Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica, XXII, 2023: 9–14
https://doi.org/10.18778/1731-8025.22.01

От редакции

Новый выпуск журнала – это в очередной раз событие для академичес­кого сообщества, это дыхание науки, которым самобытные живые тексты говорят сами за себя. Материалы настоящего выпуска охватывают важные аспекты языкознания, они проникнуты мыслями и ментальностью русского культурного пространства.

В журнале отдельным блоком представлены размышления, касающиеся структуры русских народных сказок и потешек. Фольклорный материал базируется на когнитивных установках, заложенных в глубокой древности. Наиболее важным аспектом, по мнению автора, являются основы превентивной педагогики, зашифрованные в алгоритме действий метафорически репрезентованных персонажей, которым в народных сказаниях присущи черты сакральности. Через представленные нарративы происходит идентификация персонажей и установление иерархических отношений, складывается концепция особого жизненного сюжета.

Особый интерес представляет статья, посвященная значению средств невербальной коммуникации в преподавании иностранного языка. Богатый опыт преподавательской работы предоставил возможность авторам публикации провести анкетирование польских студентов, выясняя значимость невербальных средств передачи информации. Эпистемологический подход, основанный на соотнесенности польской картины мира в противовес русским ментальным представлениям, дал неожиданные результаты, использование которых позволит дополнить методику изложения лекционного материала на занятиях с иностранными студентами.

В журнале традиционно представлены статьи, посвященные проблемам создания качественного перевода с максимальной содержательной общностью с текстом оригинала. Трудности в переводе урбанонимов с русского на болгарский язык подсказали автору статьи реализовать исследование на материале переводов студентов и учеников старших классов. Фреймирование лексического материала помогло установить изменчивость представлений о топонимах и определить частотные грамматические ошибки, возникающие при переводе.

Стоит также обратить внимание на статью, посвященную теории культурной памяти, которая основывается на кодировании внешнего мира и фиксируется авторами произведений в подлиннике. В переводе она разворачивается через призму индивидуальных смысловых конструкций.

Нетривиальность произведений классика русской и советской литературы Михаила Зощенко, подтекстовая глубинность его творчества до сих пор представляют интерес как для языковедов, так и литературоведов. Смысловой детерминантой является гротескное описание персонажей с целью завуалирования табуированных смысловых фигур. Общим универсальным знаменателем является чувство свободы героев, формально существующих в рамках государственного контроля, проиллюстрированного примерами из произведений.

Новый формат современного мира характеризуется объединением реального и виртуального коммуникативных пространств. Область современного состояния лексики русского языка затрагивает статья, посвященная феминитивам. Автор статьи доказывает, что процесс создания новых форм феминитивов имеет не стохастический характер, он связан с нарочитой интервенцией неологизмов в язык с целью захвата медийного пространства и нарушения конвенциональных устоев.

В 22-й номер журнала также вошли научные статьи студентов. Они являются результатом конференции, организованной руководителями двух научных кружков, функционирующих в Институте русистики Лодзинского университета. Научное руководство конференцией осуществлялось наставниками секций. Это чрезвычайно радостное событие дает надежду на развитие научного потенциала у молодых исследователей, а также иллюстрирует эрудицию авторов и бросает свежий взгляд на проблемы, связанные с чувствами и ценностями. Решение подобных вопросов в эпоху трудностей, с которыми сталкивается современный мир, представляется весьма своевременным.

Корпоративное окружение журнала создают не только редакционная коллегия, сотрудники и авторы публикаций, но и читатели, словом, сциентифическая атмосфера и интеллектуальный контент поддерживаются совместными усилиями.

Журнал открыт для публикаций, и путь к нему освещен звездой науки.

Иван Смирнов

From the Editorial Board

The new issue of the journal is, once again, an event for the academic community, a breath of science spoken through unique, living texts. The materials in this issue cover crucial aspects of linguistics, permeated with thoughts and the mentality of the Russian cultural space.

