Wyzwania dla polityki państwa wobec procesów migracyjnych w Polsce

Autor

  • Krystian Heffner University of Economics in Katowice, Poland, Department of Spatial and Environmental Economics
  • Brygida Solga Silesian Institute, Opole, Poland

DOI:

https://doi.org/10.18778/2300-0562.08.06

Słowa kluczowe:

Polska, procesy migracyjne, polityka migracyjna, rynek pracy

Abstrakt

Ze względu na wielkość, Polska jest znaczącym krajem emigracyjnym, w którym od wielu lat utrzymuje się skala odpływu zewnętrznego na poziomie około 2 mln ludzi. W świetle danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2016 r. 2 mln 515 tys. Polaków przebywało tymczasowo za granicą przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Ważnym zadaniem polityki migracyjnej jest zatem zminimalizowanie negatywnych skutków masowej emigracji i maksymalizacja korzyści wynikających z tego procesu. Jednocześnie w dekadzie po 2010 roku znacznie wzrosła liczba cudzoziemców przybywających do Polski i należy oczekiwać, że w miarę wzrostu atrakcyjności społeczno-ekonomicznej kraju grupa ta będzie rosła. Według danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w 2017 roku wydano 235 626 zezwoleń na pracę, w tym 192 547 dla obywateli Ukrainy (ok. 82%). Równolegle w tym samym roku powiatowe urzędy pracy zarejestrowały 1 824 464 deklaracji zamiaru podjęcia pracy przez cudzoziemców, w tym 1 714 891 przez obywateli Ukrainy (94%). Dyskusja na temat charakteru polityki imigracyjnej jest zatem nieunikniona. Rosnący napływ cudzoziemców nabiera szczególnego znaczenia demograficznego, społecznego i politycznego w kontekście niekorzystnych prognozowanych zmian populacji w Polsce, ma także istotny wymiar regionalny. Z tej perspektywy cudzoziemcy będą potrzebni na polskim rynku pracy, aby złagodzić już istniejące i prognozowane niedobory zasobów pracy.

Ważnym wyzwaniem jest opracowanie kompleksowej strategii integracji społecznej, gospodarczej i kulturalnej cudzoziemców ze społeczeństwem polskim. W związku z tym utrzymująca się masowa emigracja, rosnąca imigracja, niesłabnący potencjał migracyjny oraz – bardziej oczekiwany, niż rzeczywisty – powrót Polaków z emigracji stanowią wielkie wyzwanie dla polskiej gospodarki i społeczeństwa, a także dla regionów. Ten wielowymiarowy charakter migracji zagranicznych w Polsce powoduje, że pojawienie się systemowej polityki migracyjnej, odpowiadającej warunkom wewnętrznym i zewnętrznym, staje się koniecznością.

Postulat sformułowania założeń polityki migracyjnej pojawił się w Polsce na początku lat 90., ale do tej pory spójny system tej polityki nie rozwinął się jako uzupełniający element polityki społeczno-gospodarczej kraju.

Bibliografia

Balicki J., Stalker P., 2006, Polityka imigracyjna i azylowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała St. Wyszyńskiego, Warszawa.
Google Scholar

Balicki J., Wells A., 2006, Asylum Seekers’ Policy v Integration Policy. Case Study of Kosovan Families in the East End of London (2003–2005), Trafford Publishing, Oxford UK.
Google Scholar

Bonifazi C., 2008, Evolution of regional patterns of international migration in Europe, [in:] Bonifazi C., Okólski M., Schoorl J., Simon P. (eds.), International migration in Europe: New trends and new methods of analysis, IMISCOE Research Series, Amsterdam University Press, Amsterdam.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5117/9789053568941

Chałupczak H., Firlit-Fesnak G., Lesińska M., Solga B., 2014, Polityka migracyjna Polski wobec najnowszej emigracji Polaków po 2004 roku, [in:] Lesińska M., Okólski M., Slany K., Solga B. (eds.), Dekada członkostwa Polski w UE. Społeczne skutki emigracji Polaków po 2004 roku, Komitet Badań nad Migracjami PAN, Ośrodek Badań nad Migracjami, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323516194.pp.307-330

Górny A., Grabowska-Lusińska I., Lesińska M., Okólski M. (eds.), 2010, Transformacja nieoczywista. Polska jako kraj imigracji, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Google Scholar

Heffner K., Solga B., 2008, Foreign migration of Poles in scientific research on the turn of century, “Bulletin of Geography. Socio-Economic Series”, 10: 49–62, Toruń.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2478/v10089-008-0012-8

Heffner K., Solga B., 2009, Evolution of social, cultural and economic processes in border regions (using the example of Opole Silesia), [in:] Sobczyński M. (ed.), Historical Regions Divided by the Borders. General Problems and Regional Issue, University of Łódź, Department of Political Geography and Regional Studies, Governmental Research Institute Silesian Institute, Silesian Institute Society, Seria: “Region and Regionalism”, 9 (1): 137–146, Łódź–Opole.
Google Scholar

