To break “the Black Wall”. The motif of fear in plays by Henri-René Lenormand

Tomasz Kaczmarek

doi:10.18778/1505-9057.57.02

Autor

Tomasz Kaczmarek Ph.D. hab., Professor of the University of Lodz, Institute of Romance Studies, Department of Romance Literary Studies; ul. G. Narutowicza 68, 90-136 Łódź https://orcid.org/0000-0001-6138-5280

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.57.02

Słowa kluczowe:

„czarna ściana”, depresja, niepokój, lęk, dramat, Henri-René Lenormand

Abstrakt

Henri-René Lenormand odnowił teatr wyznaczając mu jako domenę tajniki duszy ludzkiej. We wszystkich swych sztukach dążył do wyjaśnienia tajemnicy życia wewnętrznego, do rozwikłania zagadki, jaką jest człowiek dla samego siebie. Dramaturgia była więc dla autora Wariatki z niebios nie tylko środkiem ekspresji literackiej, ale i swego rodzaju terapią, pozwalającą mu zwalczyć depresję. W niniejszym artykule przywołano trzy dramaty: Czas jest snem, Wykolejeńcy, Tchórz, w których Francuz diagnozuje przypadki melancholii, opisując świat psychotyczny z perspektywy cierpiących postaci. Ukazuje on swoich bohaterów w zamknięciu, odizolowanych od reszty świata, duszących się w klaustrofobicznych mansardach, które symbolizują ich nadwerężony stan psychiczny. Poza tymi ścianami fizycznymi istnieje też w utworach Lenormanda niewidzialna dla oka, choć wszechobecna „czarna ściana”, przed którą staje zupełnie bezbronny, załamany psychicznie człowiek, szukający w niej chociażby najmniejszej szczeliny umożliwiającej mu wydostanie się na zewnątrz z urojonego świata.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Tomasz Kaczmarek - Ph.D. hab., Professor of the University of Lodz, Institute of Romance Studies, Department of Romance Literary Studies; ul. G. Narutowicza 68, 90-136 Łódź

Tomasz Kaczmarek – Ph.D. hab., Professor of the University of Lodz at the Institute of Romance Studies, Ph.D. in humanities (University of Paris IV, Sorbonne). His academic interests include, most of all, 20th-century French and Italian literatures, in particular plays, and theatre avant-garde in Europe in the first half of the 20th century. He is the author of four monographs devoted to the works of Henri-René Lenormand (2008), plays by André de Lorde (2018, 2019), and French theatre from the perspective of expressionist aesthetics (2010), as well as of a dictionary of Italian-Polish theatre terms (2016). He is the editor of four anthologies of translations of the French social-protest theatre (2014, 2015, 2016, 2018). He published in journals such as: “Folia Litteraria Romanica”, “L’avant-scène théâtre”, “Postscriptum polonistyczne”, “Przegląd Humanistyczny”, “Zagadnienia Rodzajów Literackich”, “Czytanie Literatury”, “Cahiers Octave Mirbeau”, “Contributi”, and “Quaderni Italo-Ungheresi”, as well as in various post-conference volumes.

Bibliografia

Bichet Jean-Paul, Étude sur l’anxiété, Amédée Legrand, 1929.
Google Scholar

Braun Kazimierz, Wielka Reforma Teatru w Europie, ludzie-idee-zdarzenia, Wydawnictwo: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1984.
Google Scholar

Daniel-Rops Henri, Notre inquiétude. Essais: louange de l’inquiétude – sur une génération nouvelle – positions devant l’inquiétude, Perrin & Cie, Paris 1927.
Google Scholar

Jomaron Jacqueline de, “Henri-René Lenormand mis en scène par Georges Pitoëff”, [in:] Les Voies de la création théâtrale, tome VII, Éditions du C.N.R.S., 1979.
Google Scholar

Kandyński Wassily, O duchowości w sztuce, trans. S. Fijałkowski, Państwowa Galeria Sztuki w Łodzi, 1996.
Google Scholar

Kępiński Antoni, Lęk, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warsaw 1977.
Google Scholar

Kępiński Antoni, Melancholia, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warsaw 1974.
Google Scholar

Kępiński Antoni, Psychopatie, Sagittarius, 1992.
Google Scholar

Lenormand Henri-René, “Le Lâche”, La Petite Illustration, 13 February 1926.
Google Scholar

Lenormand Henri-René, Le Temps est un songe, Théâtre Complet 8, Albin Michel, 1935.
Google Scholar

Lenormand Henri-René, Les Pitoëff, souvenirs, Odette Lieutier, 1943.
Google Scholar

Lenormand Henri-René, Les Ratés, Théâtre Complet 1, Édition Albin Michel, 1921.
Google Scholar

Maeterlinck Maurice, La vie des termites, Charpentier/Fasquelle, 1926.
Google Scholar

Mitarski Jan, “Demonologia lęku. Niektóre formy ekspresji i symboliki lęku w dziejach kultury”, [in:] A. Royde-Smith G., “The Coward”, Londres, The Outlook, vol. 58, 31 July 1926.
Google Scholar

Surer Paul, “Études sur le théâtre français: Henri-René Lenormand”, Information littéraire, September–October 1953.
Google Scholar

Surer Paul, Współczesny teatr francuski, trans. K.A. Jeżewski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1977.
Google Scholar

Vogelweith Guy, Le personnage et ses métamorphoses dans le théâtre de Strindberg, thèse, Université de Paris IV, 1971.
Google Scholar