In a dedicated section of the journal, reflections are presented on the structure of Russian folk tales and nursery rhymes. Folklore materials are rooted in cognitive settings that date back to ancient times. According to the author, the fundamental aspects lie in the foundations of preventive pedagogy encrypted in the algorithm of actions metaphorically represented by characters possessing traits of sanctity in folk tales. Narratives facilitate the identification of characters, the establishment of hierarchical relationships, and the formulation of a concept of a distinctive life plot.

A particularly interesting article delves into the significance of non-verbal communication means in teaching a foreign language. The rich experience of teaching provided the authors with the opportunity to conduct surveys of Polish students, revealing the importance of non-verbal means of information transmission. The epistemological approach, based on the correlation of the Polish worldview in contrast to Russian mental representations, yielded unexpected results. Utilizing these results will enhance the methodology of presenting lecture material to foreign students.

Traditionally, the journal includes articles addressing the challenges of creating high-quality translations with maximum semantic coherence with the original text. Difficulties in translating urbanonyms from Russian to Bulgarian prompted the author to conduct research on translations by students and high school pupils. The framing of lexical material helped identify the variability of perceptions of toponyms and determine frequent grammatical errors that arise during translation.

Also noteworthy is an article dedicated to the theory of cultural memory, which is based on the encoding of the external world and is fixed by the authors of works in the original. In translation, it unfolds through the prism of individual semantic constructions.

The non-trivial nature of the works of the classic of Russian and Soviet literature, Mikhail Zoshchenko, and the subtextual depth of his creativity remain of interest to linguists and literary scholars. The grotesque descriptions of characters, aimed at veiling tabooed semantic figures, serve as the semantic determinant. The universal common denominator is the sense of freedom of characters formally existing within the framework of state control, illustrated by examples from the works.

The new format of the modern world is characterized by the integration of real and virtual communicative spaces. The field of the contemporary state of the Russian language lexicon is addressed in an article dedicated to feminitives. The author argues that the process of creating new forms of feminitives is non-stochastic and is associated with intentional intervention of neologisms in the language with the aim of capturing media space and disrupting conventional norms.

In the 22nd issue of the magazine, there is also a space dedicated to student articles. They are a result of a scientific conference organized by members of two Scientific Circles associated with the Institute of Russian Studies at the University of Lodz. The scientific leadership of the conference was entrusted to the supervisors of the Circles. This exceptionally joyful initiative inspires hope for the development of new academic staff and also testifies to the broad horizons of Young Authors. It provides a fresh perspective on research problems related to emotions and values. Addressing such issues in the face of the difficulties that the contemporary world has to deal with seems very relevant.

The corporate environment of the journal is created not only by the editorial board, staff, and authors but also by the readers. In short, the scientific atmosphere and intellectual content are sustained through collective efforts.

The journal is open for publications, and the path to it is illuminated by the star of science.

Ivan Smirnov

tłum. Anna Iacovou

Słowo od Redakcji

Nowe wydanie czasopisma to kolejne wydarzenie dla społeczności akademickiej, tchnienie nauki, którym autentyczne żywe teksty mówią same za siebie. Materiały tego wydania obejmują ważne aspekty językoznawstwa, są przeniknięte myślami i mentalnością rosyjskiej przestrzeni kulturowej.

W odrębnej rubryce czasopisma przedstawiono refleksje dotyczące struktury rosyjskich ludowych bajek i piosenek. Materiał folklorystyczny prezentuje nastawienie kognitywne osadzone w dalekiej przeszłości. Najważniejszym aspektem, zdaniem autora, są podstawy pedagogiki prewencyjnej, zaszyfrowane w algorytmie działań metaforycznie przedstawionych postaci, które w podaniach ludowych charakteryzują się cechami sakralnymi. Poprzez prezentowane narracje następuje identyfikacja postaci, ustalanie relacji hierarchicznych oraz kształtowanie się koncepcji szczególnej fabuły życia.

