Methodological Dysfunctionalism: A New Analytical Approach in the Sociology of Sport and Its Exemplary Implementation Based on the Example of Chess

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.16.1.10

Keywords:

sport, chess, sociology of sport, methodological dysfunctionalism, dysfunctions within sport

Abstract

The article investigates the problem of the empirical use of some definitions of sport, formulated on the grounds of the so-called contextual approach and structured contextualism (typology of P. Nosal). A question about how to research the social recognition(crucial within these definitions) of a particular activity as a sports activity is problematic. The suggested authorial solution is called methodological dysfunctionalism and assumes that negative phenomena (dysfunctions) within sport may be treated as indexes of a particular state of social awareness. Five dysfunctions are covered in the analysis, following Merton’s understanding of this notion. These include: doping, corruption, politicization, commercialization, and mediatization. In the second part of the paper, the presented approach is tested based on the example of chess (the applied definition of sport is the one introduced by R. Giulianotti). The collected data shows that when investigating chess, one can observe many of the negative phenomena that are generally considered to be the ‘dark side’ of sport. Taking into account that all of the criteria of Giulianotti’s definition were fulfilled as well as the presence of typical sports dysfunctions was confirmed, it is reasonable – and congruent with methodological dysfunctionalism – to conclude that chess should be considered a sport.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Jakub Ryszard Stempień, Uniwersytet Łódzki

Jakub Ryszard Stempień, socjolog sportu, adiunkt w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Autor badań nad zjawiskiem mody na bieganie, przewodniczący jury Konkursu Sekcji Socjologii Sportu przy Polskim Towarzystwie Socjologicznym na najlepszą pracę licencjacką i magisterską z obszaru socjologii sportu.

References

Antonowicz Dominik, Kossakowski Radosław, Szlendak Tomasz (2011) Ostatni bastion antykonsumeryzmu? Kibice industrialni w dobie komercjalizacji sportu. „Studia Socjologiczne”, t. 202, s. 113–139.
Google Scholar

Bilalić Merim i in. (2009) Why are (the best) women so good at chess? Participation rates and gender differences in intellectual domains. “Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”, vol. 1659, s. 1161–1165.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1098/rspb.2008.1576

Bizoń Zdzisław (1976) Wzorce adaptacji systemu medycznego do zmian społecznych [w:] Magdalena Sokołowska, Jacek Hołówka, Antonina Ostrowska, red., Socjologia a zdrowie. Warszawa: PWN, s. 107–131.
Google Scholar

Brydż to nie sport? (2017) [dostęp 28 października 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.polsatsport.pl/wiadomosc/2017-10-26/brydz-to-nie-sport/
Google Scholar

Cierpiał-Wolan Marek, Łysoń Piotr (2017) Kultura fizyczna w Polsce w latach 2015 i 2016. Warszawa, Rzeszów: Główny Urząd Statystyczny.
Google Scholar

Coakley Jay (2001) Sport in Society: Issues and Controversies. New York: McGraw Hill.
Google Scholar

Coubertin de Pierre (1989) Textes choisis. Zurich, Hildesheim, New York: Weidmann, t. 2.
Google Scholar

Demel Maciej, Skład Alicja (1974) Teoria wychowania fizycznego. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Dudek Dobiesław (brw) Krytyczne tezy do naukowych badań nad sportem [dostęp 28 października 2019 r.]. Dostępny w Internecie: http://wtir.awf.krakow.pl/pdf/rozne/publik_pracownikow/dobieslaw_dudek/krytyczne_tezy.pdf
Google Scholar

Dziubiński Zbigniew (2003) Wprowadzenie [w:] Zbigniew Dziubiński, red., Społeczny wymiar sportu. Warszawa: Salezjańska Organizacja Sportowa RP, s. 13–17.
Google Scholar

Dziubiński Zbigniew (2011a) Olimpizm a nowoczesność [w:] Zbigniew Dziubiński, Zbigniew Krawczyk, red., Socjologia kultury fizycznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego im. J. Piłsudskiego, s. 121–137.
Google Scholar

Dziubiński Zbigniew (2011b) Dewiacje w sporcie wyczynowym [w:] Zbigniew Dziubiński, Zbigniew Krawczyk, red., Socjologia kultury fizycznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego im. J. Piłsudskiego, s. 444–462.
Google Scholar