Heffner K., Solga B., 2017, International migration and population decline in the regions with national minorities in Poland on the example of Opolskie Voivodeship, [in:] Heffner K., Solga B. (eds.), Borderlands of nations, Nations of Borderlands. National, ethnic and religious minorities in the Polish space – selected issues, University of Łódź, Department of Political Geography and Regional Studies, Governmental Research Institute Silesian Institute, Silesian Institute Society, Seria: “Region and Regionalism”, 13 (2): 11–26, Łódź-Opole.
Google Scholar

Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004–2016, 2017, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar

Kubiciel-Lodzińska S., Ruszczak B., 2018, The attractiveness of Poland for economic migrants. Assessment by employers: results of empirical studies, “Olsztyn Economic Journal”, 13: 425–440, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31648/oej.2744

Kubiciel-Lodzińska S., Solga B., 2017, Poland: immigration instead of emigration. Transformation of the mobility model, [in:] The 30th International Business Information Management (IBIMA) Conference, 8–9 November 2017, Madrid, Spain: 797–810.
Google Scholar

Lesińska M., Duszczyk M., 2018, Polityka migracyjna, [in:] Lesińska M., Okólski M. (eds.), 25 wykładów o migracjach, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Lesińska M., Stefańska R., 2010, Polityka migracyjna oraz rozwiązania dotyczące dostępu cudzoziemców do rynku pracy. Raport o rozwiązaniach przyjętych w wybranych państwach Unii Europejskiej, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Google Scholar

Liczba i struktura oświadczeń zarejestrowanych przez powiatowe urzędy pracy w roku 2017, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, http://psz.praca.gov.pl/web/urzad-pracy/-/8180205-rejestracja-oswiadczen-pracodawcow-o-zamiarze-powierzenia-pracy-cudzoziemcowi
Google Scholar

Matkowska M., 2013, Polska polityka migracyjna – zarys problemu, “Studia i Prace WNEiZ”, 33 (1).
Google Scholar

Okólski M., 2012, Transition from emigration to immigration: Is it the destiny of modern European societies?, [in:] Okólski M. (ed.), European immigrations: Trends, structures and policy implications, IMISCOE Research Series, Amsterdam University Press, Amsterdam: 23–44.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9789048517275-002

Plan wdrażania dla dokumentu “Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania”, 2013, Departament Polityki Migracyjnej MSW, Warszawa.
Google Scholar

Podgórska K., Trevena P., 2018, Polityka integracyjna: teoria i praktyka, [in:] Lesińska M., Okólski M. (eds.), 25 wykładów o migracjach, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania, 2012, Departament Polityki Migracyjnej MSW, Warszawa.
Google Scholar

Solga B., 2013, Miejsce i znaczenie migracji zagranicznych w rozwoju regionalnym, Politechnika Opolska, Opole.
Google Scholar

Solga B., 2015, Polityka migracyjna jako element polskiej polityki społecznej, “Wieś i Rolnictwo”, 3 (168): 133–145.
Google Scholar

Szylko-Skoczny M., 2013, Labour Market Policy, [in:] Facing the challenges. Social policy in Poland after 1990, Poznań University of Economics Press, Poznań: 80–92.
Google Scholar

Szylko-Skoczny M., Duszczyk M., 2008, Polish immigration policy – opportunities and challenges for the labour market, http://www.ips.uw.edu.pl/pliki/badania/politimigrac_rynekpracy2010/immigr_policy_en.pdf
Google Scholar

Szymańska-Zybertowicz K., 2011, Nieobecne wyzwanie? Integracja jako zadanie polityki społecznej wobec cudzoziemców w Polsce po 1989 r., Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.
Google Scholar

Urząd do Spraw Cudzoziemców, https://udsc.gov.pl/nowelizacja-ustawy-o-cudzoziemcach/
Google Scholar

Van Mol C., de Valk H., 2016, Migration and Immigrants in Europe: A Historical and Demographic Perspective, [in:] Garcés-Mascareñas B., Penninx R. (eds.), Integration Processes and Policies in Europe, IMISCOE Research Series, Springer, Cham.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-21674-4_3

Wach D., 2018, Ewolucja polskiej polityki integracji cudzoziemców po 1989 r., [in:] Chałupczak H., Lesińska M., Pogorzała E., Browarek T. (eds.), Polityka migracyjna w obliczu współczesnych wyzwań. Teoria i praktyka, Komitet Badań nad Migracjami PAN, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Uniwersytet Warszawski, Lublin.
Google Scholar

Wyzwania dla narodowej polityki migracyjnej w kontekście UE. Doświadczenia Polski i Niemiec. Podsumowanie seminarium zorganizowanego przez Centrum Stosunków Międzynarodowych w Warszawie, 11.09.2003, 2004, M. Mazur-Rafał (elabor.), Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa.
Google Scholar

Opublikowane

2019-12-30

Jak cytować

Heffner, K., & Solga, B. (2019). Wyzwania dla polityki państwa wobec procesów migracyjnych w Polsce. Studia Z Geografii Politycznej I Historycznej, 8, 107–116. https://doi.org/10.18778/2300-0562.08.06