Szczególnie interesujący jest artykuł poświęcony znaczeniu komunikacji niewerbalnej w nauczaniu języka obcego. Bogate doświadczenie w pracy dydaktycznej dało autorom możliwość przeprowadzenia ankiety wśród polskich studentów, przybliżając znaczenie niewerbalnych sposobów przekazywania informacji. Podejście epistemologiczne, oparte na korelacji polskiego obrazu świata z rosyjskimi wyobrażeniami mentalnymi, dało nieoczekiwane rezultaty, których zastosowanie pozwoli uzupełnić metodologię prezentacji materiału wykładowego na zajęciach ze studentami obcokrajowcami.

W czasopiśmie tradycyjnie prezentowane są artykuły poświęcone problemom tworzenia przekładu o wysokiej jakości i maksymalnym podobieństwie merytorycznym z tekstem oryginalnym. Trudności w tłumaczeniu urbanonimów z języka rosyjskiego na język bułgarski skłoniły autora artykułu do przeprowadzenia badań w oparciu o materiał tłumaczeń studentów i uczniów szkół średnich. Struktura materiału leksykalnego pomogła ustalić zmienność wyobrażeń na temat toponimów i określić częstotliwość błędów gramatycznych pojawiających się podczas tłumaczenia.

Warto również zwrócić uwagę na artykuł poświęcony teorii pamięci kulturowej, która opiera się na kodowaniu świata zewnętrznego i jest utrwalona przez autorów dzieł w oryginale. W tłumaczeniu rozwija się przez pryzmat indywidualnych konstrukcji semantycznych.

Oryginalność dzieł klasyka literatury rosyjskiej i radzieckiej Michaiła Zoszczenki, subtekstowa głębia jego twórczości wciąż budzi zainteresowanie zarówno językoznawców, jak i literaturoznawców. Wyznacznik semantyczny to groteskowy opis postaci, który ma na celu zawoalowanie figur semantycznych stanowiących tabu. Wspólnym uniwersalnym mianownikiem jest poczucie wolności bohaterów, formalnie istniejące w ramach kontroli państwowej, zilustrowane przykładami z dzieł.

Nowy format współczesnego świata charakteryzuje się połączeniem realnej i wirtualnej przestrzeni komunikacyjnej. Obszar aktualnego stanu słownictwa języka rosyjskiego porusza artykuł poświęcony feminatywom. Autor artykułu dowodzi, że proces tworzenia nowych określeń dotyczących kobiet nie ma charakteru stochastycznego, wiąże się z celową ingerencją neologizmów w język w celu zajęcia przestrzeni medialnej i naruszenia konwencjonalnych zasad.

W 22. numerze czasopisma znalazło się także miejsce dla artykułów studenckich. Stanowią one pokłosie konferencji naukowej, którą zorganizowali członkowie dwóch Kół Naukowych działających przy Instytucie Rusycystyki Uniwersytetu Łódzkiego. Kierownictwo naukowe konferencji przypadło Opiekunom Kół. To niezwykle radosne przedsięwzięcie napawa nadzieją na rozwój nowej kadry naukowej, a także świadczy o szerokich horyzontach Młodych Autorów, jest świeżym spojrzeniem na problemy badawcze związane z uczuciami i wartościami. Podjęcie takiej problematyki w dobie trudności, z jakimi przyszło borykać się współczesnemu światu, wydaje się bardzo aktualne.

Niniejszy periodyk tworzą nie tylko członkowie Redakcji i Autorzy publikacji, ale także Czytelnicy. Ich wspólny wysiłek buduje atmosferę naukową i prezentowane treści intelektualne.

Czasopismo jest otwarte na publikacje, a drogę do niego wyznacza jasna gwiazda nauki.

Ivan Smirnov

tłum. Agata Piasecka


COPE

© by the author, licensee University of Lodz – Lodz University Press, Lodz, Poland. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution license CC-BY-NC-ND 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)
Received: 31.12.2021. Verified: 26.02.2022. Accepted: 02.09.2022.