Dziubiński Zbigniew (2015) Polityka i sport: antynomie i konwergencje [w:] Zbigniew Dziubiński, Kazimierz W. Jankowski, red., Kultura fizyczna a polityka. Warszawa: Salezjańska Organizacja Sportowa RP, s. 15–43.
Google Scholar

Edmonds David, Eidinow John (2004) Bobby Fischer Goes to War. London: Faber & Farber.
Google Scholar

Fine Gary Alan (2013) Sticky Cultures: Memory Publics and Communal Pasts in Competitive Chess. “Cultural Sociology”, vol. 7, s. 395–414.
Google Scholar

Fine Gary Alan, Young Harvey (2014) Still Thrills: The Drama of Chess. “The Drama Review”, vol. 58, s. 87–98.
Google Scholar

Franke Andreas G. i in. (2017) Methylphenidate, modafinil, and caffeine for cognitive enhancement in chess: A double-blind, randomised controlled trial. “European Neuropsychopharmacology”, vol. 27, s. 248–260.
Google Scholar

Gajewski Jacek (2012) Szachy z perspektywy definicji sportu. “IDO Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology”, t. 12, s. 6–10.
Google Scholar

Gawlikowski Stanisław (1976) Walka o tron szachowy. Warszawa: Sport i Turystyka.
Google Scholar

Gawlikowski Stefan (2017) Bobby Fischer. Obsesje geniusza. Warszawa: The Facto.
Google Scholar

Giulianotti Richard (2005) Prologue [w:] Richard Giulianotti, ed., Sport: A Critical Sociology. Cambridge: Polity Press, s. xi−xx.
Google Scholar

Giżycki Jerzy (1984) Z szachami przez wieki i kraje. Warszawa: Sport i Turystyka.
Google Scholar

Golf Sighart (2015) Doping for Chess Performance. “Sports Medicine & Doping Studies”, vol. 5, s. 1–16.
Google Scholar

Gołata Krzysztof (2011) Kształtowanie wizerunku sponsora - zagrożenia wizerunkowe w polskiej piłce nożnej. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu”, t. 197, s. 93–103.
Google Scholar

Hajduk Edward, Hajduk Fabian (2013) Szkice z socjologii sportu. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa.
Google Scholar

ICSS (2014) Protecting the Integrity of Sport Competition. The Last Bet for Modern Sport [dostęp 28 października 2019 r.]. Dostępny w Internecie: http://theicss.org/2019/03/12/icss-protecting-the-integrity-of-sport-competition-the-last-bet-for-modern-sport/
Google Scholar

Jakubowska Honorata (2013) Płeć (w) fizjologii sportu. „Kultura Współczesna”, t. 78, s. 105–117.
Google Scholar

Jankowski Krzysztof (2011) Procesy komercjalizacji kultury fizycznej [w:] Zbigniew Dziubiński, Zbigniew Krawczyk, red., Socjologia kultury fizycznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego im. J. Piłsudskiego, s. 387–403.
Google Scholar

Kałamacka Ewa (2000) Sport XXI wieku epigonem antyku [w:] Zbigniew Dziubiński, red., Sport na przełomie tysiącleci: szanse i nadzieje. Warszawa: Salezjańska Organizacja Sportowa RP, s. 151–157.
Google Scholar

Kobiela Filip (2015) Z ontologii gry w szachy. Uwagi na kanwie rozważań Romana Ingardena. „Kwartalnik Filozoficzny”, t. 43, s. 61–78.
Google Scholar

Kobiela Filip (2018) Should chess and other mind sports be regarded as sports? “Journal of the Philosophy of Sport”, vol. 45, s. 279–295.
Google Scholar

Kopecka-Piech Katarzyna (2017) Media [w:] Honorata Jakubowska, Przemysław Nosal, red., Socjologia sportu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 75–85.
Google Scholar

Kosiewicz Jerzy (2001) Współczesny olimpizm w świetle wartości społecznych [w:] Zbigniew Dziubiński, red., Aksjologia sportu. Warszawa: Salezjańska Organizacja Sportowa RP, s. 189–195.
Google Scholar

