizacją. Hybrydowy fason tego stroju i związany z nim odcień erotyzmu, tym razem „zrozumiałego” dla cudzoziemców tak samo jak dla Chińczyków, doskonale się w tak pojmowaną modernizację wpisywał. Po kryzysie popularności qipao powróciło triumfalnie w końcu <span class="GREP-i-zagnieżdzone_capitalik">XX</span><span class="GREP-i-zagnieżdzone_capitalik">&nbsp;</span>wieku, tym razem jednak jako nostalgiczny symbol tradycji i chińskiej tożsamości.</p><p class="PL_abstraact-PL-bez-wyróżnienia_P8_abstract-PL">Hanfu to ruch swoiście pojmowanej rekonstrukcji, istniejący w Chinach kontynentalnych od około dwudziestu lat, motywowany zarówno nacjonalistycznymi resentymentami jak i estetycznymi fascynacjami. Odwołuje się do czasów „prawdziwie chińskich” dynastii, widzianych jednak przez pryzmat współczesnej popkultury, a zwłaszcza kostiumowych filmów i seriali, często z elementami fantastyki. Udział w ruchu, w którym przeważają młode kobiety, jest obficie dokumentowany wizualnie. Wytwarzane i rozpowszechniane tą drogą obrazy krążą w ogromnych liczbach w chińskim internecie, ale coraz szerzej przenikają też do sieci globalnej. Kreują wizerunek Chinki jako idealnej piękności, delikatnej i zwiewnej, zafascynowanej przeszłością, a zarazem świadomej współczesnych wzorców urody i pilnie za nimi podążającej. Równie stereotypowy jak poprzednie, wizerunek ten wytwarzany jest w zdecydowanej większości w Chinach i przez same Chinki. W pewnym wymiarze odzyskują one w ten sposób kontrolę nad swoim obrazem, jednak wpisuje się on teraz w restrykcyjny i dyscyplinujący system ról społecznych własnego kręgu kulturowego.</p> ER -