„Clinical research” Edgara H. Scheina – badanie kultury organizacyjnej między metodyką psychologii, socjologii i antropologii

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-8069.16.3.07

Słowa kluczowe:

badania organizacji, clinical research, kultura organizacyjna, E. H. Schein

Abstrakt

Jedną z powszechnie przywoływanych w literaturze koncepcji kultury organizacyjnej jest ujęcie E. Scheina, który ujmuje kulturę organizacyjną funkcjonalnie, interpretatywnie i dynamicznie, wskazując na jej złożoność i wielopoziomowość. Schein przedstawił także autorski sposób badania kultury organizacyjnej, który nazwał clinical research (CR). W tekście autorki omówiły podejście CR i wskazały zakres wspólnych rozwiązań metodologicznych między CR a diagnozą psychologiczną, interwencją socjologiczną oraz etnografią. CR z diagnozą psychologiczną łączy poszukiwanie przez organizację wsparcia (u badacza) i wymaganie zaangażowania członków organizacji w badanie. Podobnie jak interwencja socjologiczna A. Touraina CR posługuje się własnymi pojęciami badanych, opiera się na ich refleksyjności i akceptacji konkluzji badania. Analogicznie do etnografii CR każdą organizację traktuje jako odrębny przypadek, zaś badacza uczula na stałe budowanie relacji z badanymi. Wykorzystanie CR w badaniach kultury organizacyjnej jest zatem unikalnym w procedurach badań organizacyjnych przykładem integracji metod badawczych nauk społecznych i humanistycznych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogramy autorów

Agnieszka Jeran - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Socjologii

Agnieszka Jeran, dr hab., socjolog, adiunkt na Wydziale Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Naukowo interesuje się ilościowymi metodami badań i metodami ich statystycznej analizy, tranzycją szkoła–praca i zagadnieniami społeczności lokalnych. Uczestniczyła w różnorodnych projektach badawczych, między innymi dotyczących migrantów z Polski i ich uczestnictwa w kulturze, rynku pracy artystów i twórców czy kompetencji psychoedukacyjnych uczniów.

Anita Basińska - SWPS, Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wydział Psychologii i Prawa w Poznaniu, Katedra Projektowania (School of Form)

Anita Basińska, dr, socjolog, adiunkt, kierownik Katedry Projektowania Uniwersytetu SWPS (School of Form). Naukowo interesuje się przede wszystkim praktycznym zastosowaniem socjologii – badaniami społecznymi, metodologią prowadzenia badań, wykorzystaniem wiedzy socjologicznej w realnym życiu. Uczestniczyła w licznych projektach badawczych, w tym dotyczących designu w domu dziecka, kompetencji dzieci, kreatywności dzieci, funkcjonowania przedsiębiorstw (kultury organizacyjnej, działalności B+R), wolontariatu.

Bibliografia

Alvesson Mats (2002) Understanding Organizational Culture. London: Sage Publications Ltd.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781446280072

Bowen Glenn (2006) Grounded Theory and Sensitizing Concepts. „International Journal of Qualitative Methods”, nr 5(3) [dostęp 12 grudnia 2019 r.]. Dostępny w Internecie: https://sites.ualber-ta.ca/~iiqm/backissues/5_3/PDF/bowen.pdf
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/160940690600500304

Cameron Kim, Quinn Robert (2006) Kultura organizacyjna – diagnoza i zmiana. Przełożyła Bogumiła Nawrot. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Google Scholar

Creswell John W. (2013) Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane. Przełożyła Joanna Gilewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Czarniawska Barbara (2011) Antropologia i teoria organizacji: wczoraj i dziś. „Problemy Zarządzania”, nr 9(2), s. 11–29.
Google Scholar

Czarniawska-Joerges Barbara (1992) Exploring complex organizations: a cultural perspective. Newbury Park, CA: Sage Publications.
Google Scholar

Czerska Małgorzata (2012) Uwarunkowania kulturowe zachowań w organizacji [w:] Ryszard Rutka, Piotr Wróbel, red., Organizacja zachowań zespołowych. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, s. 214−264.
Google Scholar

Czerska Małgorzata, Szpitter Agnieszka, red. (2010) Koncepcje zarządzania: podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo CH Beck.
Google Scholar

Deal Terrance, Kennedy Allan (2000), Corporate culture. The rites and the rituals for corporate life. New York: Basic Books.
Google Scholar

Denison Daniel R. (1996) What is the difference between organizational culture and organizational climate? A native`s point of view on a decade of paradigm wars. „Academy of Management Review”, vol. 21, no. 3, s. 619–654.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/258997

Flick Uwe (2010) Projektowanie badania jakościowego. Przełożył Paweł Tomanek. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Frybes Marcin (2019) Sociological Intervention «a la polonaise»: Alain Touraine’s Method in the Polish Context. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 5, nr 3, s. 70–90.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.3.05

Hammersley Martyn, Atkinson Paul, Metody badań terenowych. Przełożył Sławomir Dymczyk. Poznań. Zysk i S-ka.
Google Scholar

Hampden-Turner Charles, Trompenaars Fons (2002) Siedem wymiarów kultury. Znaczenie różnic kulturowych w działalności gospodarczej. Przełożyła Bogumiła Nawrot. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Google Scholar

Handy Charles (1983) Understanding organizations. New York: Oxford University Press.
Google Scholar

Harrison Roger (1972) Understanding Your Organization’s Character, „Harvard Business Review”, May–June, s. 119-129.
Google Scholar

Hofstede Geert (2001) Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. Przełożyła Małgorzata Durska. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Kmiotek Krystyna, Piecuch Teresa (2012) Zachowania organizacyjne: teoria i przykłady. Warszawa: Difin.
Google Scholar

