@article{Frydrych_2021, title={Złożoność genezy ozów powstałych w tunelach typu N na przykładzie ozu okolic Tosi (środkowo-wschodnia Polska)}, volume={20}, url={https://czasopisma.uni.lodz.pl/geophysica/article/view/12761}, DOI={10.18778/1427-9711.20.02}, abstractNote={<p>Badania ukazują problem złożoności genezy ozów powstających w tunelach typu N na przykładzie ozu okolic Tosi w środkowo- -wschodniej Polsce. Analiza litofacjalna wykazała duże zróżnicowanie strukturalnych i teksturalnych cech osadów tworzących formę. Oz zbudowany jest z trzech jednostek sedymentacyjnych. Gruboziarniste osady jądra ozowego powstawały w subśrodowisku tunelu subglacjalnego na skutek migracji form dna pod ciśnieniem hydrostatycznym. Otwarcie się tunelu spowodowało powstanie rozpadliny lodowej, w której następowała akumulacja jednostki pokrywającej osady jądra ozu. W osadach tych zapisała się znaczna zmienność energii przepływu oraz mechanizmów sedymentacji, co wskazuje na duży wpływ dynamiki ablacji lodowca. Podczas ostatniego etapu deglacjacji część ozu pokryta została diamiktonem. W ozie stwierdzono liczne struktury deformacyjne. Osady zostały przemieszczone pionowo na wysokość ponad 8 m. Stanowią one zapis wytapiania się pogrzebanych brył martwego lodu w osadach jądra ozu. Wytapianie się brył powodowało pionowe przemieszczanie się osadów i powstawanie tzw. <em>dead-ice structure</em>. Złożoność genezy ozów jest charakterystyczna dla obszarów polodowcowych Polski, gdzie większość ozów powstaje w rynnach subglacjalnych. Liczne badania potwierdzają znacznie częstsze występowanie następstwa facji subglacjalnego tunelu i otwartej rozpadliny w ozach powstających w tunelach typu N niż typu R. Wskazuje to na dużo większą odmienność procesów podczas różnych etapów formowania się ozów na nieskonsolidowanym oraz litym podłożu.</p>}, number={20}, journal={Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica}, author={Frydrych, Małgorzata}, year={2021}, month={grudz.}, pages={13–25} }