Kossakowski Radosław (2017) Kibice [w:] Honorata Jakubowska, Przemysław Nosal, red., Socjologia sportu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 47−59.
Google Scholar

Kowalczyk Stanisław (2009) Ku (re)humanizacji sportu w społeczeństwie nowoczesnym [w:] Zbigniew Dziubiński, Kazimierz W. Jankowski, red., Kultura fizyczna w społeczeństwie nowoczesnym. Warszawa: Salezjańska Organizacja Sportowa RP, s. 51–57.
Google Scholar

Krawczyk Zbigniew (2000) Sport w zmieniającym się społeczeństwie. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego im. J. Piłsudskiego.
Google Scholar

Krawczyk Zbigniew (2003) Sport jako zwierciadło współczesnego społeczeństwa [w:] Zbigniew Dziubiński, red., Społeczny wymiar sportu. Warszawa: Salezjańska Organizacja Sportowa RP, s. 161–167.
Google Scholar

Kubiak Anna (2013) Działania antykorupcyjne – wybrane przykłady. „Acta Universitatis Lodziensis – Folia Oeconomica”, t. 288, s. 45–57.
Google Scholar

Lenartowicz Michał, Mosz Jakub (2018) Stadiony i widowiska. Społeczne przestrzenie sportu. Warszawa: Scholar.
Google Scholar

Leszczyńska Aleksandra (2013) Etyczne i społeczne kontrowersje wokół współczesnego sportu profesjonalnego. „Humanizacja Pracy”, t. 272, s. 43–57.
Google Scholar

Leszczyńska Aleksandra (2017) Doping [w:] Honorata Jakubowska, Przemysław Nosal, red., Socjologia sportu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 11–24.
Google Scholar

Lipoński Wojciech (1987) Humanistyczna encyklopedia sportu. Warszawa: Sport i Turystyka.
Google Scholar

Lipoński Wojciech (2009) Mocowanie duszy z ciałem. O humanistyczny wymiar sportu [w:] Zbigniew Dziubiński, Kazimierz W. Jankowski, red., Kultura fizyczna w społeczeństwie nowoczesnym. Warszawa: Salezjańska Organizacja Sportowa RP, s. 34–50.
Google Scholar

Litmanowicz Władysław, Giżycki Jerzy (1986) Szachy od A do Z. Warszawa: Sport i Turystyka.
Google Scholar

Łuczak Maciej (2018) Oszustwo dopingowe w sporcie wyczynowym wśród kobiet w latach 1950–2017. „Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu”, t. 60, s. 118–134.
Google Scholar

Manicka Zuzanna, Strzelecki Wojciech (2010) Świadomość niepożądanych efektów zdrowotnych stosowania dopingu przez sportowców wśród uczniów szkół średnich. „Pielęgniarstwo Polskie”, t. 34, s. 173–180.
Google Scholar

Merton Robert K. (2002) Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Mihailov Emilian, Savulescu Julian (2018) Social Policy and Cognitive Enhancement: Lessons from Chess. “Neuroethics”, vol. 11, s. 115–127.
Google Scholar

Moul Charles C., Nye John V. C. (2009) Did the Soviets collude? A statistical analysis of championship chess 1940–1978. „Journal of Economic Behavior & Organization”, vol. 70, s. 10–21.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jebo.2009.01.009

Nordbye Gro H.H., Teigen Karl H. (2014) Responsibility judgments of wins and losses in the 2013 chess championship. “Judgment and Decision Making”, vol. 9, s. 335–348.
Google Scholar

Nosal Przemysław (2015) Społeczne ujęcie sportu. (Trudne) definiowanie zjawiska i jego dyskurs. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 11, s. 16–38.
Google Scholar

Openfield (2018) Zjawisko korupcji w środowisku sportowym. Analiza w oparciu o badania empiryczne [dostęp 28 października 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.gov.pl/documents/292437/436728/Zjawisko_korupcji_-_Raport.pdf/ad2bffcf-97e8-c169-686d-b36cc6a01c46
Google Scholar