Kołodziej-Durnaś Agnieszka, red. (2005) Terenowe badania kultury organizacji: studia wybranych firm i instytucji. Szczecin: Economicus.
Google Scholar

Kołodziej Arkadiusz, Kołodziej-Durnaś Agnieszka (2012) Zarządzanie załogą na statku –badania jakościowe wśród marynarzy. „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” nr 6(89), s. 53–71.
Google Scholar

Konecki Krzysztof (1994) Kultura organizacyjna japońskich przedsiębiorstw – studium socjologiczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Konecki Krzysztof (2007) Nowi pracownicy a kultura organizacyjna przedsiębiorstwa. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 3, nr 1, s. 3–126.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.3.1.02

Konecki Krzysztof (2019) Kreatywność w badaniach jakościowych. Pomiędzy procedurami a intuicją. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 15, nr 3, s. 30−54.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1733-8069.15.3.03

Kostera Monika (1996) Postmodernizm w zarządzaniu. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Kostera Monika (2003) Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Kostera Monika (2007) Kultura organizacji – badania etnograficzne polskich firm. Gdańsk: GWP
Google Scholar

Kostera Monika (2010) Organizacje i archetypy. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Kostera Monika, Śliwa Martyna (2012) Zarządzanie w XXI wieku: jakość, twórczość, kultura. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Kożusznik Barbara (2014) Zachowania człowieka w organizacji. Warszawa: PWE.
Google Scholar

Krzyworzeka Paweł (2012) Kultura organizacyjna – ślepa uliczka teorii organizacji. „Management and Business Administration. Central Europe”, t. 1/2012 (108), s. 72–81.
Google Scholar

Łucewicz Janina (1997) Socjologiczne spojrzenie na organizację. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
Google Scholar

Matuchniak-Krasuska Anna (1995) Interwencja socjologiczna A. Touraine’a. Uwagi uczestnika. „Studia Socjologiczne” nr 138−139(3−4), s. 97–108.
Google Scholar

Morgan Gareth (1999) Obrazy organizacji. Przełożyła Zofia Wiankowska-Ładyka. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Moustakas Clark (1994) Phenomenological research methods. London: Sage Publications.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4135/9781412995658

Okręglicka Małgorzata (2019) Orientacja przedsiębiorcza a kultura organizacyjna w małym przedsiębiorstwie. Częstochowa: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej.
Google Scholar

Robbins Stephen P., Judge Timothy A. (2012) Zachowania w organizacji. Przełożył Andrzej Ehrlich. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Schein Edgar (1980) Organizational psychology. Englewood Cliffs N.J.: Prentice-Hall.
Google Scholar

Schein Edgar (1993) Legitimating Clinical Research in the Study of Organizational Culture. „Journal of Consueling & Development”, vol. 71, s. 703–708.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.1993.tb02264.x

Schein Edgar (1995) Process Consultation, Action Research, and Clinical Inquiry: Are They the Same? Working Paper 3833 [dostęp 15 listopada 2019 r.]. Dostępny w Internecie: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.470.451&rep=rep1&type=pdf
Google Scholar

Schein Edgar (2010) Organizational Culture and Leadership. San Fransisco: Jossey-Bass. A Wiley Imprint
Google Scholar

Schein Edgar (2015) Some thoughts about the uses and misuses of the concept of culture. „Journal of Business Antrophology”, vol. 4, no. 1, s. 106–113.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.22439/jba.v4i1.4792

Sikorski Czesław (2009) Nauka o zarządzaniu. Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.
Google Scholar

Słysz Anna (2017) Konceptualizacja przypadku w różnych modelach psychoterapii. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
Google Scholar

Srokowski Łukasz (2011) Zmienić myślenie o firmie: Zarządzanie kulturą organizacyjną w Polsce. Warszawa: Poltext.
Google Scholar

Stemplewska-Żakowicz Katarzyna (2009) Diagnoza psychologiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Sułkowski Łukasz (2002) Kulturowa zmienność organizacji. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Sułkowski Łukasz (2008) Czy warto zajmować się kulturą organizacyjną? „Zarządzanie zasobami ludzkimi”, nr 6, s. 9–25.
Google Scholar

Sułkowski Łukasz (2012a) Cechy kultur organizacyjnych polskich szpitali. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu „Zarządzanie zasobami ludzkimi w teorii i praktyce”, nr 30, s. 251–260.
Google Scholar

Sułkowski Łukasz (2012b) Kulturowe procesy zarzadzania. Warszawa: Difin.
Google Scholar

Sułkowski Łukasz (2014) Zmiana kultury organizacyjnej – paradygmaty, modele i metody zarządzania [w:] Łukasz Sułkowski, Czesław Sikorski, red., Metody zarządzania kulturą organizacyjną. Warszawa: Difin, s. 11–26.
Google Scholar

Sułkowski Łukasz, Seliga Robert, Woźniak Andrzej (2016) Rezultaty badań kultur jakości uczelni wyższych w Polsce. „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, t. 17, z. 7, s. 75–90.
Google Scholar

Toeplitz-Winiewska Małgorzata (2002) Problemy etyczne diagnostyki psychologicznej [w:] Jan Strelau, red., Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 824–828.
Google Scholar

Wright Susan (1998) The politization of “culture”. „Anthropology Today”, vol. 14(1), s. 7–15.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/2783092

Pobrania

Opublikowane

2020-08-31

Jak cytować

Jeran, A., & Basińska, A. (2020). „Clinical research” Edgara H. Scheina – badanie kultury organizacyjnej między metodyką psychologii, socjologii i antropologii. Przegląd Socjologii Jakościowej, 16(3), 102–119. https://doi.org/10.18778/1733-8069.16.3.07