Partum Antoni (2018) Czy szachy czeka rewolucja? „Szachy losowe są coraz popularniejsze i mogą kiedyś wyprzeć tradycyjne rozgrywki” – rozmowa z Ryszardem Królikowkim [dostęp 28 października 2019 r.]. Dostępny w Internecie: http://www.sport.pl/inne/7,64998,24246608,czy-szachy-przejda-rewolucje-szachy-losowe-sa-coraz-popularniejsze.html
Google Scholar

Pasko Artur (2012) Społeczno-polityczne aspekty sportu w ZSRR i krajach bloku socjalistycznego do 1989 r. „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna”, t. 11, s. 115–130.
Google Scholar

Pawlak Zbigniew, Smoleń Andrzej (2010) Dylematy etyczne rozwoju sportu zawodowego. „Annales. Etyka w życiu gospodarczym”, t. 13, s. 105–114.
Google Scholar

Petroczi Andrea (2009) Introduction. The Dark Side of Sport: Challenges for Managers in the Twenty-first Century. „European Sport Management Quarterly”, vol. 9, s. 349–352.
Google Scholar

Pospiszyl Irena (2014) Patologie społeczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Prost Frédéric (2012) On the impact of information technologies on society: an historical perspective through the game of chess. “EPiC Series”, vol. 10, s. 1–12.
Google Scholar

Schulenkorf Nico, Frawley Stephen, red., (2016) Critical Issues in Global Sport Management. London: Routledge.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9781315692883

Smykowski Mikołaj (2018) Szachy – (nie)ludzka gra. Ludzie, maszyny i antycypacje przyszłości. „Kultura Współczesna”, t. 101, s. 132–142.
Google Scholar

Sobotko Ewelina (2017) Perspektywy rozwoju rynku zakładów bukmacherskich w Polsce. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomiczno-Społecznej w Ostrołęce”, t. 25, s. 96–107.
Google Scholar

Sokołowska Magdalena (1972) Dysfunkcjonalności instytucji służby zdrowia. „Studia Socjologiczne”, nr 4, s. 135–161.
Google Scholar

Stańczuk Krzysztof (1995) Dewiacje w sporcie wyczynowym [w:] Zbigniew Krawczyk, red., Socjologia kultury fizycznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego im. J. Piłsudskiego, s. 275–286.
Google Scholar

Świerczyński Marek Jarosław (2017) Mediatyzacja sportu. Zmiany w medialnym przekazie igrzysk olimpijskich. „Zeszyty Naukowe KUL”, t. 60, s. 197–211.
Google Scholar

Suits Bernard (2007) The Elements of Sport [w:] William J. Morgan, ed., Ethics in Sport. Champaign, Illinois: Human Kinetics, s. 9−19.
Google Scholar

Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. 2010 Nr 127 poz. 857).
Google Scholar

Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o sporcie oraz ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U. 2017 poz. 1600).
Google Scholar

Waśkowski Zygmunt (2011) Integracyjna rola sportu we współczesnym świecie. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług”, t. 78, s. 25–34.
Google Scholar

Weiss Paul (1969) Sport. A Philosophical Inquiry. Carbondale: Southern Illinois University Press.
Google Scholar

Włoch Renata (2017) Wielkie imprezy sportowe [w:] Honorata Jakubowska, Przemysław Nosal, red., Socjologia sportu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 243–251.
Google Scholar

Woźniak Wojciech (2011) Najlepsi na świecie? O fenomenie siatkówki i jej kibiców w Polsce [w:] Łukasz Rogowski, Radosław Skrobacki, red., Społeczne zmagania ze sportem. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, s. 289–309.
Google Scholar

Woźniak Wojciech (2017) Polityka [w:] Honorata Jakubowska, Przemysław Nosal, red., Socjologia sportu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 147–163.
Google Scholar

www.msit.gov.pl [strona internetowa Ministerstwa Sportu i Turystyki].
Google Scholar

www.worldchess.com [Official FIDE Broadcasting]..
Google Scholar

Published

2020-02-29

How to Cite

Stempień, J. R. (2020). Methodological Dysfunctionalism: A New Analytical Approach in the Sociology of Sport and Its Exemplary Implementation Based on the Example of Chess. Przegląd Socjologii Jakościowej, 16(1), 162–185. https://doi.org/10.18778/1733-8069.16.1.10

Similar Articles

<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.